Mirmekologia
Mirmekologia inurriak aztertzen dituen[1] entomologiaren adarra da. Ikerketa arlo honek animalia hauen biologiarekin batera haien eusozialitatea ere aztertzen du.[2] 2009an 12 000 txingurri espezie ezagutzen ziren. Asko oraindik ez dira ezagutzen eta horiekin 20.000 espezie inguru izan daitezke.
Etimologia aldatu
Hitza antzinako grezieratik dator: μύρμηξ myrmex, inurri, eta "mirmidoi", Greziako mitologiaren arabera Zeusek gizakiak bihurtu zituen txingurrien ondorengoak.
Historia aldatu
Inurrien bizitza eta ekologiak antzinatik erakarri ditu gizakiak. Horren adibideak dira antzinako kulturetan sortutako inurrien inguruko alegiak eta ipuinak. Dena dela, kontzeptu hau XIX. mendean sortu zen, William Morton Wheelerren eskutik (1865-1937). Inurrien behaketa zientifikoa, bestetik, Auguste Forel (1848-1931) suitzarrak ireki zuen; 1874an Les fourmis de la Suisse liburua plazaratu zuen, bere behaketen materialekin.[3]
Mirmekologo ospetsuak aldatu
- René-Antoine Ferchault de Réaumur (1683–1757)
- William Gould (1715-????)
- Pierre André Latreille (1762–1833)
- Pierre Huber (1777–1840)
- Frederick Smith (1805-1879)
- John Obadiah Westwood (1805-1893)
- Thomas C. Jerdon (1811-1872)
- John Lubbock (1834-1913)
- Auguste Forel (1848-1931)
- William Morton Wheeler (1865-1937)
- Horace Donisthorpe (1870-1951)
- Derek Wragge Morley (1920-1969)
- Murray S. Blum (1929- )
- Edward Osborne Wilson (1929-)
- Bert Hölldobler (1936- )
- Laurent Keller (1961- )
- Barry Bolton
- Alain Lenoir
- Cedric Collingwood
- Mark A. Deyrup
- Xim Cerdá (1960–)
Erreferentziak aldatu
- ↑ https://www.docsity.com/es/zoologia-1-kuatri-euskera/5418177/
- ↑ Deborah Gordon (2010). Ant Encounters Interaction Networks and Colony Behavior. New Jersey: Princeton University Press. 143 or. ISBN 978-0691138794.
- ↑ Sleigh, Charlotte (2007) Six Legs Better: A Cultural History of Myrmecology. The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8445-4.
Bibliografia aldatu
- Hölldobler, Bert y Edward Wilson. Formiche. Storia di un'esplorazione scientifica. Adelphi Edizioni. 1997. Milano. ISBN 88-459-1307-4 (título original: Journey to the Ants: a Story of Scientific Exploration. Pulitzer saria lortu zuen, ez-fikzio atalean.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q499578
Multimedia: Myrmecology / Q499578
