Helen Alma Newton Turner
Helen Alma Newton Turner (Sydney, 1908ko maiatzaren 15a - 1995eko azaroaren 26a) australiar genetista eta estatistikaria izan zen. Ardien genetikan autoritate liderra izan zen eta Commonwealtheko Ikerketa Zientifiko eta Industrialeko Erakundean (CSIRO) lan egin zuen 40 urtez.[1]
| Helen Alma Newton Turner | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Sydney, 1908ko maiatzaren 15a |
| Herrialdea |  Australia |
| Heriotza | 1995eko azaroaren 26a (87 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Sydneyko Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | genetista eta estatistikaria |
| Enplegatzailea(k) | Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (en)  |
| Jasotako sariak | |
_rib.PNG){kind=small}
_BAR.svg){kind=small}
Biografia
aldatuHelen Alma Newton Turner Sydneyn jaio zen, Hegoaldeko Gales Berrian, Australian, 1908ko maiatzaren 15ean. 1930ean Arkitekturan lizentziatu zen eta ohorez graduatu zen Sydneyko Unibertsitatean. Arkitekto baten bulegoan lan egin zuen laburki, eta 1931n, Ian Clunies Ross-en idazkaria izan zen Ikerketa Zientifiko eta Industrialeko Kontseiluko (orain Commonwealth-eko Ikerketa Zientifiko eta Industrialeko Erakundea) McMaster Animalien Osasunerako Laborategian.[2][3]
Estatistikarekiko interesa garatu zuen eta Rossek Erresuma Batuan antolatu zuen bere prestakuntza Frank Yates eta Ronald Fisher estatistikariekin. 1939an itzuli zen CSIROra, agentziaren Ekoizpen eta Animalien Osasuneko Dibisioko estatistika aholkulari gisa. Newton Turnerrek Unibertsitateko Emakumeen Lurreko Armada osatu zuen Isobel Bennett itsas biologoarekin 1940an.[4]
1942an, Canberrako Etxeko Segurtasun Sailaren estatistikaria izan zen, eta 1943tik 1944ra, Sydneyko Eskulan Sailarena. 1945. urtera arte estatistikari lanetan aritu zen eta 1946an Animalien Ekoizpen eta Osasun Dibisioko ofizial tekniko bihurtu zen. 1956an, Newton Turner CSIROko Animalien Genetika Dibisioko zientzialari ikertzaile nagusi izendatu zuten eta ardien hazkuntzari buruzko ikerketa zuzendu zuen.[5]
1970ean Sydneyko Unibertsitateko Zientzietan doktoratu zen eta 1976an Animalien Genetikako Dibisioan jarraitu zuen. Newton Turnerrek ikuspegi objektiboak eta ardiak hazteko neurketetan oinarritutakoak sartu zituen, eta genetika kuantitatiboa erabili zuen artilearen kalitatea eta ardi merinoen ekoizpena hobetzeko.[1] 1960ko hamarkadaren amaieratik 1980ko hamarkadaren amaiera arte asko bidaiatu zuen, mundu osoko ardien garapenerako programak ebaluatuz.[6] 1995eko azaroaren 26an hil zen Sydneyn.[7]
Sariak eta aintzatespenak
aldatu
- 1953 – Isabel II.a Erreginaren Koroatze Domina
- 1974 – Farrerren oroimenezko domina
- 1977 – Britainiar Inperioaren Ordenako Ofiziala (OBE)
- 1980 – FAOren Ceres Domina
- 1985 – Rotaryren domina Bokaziozko Bikaintasunari
- 1987 – Australiako Ordenako Ofiziala (AO)
- Genetikaren Aurrerapenerako eta Animalien Hazkuntzarako Elkarteak Helen Newton Turner domina ezarri zuen 1993an. [8]
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2024-05-15). «Helen Alma Newton Turner, genetista» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
- ↑ McCarthy, G. J.. «Turner, Helen Alma Newton (1908 - 1995)». Encyclopedia of Australian Science..
- ↑ «Newton Turner, Helen Alma - CSIROpedia» web.archive.org 2012-03-05 (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
- ↑ «Newton Turner, Helen (1908–1995) - Dictionary of Women Worldwide: 25,000 Women Through the Ages | HighBeam Research» web.archive.org 2016-02-20 (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
- ↑ ««Dr Helen Newton Turner AO OBE»» www.aaabg.org (AAABG Newsletter) (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
- ↑ (Ingelesez) Allen, Nessy. «. «Obituary: Helen Newton Turner»» The University of Sydney (The Australian.) (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
- ↑ (Ingelesez) McCann, Doug. «Helen Alma Turner (1908–1995)» Australian Dictionary of Biography (National Centre of Biography, Australian National University) (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
- ↑ (Ingelesez) Conference, Association for the Advancement of Animal Breeding and Genetics. (2005). Application of New Genetic Technologies to Animal Breeding. Csiro Publishing ISBN 978-0-643-09234-1. (Noiz kontsultatua: 2024-07-12).
Datuak: Q21489878
Multimedia: Helen Alma Newton Turner / Q21489878
