Perspektiba

Perspektiba bolumenakhiru dimentsioko objektuak— planoan —bi dimentsioko gainazalean— marrazteko artea da, sakontasuna eta objektuen kokaleku erlatiboa irudikatzeko balio duena. Marrazki batean, perspektibak sakontasuna eta txikitze efektuak ematen ditu.

Arkatz zorroztua, muturretiko perspektiban.

Era berean ikusleak duen ilusio bisuala da, hainbat distantziatan sakontasuna eta objektuen kokalekua zehazten laguntzen duena. Hainbat perspektiba mota bereizten dira (ikus: Perspektiba motak).

HistoriaAldatu

Perspektibaren legeak, espazioa eta bolumena irudikatzeko antzea sortu zutenak, Errenazimentuan eman ziren (Brunelleschi, Alberti, Masaccio, Van Eyck); lege horiek aplikatuz, koadro bateko gauzakiak batzuk besteak baino urrutiago (edo gertuago) zeudela adierazteko, urrunekoa gertukoa baino txikiagoa irudikatzen zuten; zenbat eta urrunago egon orduan eta txikiagoa izaten zen gauzakia, eta ikuslearen ikuspuntuari zegokion irudizko gune batean biltzen ziren lerro sistema baten arabera moldatzen zuten irudia. Errenazimentuko perspektibak eragin handia izan zuen, Mendebaldean batez ere, eta perspektibaz lortutako emaitza bikainei esker Mendebaldeko arteak Ekialdekoaren maila gainditu zuen.

Lerro sisteman oinarritutako perspektiba, artean ez ezik, arkitekturan, ingeniaritzan eta beste zenbait alorretan ere oso erabilia da, eraikuntza edo dena delakoa egiten hasi aurretik amaitzean nolakoa izango den ikusteko aukera ematen duelako. Aipatzekoa da beste perspektiba mota bat, perspektiba atmosferikoa, perspektiba koloreen eta argi-itzalen kontrastearen bidez adierazten duena.

XX. mendean perspektibak orain arte izan duen indarra galdu du; kubismoaz geroztik irudiak plano bakar batean irudikatzeko joera nagusitu da, erlatibitatearen teoriaren eta artea hizkuntza dela eta ez errealitatearen irudikapena dioen joera estetikoaren bidez.

Perspektiba motakAldatu

Aurkezpena Tipoa Azpi-tipoa
Konikoa Hainbat perspektiba mota eta ihes puntu
Zilindrikoa edo Axonometrikoa Ortogonala Isometrikoa (hiru angelu berdin (120º), txikitzeko koefizienteak ere berdinak)
Dimetrikoa (bi angelu berdin, bi koefiziente ezberdin)
Trimetrikoa (hiru angelu eta koefiziente ezberdin)
Zeiharra Kabalier perspektiba
Zeiharra Militar perspektiba
Zeiharra Altzari perspektiba

Perspektiba konikoaAldatu

Puntu bakarreko perspektiba konikoaAldatu

Bi puntuko perspektiba konikoaAldatu

Hiru puntuko perspektiba konikoaAldatu

 
Palazzo del Lavoro Erroman. Argazkiko lerro nagusien luzapena egingo bagenu, lerro zuzenek bat egingo lukete ezkerrean eta eskuinean horizonteko lerroan. Bestalde, beste lerro batzuek goian, zenitean, bat egingo lukete.

Zero puntuko perspektibaAldatu

Zero puntuko perspektibako marrazkietan lerroak ez dira ihes puntu batean elkartuko. Airetiko ikuspegi askok, paisaia askok, zero puntuko ikuspegia izan ohi dute.

Perspektiba axonometrikoa edo zilindrikoaAldatu

Perspektiba ortogonalaAldatu

Perspektiba isometrikoaAldatu

 
Perspectiba isometrikoaz marraztutako irudia.

Perspektiba dimetrikoaAldatu

Perspektiba trimetrikoaAldatu

Perspektiba zeiharra edo perspektiba eslaiaAldatu

Kabalier perspektibaAldatu

Kabalier perspektiba edo kabalier ikuspegia[1] perspektiba zeihar mota bat da.

Militar perspektibaAldatu

Altzari perspektiba, zurginen perspektibaAldatu


Ikus, gaineraAldatu

ErreferentziakAldatu

Kanpo estekakAldatu