Gorputz-adar fantasma
Gorputz-adar fantasmaren sindromea[1] gorputz-adar anputatu bat gorputzarekin konektatuta dagoela eta gorputzeko gainerakoarekin funtzionatzen duela adierazten duen sentsazioen pertzepzioa da; hasieran garunak bulkadek gorputz-adar galdutik zeramatzaten nerbioen mezuak jasotzen jarraitzen zuelako gertatzen zela uste zuten.[2] Hala ere, gaur egun eman daitekeen azalpenik posibleena da burmuinak anputatutako gorputz-adarrari eskainitako eremu bat izaten jarraitzen duela eta, beraz, pazienteak sentitzen jarraitzen duela: gorputz-adarraren egoera zuzentzen duten sarrerako estimulurik ez dagoenez, eremuak bere kabuz sortzen ditu koherentetzat jotzen dituen sentsazioak.
| Gorputz-adar fantasma | |
|---|---|
| Deskribapena | |
| Mota | perceptual disorders (en)  hautematea |
| Espezialitatea | neurologia |
| Honen izena darama | mamu |
| Identifikatzaileak | |
| GNS-10 | G54.6 eta G54.7 |
| GNS-9 | 353.6 |
| DiseasesDB | 29431 |
| MeSH | D010591 |
Anputatutako pertsonen % 50-80k sentsazio fantasma horiek jasaten dituzte anputatutako gorputzadarrean, eta gehienek sentsazioak mingarriak direla diote.[3] Sentsazio fantasmak gorputzeko beste atal batzuk kendu ondoren ere gerta daitezke, eta ez nahitaez atal bat, adibidez, bular bat, hortz bat (hortz fantasmaren mina) edo begi bat kendu ondoren.
Kausak
aldatuEz dakigu zehazki zerk eragin duen gorputz-adar fantasmaren sindromea. Sentsazioak burmuinak anputazioaren ondorengo informazio sentsoriala berrantolatzeko egindako ahaleginaren ondorio direla uste dute.[2] Funtsean, garunak "bere kabuz berritu behar ditu kableak" gorputzeko aldaketetara egokitzeko.
Arrisku-faktoreak
aldatuHauek dira gorputz-adar fantasmaren sindromea garatzeko aukerak areagotzen dituzten faktoreak:
- Aurre-anputazioko mina. Anputatu aurretik gorputz-adarrean mina duen gaixoak geroago fantasma-mina izateko aukera gehiago ditu.
- Odol-koagulua anputatutako gorputz-adarrean.
- Infekzioa gorputz-adarrean, anputazioa egin aurretik.
- Kaltea bizkarrezur-muinean edo nerbio periferikoetan, kaltetutako gorputz-adarra hornitzen baitzuten.
Sintomak
aldatuSintomak gorputz-adar bat moztu zaien eta gorputzadarrik gabe jaio diren pertsonengan gertatzen dira. Sintomak existitzen ez den gorputz-adar batean hautematen dira, eta sintoma hauek dituzte:
- Mina.
- Gorputz-adarra oraindik lotuta dagoela eta normal funtzionatzen duela sentitzea.
- Moztutako gorputz-adarra hozten da
- Inurridura
- Deformazio-sentsazioa
- Hotz eta bero sentsazioa.
Diagnostikoa
aldatuAnputazio baten ondoren, garrantzitsua da medikuari esatea mina edo bestelako sentsazioak dituen. Tratamendu goiztiarragoak, oro har, arrakasta izateko aukerak hobetzen ditu. Ez dago fantasma-mina diagnostikatzeko froga medikorik. Medikuak historial kliniko bat hartuko du, azterketa fisiko bat egingo dio eta, bereziki, gorputz-adarra moztu aurretik eta ondoren gertatu ziren seinale, sintoma eta gorabeheren berri izan nahiko du.
Tratamendua
aldatuZorionez, anputazio baten ondorengo min fantasma kasu gehienak laburrak eta ez oso ohikoak dira. Min iraunkorra duten pazienteentzat, tratamendua desafiatzailea izan daiteke, minarentzako medikamentuekin maneiatuz.
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskalterm: [Gaixotasunak Hiztegia] [2015]
- ↑ a b Síndrome del Miembro Fantasma - Dolor Fantasma, Miembro Fantasma, Dolor Neuropático (Gaztelaniaz)
- ↑ Sherman, R. A.; Sherman, C. J. & Parker, L. (1984) "Chronic phantom and stump pain among American veterans: results of a survey.", Pain, pp. 83-95
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q1191062
Multimedia: Phantom limbs / Q1191062
|
Artikulu hau medikuntzari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |