Oinutsen funikularra
Oinutsen funikularra edo Oinutsen igogailua (Iruñeko harresietako igogailua, batzuetan) Iruñeko funikular bat da.
| Oinutsen funikularra | ||||
|---|---|---|---|---|
| Mugikortasun bertikala Iruñean | ||||
 Igogailu bat, Arrotxapeako norakoa | ||||
| Datu orokorrak | ||||
| Garraio mota | Funikularra | |||
| Eskualdeak | Arrotxapea - Alde Zaharra, Iruña,  Nafarroa | |||
| Geltokiak | 2 | |||
| Bidaiariak | 5 110 000 (2019)[1] | |||
| Jabea | Iruñeko Udala | |||
| Egoitza | Oinutsen kalea, 56 Iruñea, Nafarroa Garaia | |||
| Webgunea | www.iruña.eus | |||
| Ustiapena | ||||
| Hasiera | 2008ko apirilaren 5a (16 urte) | |||
| Eragilea | Iruñeko Udala | |||
| Ibilgailuak | 2 | |||
| Datu teknikoak | ||||
| Luzera | 51,54 m[2] | |||
| ||||
Funikularra 2008ko apirilaren 5ean inauguratu zuen, Iruñeko hirugarren jasogailua izateko.
Funikularrak funtzionamendu guztiz autonomoa du, baina giza interakzioa behar du aktibatzeko.
Historia aldatu
Proiektua aldatu
Proiektu hau, denbora luzez, alderdi politiko ugariren hauteskunde programetan egon zen, 1999an, Nafar Herriaren Batasuna proposatu zuen lehena izan zelarik.
2006. urtearen amaieran, Yolanda Barcina Iruñeko alkateak funikularren lanak lizitatu zituen aurretik egindako proiektu baten arabera. 8,5 milioi euro bideratu ziren bi urteren buruan amaitzeko. Hautatutako enpresa UTE Iruña Construcción SA - Urazka Construcciones AS izan zen.[3]
Eraikuntza aldatu
Proiektuaren lehen fasean, harresien ezponda egokitu zen, eta hortik igaroko da funikularrak dituen lurpeko tunela. Horretarako, Larruginen aldapa behin betiko itxi zuten eta Santo Domingoko aldapako errei bat okupatu zuten. Hurrengo bi urteetan, neurri horrek entzierrotxoari eragin zion, eta zezenek igarotzen duten espazioa murriztu behar izan zuen.
Jarraian, Oinutsen kaleko 56-58 eraikina eraitsi zen, funikularraren goiko aldean. Bertan, funikularrei egokitutako eraikin berri bat eraiki zen.[4]
Lana amaitzeko sei hilabete baino gutxiago falta zirenean, galeria ia amaituta zegoen. 2007ko apirilera arte ez zen funikularraren galeria amaitu. 2008ko otsailean, beheko horma bota zuten Santo Domingoko aldapan, behealdea hartzeko.[5]
Hilabete horretan bertan funikularraren ondoko Hilarion Eslaba kalea berrurbanizatzen hasi ziren, funikularra irekitzearekin bat egiteko.[6]
Azkenik, 2008ko apirilaren 5ean funikularra inauguratu zen, egun horretan bertan zerbitzuan jarriz.[7]
Bilakaera aldatu
Funikularrak hobetzea aldatu
2018 eta 2019 bitartean, funikularraren instalazioak hobetzeko lanak egin ziren. Hiru fasetan banatu ziren: ekialdeko funikularra, mendebaldeko funikularra eta ateak. Lehenengo bi faseetarako, bertan lan egiteko bi funikularretako bat zerbitzurik gabe utzi zen. Mekanika hobetu zen eta mantentze-lanak egin ziren. Ordezko aukera gisa, Eskualdeko Hiri Garraioak 14 lineako geldialdi bat jarri zuen funikularraren oinean, ibilgailu batean igo behar duten pertsonak hartu ahal izateko.
Hirugarren fasean, gelditze- eta abiatze-prozesuak hobetu eta azkartu ziren, baita bidaiarien jaitsiera eta igoera ere. Lan horiek 2019ko irailean amaitu ziren.[8][9]
Koronabirusaren krisia aldatu
2020ko martxoaren 13an, COVID-19 pandemiaren ondorioz konfinamendu orokorra deklaratu ondoren, Iruñeko Udalak hau eta hiri osoan zehar banatutako beste igogailu eta arrapalak ixtea erabaki zuen. Hala, konfinamendu osoan itxita egon ziren ekainaren 22ra arte, egun horretan berriz ireki baitzuten, baina edukiera txikiarekin.[10][11]
Azpiegitura aldatu
Funikularra Iruñeko harresien alde batean eta bestean dago. Behealdea Arrotxapeako zubiaren ondoan dago, Arga ibaia eta Gasaren eskorten inguruan. Zehatzago esanda, Santo Domingoko aldaparen eta Larruginen aldaparen arteko elkargunean.
Goiko aldea Oinutsen kaleko 56. eraikinean sartuta dago, Hilarion Eslaba kalearekiko bidegurutzean. 0 solairua hartzen du. Gorago, udal-biltegi bat, erakusketa-areto bat eta kafetegi-jatetxe bat daude, 1., 2. eta 3. pisuetan, hurrenez hurren.
Goiburuak aldatu
Funikular bi goiburu ditu:
- Arrotxapea (0. solairua)
- Alde Zaharra (1. solairua)
Ustiapena aldatu
Funikular honen funtzioa Arrotxapea eta Iruñeko harresiak eta Iruñeko Alde Zaharraren artean dagoen desnibel edo malda zuzen-zuzenean igotzea da, honela Santo Domingoko aldapa eta Larruginen aldapa saiestuz.
Etorkizuna aldatu
Oraingoz ez da neurri gehigarririk aurreikusi funikularrean.
Irudiak aldatu
-
Behereko goiburua -
Goitiko goiburua -
Igogailuko ateak -
Funikularreko trenbideak
Erreferentziak aldatu
- ↑ Artikulu bat Diario de Navarran
- ↑ Igogailuen eskema[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Ingelesez) «Iruña | Arrotxapeako igogailua» SkyscraperCity (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
- ↑ (Gaztelaniaz) .[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Gaztelaniaz) Diario de Noticias, Noticias de Navarra. Beheko horma botata, Oinutsik dauden jasogailuak ikus daitezke.. .[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Gaztelaniaz) Diario de Noticias, Noticias de Navarra. Eslaba kaleko berrurbanizazioa aurrera doa, Oinutsen jasogailuarekin bat egiteko. .[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ deia.eus. Oinutsen igogailuak larunbatean irekiko ditu ateak, 07: 00etatik 23: 00etara. .[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Gaztelaniaz) .
- ↑ «Astelehenetik aurrera, hobekuntza lanak Oinutsen kaleko igogailuetan, irailaren erdialdera arte» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
- ↑ «Iruñeko hamar hiri-igogailuak itxi egin dituzte, koronabirusa dela eta» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
- ↑ (Gaztelaniaz) Press, Europa. (). «Iruñeko Udalak haurrentzako parkeak, aire zabaleko gimnasioak, iturriak eta igogailuak irekiko ditu astelehen honetan» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-05).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q12259812
Multimedia: Ascensor Ayoub de Descalzos / Q12259812
