Mary Bailey (hegazkinlaria)

Dame Mary Bailey, Lady Bailey (ezkongabea, Westenra; 1890eko abenduaren 1a, 1960ko uztailaren 29a) emakume irlandarra izan zen, garai hartako hegazkinlari onenetakoa eta "hegazkin bat gidatu zuen Ingalaterratik Afrika hegoaldeko beheko muturreraino eta itzulireraino" (Time, 1930eko urtarrilaren 28a).

Mary Bailey (hegazkinlaria)

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMary Westenra
JaiotzaRossmore Castle (en) Itzuli1890eko abenduaren 1a
Herrialdea Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua  1927ko apirilaren 12a)
HeriotzaKenilworth (en) Itzuli1960ko uztailaren 29a (69 urte)
Familia
AitaDerrick Westenra, 5th Baron Rossmore
AmaMittie Naylor
Ezkontidea(k)Abe Bailey (en) Itzuli  (1911ko irailaren 5a -
Seme-alabak
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakhegazkinlaria eta ingeniaria
Jasotako sariak
KidetzaWomen's Engineering Society (en) Itzuli
Zerbitzu militarra
Adar militarraRoyal Air Force
Parte hartutako gatazkakBigarren Mundu Gerra

Biografia aldatu

Derrick Warner William Westenra, Monaghan konderriko Rossmore gazteluko bosgarren baroiren, eta haren emazte Mittieren (ezkongabea, Naylor) alaba izan zen Mary Bailey. Haurtzaro gehiena Irlandan pasatu zuen eta etxean hezi zuten 1906an ihes egin zuen arte.[1][2] Abenturazalea zen txikitatik, eta, itxuraz, motor bat erosi zuen gaztaroan, eta 1914an abiadura handian gidatzearen ospea lortu zuen.[3]

Abiazioa aldatu

Lehen Mundu Gerran, Maryk boluntario gisa eskaini zuen bere burua hegazkinen mekanika gisa, eta Britainia Handian eta Frantzian jardun zuen, Royal Flying Corpsi lotuta.[4]

1927. urtearen hasieran pilotu-lizentzia eman zioten, eta berehala ekin zion kirolari ibilbideari.[5] Irlandako itsasoan hegan egin zuen lehen emakumea izan zen.[6] 1927ko uztailaren 5ean, 17,283 oineko altuerako munduko errekorra (5.268 m) ezarri zuen hegazkin arinaren kategoria batean, De Havilland DH.60 Cirrus II Moth hegazkin baten hegaldia eginez.[7]

1928ko martxoaren 9tik apirilaren 30era bitartean, Baileyk 8,000 ml (7.000 nmi; 13.000 km) hegaldi bakarkakoa egin zuen Croydonetik Lurmutur Hirira, De Havilland DH.60 Cirrus Moth hegazkinez, erregai-tanke gehigarri batekin. Gero, 8,000 ml egin zituen (7.000 km; 13.000 km), itzultzeko bidaia 1928ko irailaren eta 1929ko urtarrilaren 16aren artean.[6] Itzulerako bidaiak Kongon zehar hegan egitea ekarri zuen, gero Sahararen hegoaldeko ertzean zehar eta Afrikako mendebaldeko kostalderaino, gero Espainian eta Frantzian zehar, etxera itzuliz.[8] Emakume batek ordura arte egindako hegaldirik luzeena izan zen.[9][10] Balentria honengatik 1929ko Britannia Saria jaso zuen.[11]

1927an eta 1928an bi aldiz irabazi zuen Harmon Saria, munduko hegazkinlari garrantzitsuena izateagatik. Tourismeko Challenge Internationalen ere parte hartu zuen (1929), eta Tourismeko Challenge Internationalen (1930); 31. postuan egon zen 60 parte-hartzaileen artean eta parte hartu zuten bi emakumeetako bat izan zen.

1930ean, Women's Engineering Societyko Kontseiluan postua izan zuen.[12] 1931n, zientziaren aitzindari ziren emakume-talde bateko kide bihurtu zen. Talde horretako kideek espiritu abenturazale eta irmoa zuten.[13] Urte horretan bertan, Bailey Erresuma Batuko lehen emakumea izan zen Itsu-itsuan hegan egiteko ziurtagiria lortzen.[14]

Baileyk Bigarren Mundu Gerran ere Emakumeen Aireko Indar Osagarriko Ataleko Ofizial maila ere lortu zuen.[1]

Arkeologiari egindako ekarpenak aldatu

Lady Baileyk hegazkinetarako bere talentua erabili ahal izan zuen leku arkeologiko garrantzitsuetako airetiko argazkiak ateratzeko. Seguruenik, 1931ko otsailean Egiptoko Oasis Jarlyá proiektuan hori lortu zuen lehen emakumea izan zen.[15] Gertrude Caton-Thompson-ekin eta Elinor Wight Gardner-ekin elkarlanean, Baileyk bi asteren buruan gune arkeologikoaren deskribapen orokor zabala erakusten airetiko argazkiak atera ahal izan zituen.[15]Argazki hauen bidez oinez egiteko askoz denbora gehiago beharko zatekeena murriztea lortu zen. Gainera, etorkizuneko hondeaketa-lekuak ere agertu ziren. Hain zuzen, Lady Baileyk Jarlyako oasiaren espedizioari egindako ekarpen baliotsua berritzailea eta ikusgarria izan zen.[15]

Aintzatespenak aldatu

1930eko urtarrilean Britainiar Inperioaren Ordenako (DBE) Dama Komandante izendatu zuten.[1]

Familia aldatu

Sir Abraham Baileyrekin ("Abe") ezkondu zen 1911ko irailaren 5ean. Haren bigarren emaztea izan zen, eta bost seme-alaba izan zituzten:

  1. Mittie Mary Starr Bailey (1913ko abuztuaren 1ean jaioa - 1961eko apirilaren 10ean hila)[1]
  2. Sir Derrick Thomas Louis Bailey, hirugarren Bt (1918ko abuztuaren 15ean jaioa - 2009ko ekainaren 19an hila)[1]
  3. Ann Hester Zia Bailey (1918ko abuztuaren 15ean jaioa - 1979ko urriaren 3an hil zen)
  4. James Richard Abe Bailey (1919ko urriaren 23an jaioa - 2000ko otsailaren 29an hil zen)[1]
  5. Noreen Helen Rosemary Bailey (1921eko uztailaren 27an jaioa)[1]

Iturriak aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. a b c d e f g «Person Page» www.thepeerage.com.
  2. «Lady Mary Bailey» TrowelBlazers.com.
  3. «Lady Mary Bailey» Trowelblazers.com.
  4. «Lady Mary Bailey» Trowelblazers.
  5. The Royal Aero Club of the United Kingdom - official notices to members in Flight, 17 February 1927, pg. 84
  6. a b Lady Mary Bailey (1890-1960)
  7. British Light 'Plane Record Confirmed, Flight, 15 September 1927, pg. 654
  8. «Lady Mary Bailey (1890-1960), Pioneer Aviatrix» www.ctie.monash.edu.au.
  9. Editorial Comment, Flight, 10 January 1929
  10. Wilkins, Harold T.. (Sep 1928). «Champion Air Woman Wins 8000 Mile Race» Popular Mechanics 50 (3): 457–459..
  11. «Members Activities» The Woman Engineer 3: 20..
  12. «Presidential Address» The Woman Engineer 3: 52. September–October 1930.
  13. «Lady Mary Bailey | TrowelBlazers» trowelblazers.com.
  14. «News of Members» The Woman Engineer 3: 145. March 1932.
  15. a b c «Lady Mary Bailey | TrowelBlazers» trowelblazers.com.

Kanpo estekak aldatu