Martha Cooper

argazkilari estatubatuarra

Martha Cooper (Baltimore, 1943ko martxoaren 9a) argazkilari eta fotokazetari estatubatuarra da, grafitiaren inguruan egiten duen lanagatik aintzatetsia.[1]

Martha Cooper

(2001)
Bizitza
JaiotzaBaltimore1943ko martxoaren 9a (81 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Hezkuntza
HeziketaGrinnell College (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakargazkilaria, idazlea, fotokazetaria eta kazetaria

kodakgirl.com
IMDB: nm0178246 Instagram: marthacoopergram Discogs: 2288695 Edit the value on Wikidata
Martha Cooper fotokazetariak 70 urte egin zituenean Houstonen egindako omenaldia. New Yorkeko graffitigile-talde batek sortutako freskoa, 2013.

Biografia

aldatu

Martha Cooper Marylandekoa da, eta hiru urterekin hasi zen argazkilaritzan. Hamasei urterekin, Bigarren Hezkuntzako diploma lortu zuen, eta Grinnell Collegeren arte-diploma 1962an. Thailandiako Peace Corps programako boluntario gisa, ingelesa irakatsi zuen. Bangkoketik Londreserako bidaia bat motorrean egin ondoren, antropologian graduatu zen Oxfordeko Unibertsitatean.[2] Japoniako egonaldi batean izan zuen argazkilaritza artistikoko lehen esperientzia, non erabaki baitzuen tatuaje konplexuen irudiak hartzea.[3]

Ibilbide artistikoa

aldatu

60ko hamarkadatik aurrera, National Geographic-en sartu zen praktikaldia egiteko. 70eko hamarkadan, Martha Cooper izan zen New York Posteko[4] lehen emakume argazkilaria. Batez ere New Yorken 1970 eta 1980 hamarkadetan sortutako grafiti eszena dokumentatu duelako da ezaguna. Bere argazkiak Smithsonian eta Natural History aldizkarietan ere argitaratu izan dira, baita dozenaka liburu eta aldizkaritan ere.[5]

Martha Cooper, New York Post-en kontratupean zela, New Yorkeko bere auzoko haurrei argazkiak ateratzen hasi zen. Edwin Serrano (He3) gaztearekin topo egin zuen, zeinarekin grafitien bila ibili baitzen kaleetan.[6] Serranok azaldu zion grafitia osoko artea dela eta artista bakoitzak bere ezizena ezartzen duela gainazal batean. Dondi White grafitigile estatubatuarra aurkeztu zion, zeina lehen artista izan baitzen argazkilariak lagun ziezaiola eta bere lanaren argazkiak atera zitzala onartzen. Martha Cooper liluratuta geratu zen grafitigile horiek sortutako lurpeko azpikulturarekin.[4][7] Orduan, bere lana utzi eta horretara jarri zen buru-belarri: New Yorkeko Hip-Hop kulturaren hainbat diziplinaren agerpena dokumentatzen hasi zen.

1984an, Martha Cooperrek eta Henry Chalfant argazkilari estatubatuarrak Subway Art liburuan ("Grafitiaren Biblia" kontsideratua) argitaratu zituzten New Yorkeko grafitiei eurek egindako argazkiak.[8] 2009an, ia 500.000 ale saldu zituzten.[6]

One week with 1UP arte-proiekturako, Ninja K argazkilariarekin lankidetzan egina, Martha Cooperrek ikusleak gonbidatu zituen Berlingo grafitigile-talde bat jarraitzera, haien grafiti-gune pribilegiatuen bidez.[9]

Martha Cooper New Yorkeko City Lore hiri-kultura popularreko zentroko argazki-zuzendaria da.[10]

Esker onak

aldatu

2013an, argazkilariaren hirurogeita hamar urteak ospatzeko, New Yorkeko grafiti-eszenak erabaki zuen Martha Cooperri bere izenean fresko bat eskaintzea Houston Streeteko horman, Manhattan hegoaldean. Horrela, Lady Pink, Nosm, Terror161, Freedom, How, Bio, Daze, Free5 eta Crash grafitigileek proiektu kolektibo honetan parte hartu zuten.[11]

2019an, Martha: A Picture Story izeneko dokumentala eskaini zion Selina Miles zuzendariak. Dokumental honek lau aldiz jaso zuen dokumental onenaren saria Sydney Film Festivalen, 2019an, eta Film Critics Circle of Australia Awards, Cleveland International Film Festival eta Americana Film Fest zinemaldietan, 2020an.[12]

 
Martha Cooper, bere argazkien instalazio baten aurrean Berlinen, 2014ko martxoan.
  • Subway Art, Martha Cooper et Henry Chalfant. Thames & Hudson, London, 1984, Henry Holt, New York, 1984, ISBN 0030719631
  • R.I.P.: New York Spraycan Memorials, Thames & Hudson, 1994, ISBN 0500277761
  • Hip Hop Files: Photographs 1979-1984, From Here to Fame, 2004, ISBN 3937946055
  • Street Play, From Here to Fame, 2005, ISBN 3937946160

Erakusketak

aldatu

Zerrenda ez-oso baten artean:

  • Martha Cooper, shooting a revolution, DIDAM, Baiona, 2018ko irailaren 22tik 28ra[13]
  • Maquis-art Hall Of Fame, Musée de l'Aérosol, Paris, France, 2017ko abuztua 2018ko urria

Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu