María Pacheco

María López de Mendoza y Pacheco (Granada, c. 1496 – Porto, 1531), María Pacheco bezala ezagunagoa, komuneroen buruzagia izan zen, Gaztelako familia noble batean jaioa, eta Juan de Padilla jeneral komuneroaren emaztea. Senarra hil zutenean, Toledon Gaztelako Komunitateen altxamenduaren buruzagitza hartu zuen, 1522ko otsailean Karlos V.aren Germaniako Erromatar enperadorearen aurrean errenditu zen arte.

María Pacheco
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	María López de Mendoza y Pacheco.
Jaiotza	Granada, 1496
Herrialdea	Espainia
Bizilekua	Toledo Portugal
Heriotza	Porto, 1531ko martxoa (34/35 urte)
Hobiratze lekua	Portoko katedrala
Familia
Aita	Íñigo López de Mendoza y Quiñones
Ezkontidea(k)	Juan de Padilla
Anai-arrebak	ikusi Luis Hurtado de Mendoza
Leinua	Mendoza
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Izengoitia(k)	María Pacheco, leona de Castilla eta la última comunera
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Villalarko gudua

Biografia

Haurtzaroa

Íñigo Lopez de Mendoza y Quiñones (Mondéjarreko I. kondea eta Tendillako II. kondea) Gran Tendilla bezala ezaguna, eta Francisca Pachecoren (Juan Pacheco, Villenako I. markesaren alaba) alaba izan zen. Granadan jaio zen, Yusuf III.aren jauregian, Errege-erregina Katolikoek bere aita betiereko Alhambrako alkate izendatu baitzuten. Errege katolikoek bere aita betiereko alkate izendatu zuten hirian.

Zortzi anai-arreba izan zituen, horien artean Luis Hurtado de Mendoza, Mondejarreko II. markesa; Francisco de Mendoza, apezpikua; Antonio de Mendoza, Indietako erregeordea, eta Diego Hurtado de Mendoza, enbaxadore eta poeta.

Maríak amaren abizena hartu zuen, Mendoza abizena zuten izen berdineko beste bi ahizpetatik ezberdintzeko. Jaiotza data ez da ezaguna, baina abuztuaren 18an Granadan Juan de Padillarekin ezkondu zen egunean hamabost urte zituela dokumentatua dago.

Gran Tendillaren gorte txikiko giro errenazentistan hezia, beste anai-arreba batzurekin batera, María emakume kultua zen, latina, grekera, matematika, letrak eta historian ezagutza zuelarik. Haurra zelarik 1500eko moriskoen lehen altxamenduaren gertaerak zuzenean ikusi zituen Albayzineko bere etxetik.

Ezkontza

Hamalau urte zituela bere ezkontza akordatu zuten (1510eko azaroaren 10), Mendozatarrena baino maila baxuagokoa zen Juan de Padilla zaldun toledoarrarekin (dirudienez oso bere gustuko izan ez zena). Garaiko idatzietan bera Doña María Pacheco bezala agertzen da, eta senarra Juan de Padilla tratuarekin. Ezkontza tratuan senarrari aitaren aldeko herentzia eskubideari uko egitera behartu zitzaion, trukean lau milioi eta erdi marabediko dotea jasoz.

Ezkontza 1511an gauzatu zen, eta 1516an jaio zen ezkontideen seme bakarra Pedro, haur zela hil zena. Urte horretan hil zen ere Fernando Katolikoa, eta Gaztela eta Aragoiko errege izendatu zuten Karlos V.a enperadorea izango zena.

Herritar kulturan

Toti Martinez de Lezea euskal idazleak María Pachecoren bizitza kontatu zuen gazteleraz idatzitako La Comunera eleberri historikoan.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2742060
• Multimedia: María Pacheco / Q2742060

Artikulu hau historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.