Gipuzkoako merio nagusi

Gipuzkoako merio nagusia Gaztelako Erresumak Gipuzkoako ibar-jaurerri nagusian zuen ofizial nagusiena izan zen, eskuduntza judizial eta militarrak zituena.

Historia

Petri Lopez Aiarakoa ibar-jaunaren balizko margolana

Jada X. eta XI. mendeetan Leongo erregeek bere aginte finkatzeko banaketa administratibo bat egin zuten bere erresuman. Horrela, ibar-jaurerri nagusi eta txikiak, tenentziak, alfozak eta, XIII. mendetik aurrera, adelantamientoak sortu zituzten.^[1]

Fernando III.a Gaztelakoak ibar-jaun izendatu zituzten Gaztela, Leon, Galizia eta Murtziarentzat. Gipuzkoa Gaztelaren barnean sartu zuen, bereizketarik egin gabe. Nahiz eta 1315 aldean Gómez Carrillo gaztelar noblea jada Gipuzkoako ibar-jaun nagusia zen,^[2] 1332an Alfontso XI.a Gaztelakoak behin betiko ezarri zuen Gipuzkoako ibar-jaurerri nagusia. 1348an bildutako Alkalako Ordenamenduak Arabako eta Gipuzkoako ibar-jaurerri nagusiak Gaztelatik bereizi zituen, bakoitzak bere ibar-jaun nagusia zituelarik.^[2]

Ibar-jaun nagusien zerrenda

Erregea	Agintaldia	Ibar-jaun nagusia	Oharrak
Alfontso X.a Gaztelakoa (1252-1284)	1261-1282	Diego Lopez Salcedokoa	Gaztela eta Arabakoa ere
Antso IV.a Gaztelakoa (1284-1295)	1291	Antso Martinez Leivakoa	Gaztelakoa ere
Antso IV.a Gaztelakoa (1284-1295)	1294	Diego Lopez Salcedokoa
Fernando IV.a Gaztelakoa (1295-1312)	1298-1304	Diego López de Salcedo^[3]
	1305	Beltran Ibañez Gebarakoa	Oñatiko jauna
	1309	Diego Lopez Salcedokoa
Alfontso XI.a Gaztelakoa (1312-1350)	1315	Gómez Carrillo
	1317	Joan Martinez de Balda
	1322	Joan Santxez Marrokin Salcedokoa	Bizkaiko mailegu-emailea
	1328-1332	Beltran Ibañez Gebarakoa
	1335-1340	Ladron Velez Gebarakoa	Oñatiko jauna eta Bizkaiko mailegu-emailea
	1341	Lope Diaz de Rojas	Espejoko jauna
	1343	Beltran Ibañez Gebarakoa
	1345-1349	Lope Diaz de Rojas
Petri I.a Gaztelakoa (1350-1369)	1351-1353	Lope Diaz de Rojas^[4]
	1359	Beltran Ibañez Gebarakoa
	1368	Fernan I.a Perez Aiarakoa	Aiarako jauna eta Gaztelako ibar-jaun nagusia
	1368	Beltran Ibañez Gebarakoa
Henrike II.a Gaztelakoa (1369-1379)	1370	Beltran Ibañez Gebarakoa
	1370-1375	Ruy Diaz de Rojas
	1376	Gartzia Perez de Camargo	Gaztelako errege-alkatea
Joan I.a Gaztelakoa (1379-1390)	1379-1389	Petri II.a Lopez Aiarakoa^[5]	Aiarako jauna eta Gaztelako errege-alfereza
Joan I.a Gaztelakoa (1379-1390)	?	Petri Manrique Larakoa^[4]	Gaztelako ibar-jaun nagusia ere
Henrike III.a Gaztelakoa (1390-1406)	1394-1401	Fernan II.a Perez Aiarakoa^[6]

Erreferentziak

↑ Lamingueiro Fernández, Xosé L.. (2006). «Ascendencia e familia próxima de García Rodríguez de Valcarce o das Pontes» Cátedra: revista eumesa de estudios (Pontedeume: Concello de Pontedeume) (13): 137. ISSN 1133-9608..
↑ ^a ^b Orella Unzué, José Luis. (1985). «Orígenes históricos y raíces sociales de la merindad mayor de Castilla La Vieja» Azpilcueta: cuadernos de derecho (Donostia: Eusko Ikaskuntza) (2): 25-28. ISSN 1138-8552..
↑ Orella Unzué, José Luis. (1984). «Los orígenes de la Hermandad de Guipúzcoa (las relaciones Guipúzcoa-Navarra en los siglos XIII-XIV)» RIEV (Donostia: Eusko Ikaskuntza): 38. ISSN 0212-6397..
↑ ^a ^b Díaz Martín, Luis Vicente. (1987). Los oficiales de Pedro I de Castilla. (2. argitaraldia) Valladolid: Valladolideko Unibertsitatea, 22-24 or..
↑ Cañas Gálvez, Francisco de Paula. (2011). «La Casa de Juan I de Castilla: aspectos domésticos y ámbitos privados de la realeza castellana a finales del siglo XIV (ca. 1370-1390)» En la España medieval (Madril: Madrilgo Complutense Unibertsitatea) (34): 178. ISSN 0214-3038..
↑ Salazar y Acha, Jaime de. (2000). La casa del Rey de Castilla y León en la Edad Media. (1. argitaraldia) Madril: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 445 or. ISBN 84-259-1128-1..

Kanpo estekak

Datuak: Q19623095

[1] Lamingueiro Fernández, Xosé L.. (2006). «Ascendencia e familia próxima de García Rodríguez de Valcarce o das Pontes» Cátedra: revista eumesa de estudios (Pontedeume: Concello de Pontedeume) (13): 137. ISSN 1133-9608..

[Unzue-2] Orella Unzué, José Luis. (1985). «Orígenes históricos y raíces sociales de la merindad mayor de Castilla La Vieja» Azpilcueta: cuadernos de derecho (Donostia: Eusko Ikaskuntza) (2): 25-28. ISSN 1138-8552..

[3] Orella Unzué, José Luis. (1984). «Los orígenes de la Hermandad de Guipúzcoa (las relaciones Guipúzcoa-Navarra en los siglos XIII-XIV)» RIEV (Donostia: Eusko Ikaskuntza): 38. ISSN 0212-6397..

[Diaz-4] Díaz Martín, Luis Vicente. (1987). Los oficiales de Pedro I de Castilla. (2. argitaraldia) Valladolid: Valladolideko Unibertsitatea, 22-24 or..

[5] Cañas Gálvez, Francisco de Paula. (2011). «La Casa de Juan I de Castilla: aspectos domésticos y ámbitos privados de la realeza castellana a finales del siglo XIV (ca. 1370-1390)» En la España medieval (Madril: Madrilgo Complutense Unibertsitatea) (34): 178. ISSN 0214-3038..

[6] Salazar y Acha, Jaime de. (2000). La casa del Rey de Castilla y León en la Edad Media. (1. argitaraldia) Madril: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 445 or. ISBN 84-259-1128-1..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]