Frantziar paradoxa
Frantziar paradoxa, Frantzian ematen den ustezko nutrizio-paradoxa da, gaur egun nagusiki ezarrita dagoen nutrizio teoriaren zati batekin bat ez datorrena. Honakoa da paradoxa: herrialde horretan gaixotasun kardiobaskularren intzidentzia AEBetan baino askoz txikiagoa da, gantz aseetan aberatsagoa den dieta jarraitzen duten arren.
Samuel Black irlandarrak, frantziar kulturaren behatzaile eta gourmetak, 1819an artikulu zientifiko bat argitaratu zuen, eta bertan honako ohar hau egin zuen: "Frantsesek koipe ugari jaten dute -gaztak, esne osotik eratorritako beste batzuk eta foie grasak-, eta, oro har, ingelesek eta beste europar batzuek baino bihotzeko gutxiago egiten diote". Black artikuluaren amaieran argi utzi zuen ardo beltzaren kontsumoak zerbait izan zezakeela.
Harrezkero gertakariaren hainbat interpretazio izan dira. 1991n, AEBetako CBS telebista kateko telebista saio batek (60 Minutes) ardo beltzaren kontsumoaren ondorioa zela ziurtatu zuen, eta horrek herrialde hartan ardo beltzaren salmentak gora egitea eragin zuen. Ordutik, fenomeno hau frantziar paradoxa izenaz ezagutzen da.[1] Paul Bocuse sukaldariak, berriz, frantziarrek kontsumitzen dituzten foien eta haragien kalitate handiagatik azaltzen zuen, ardoarekin batera. Azken ikerketek azido oleiko handia duen oliba olio eta dieta mediterraneoa deritzonaren beste osagai tipiko batzuren kontsumoaren eragina dela adierazten dute.[2]
Alde batetik, argi dirudi alkoholaren kontsumo neurritsua, batez ere ardoarena (resveratrola, polifenolak eta flavonoideak dituena) osasunarentzat onuragarria dela, nahiz eta azterketa berrienek gantz asearen kontsumoaren eta gaixotasun kardiobaskularren artean erlaziorik ez dagoela ondorioztatu duten,[3][4][5][6][7] eta, nolanahi ere, alderantziz izan litekeela,[8] nahiz eta beste faktore batzuk barazkien kontsumoa handitzea eta karbono hidratorena murriztea izan daitezkeen.
1950ean Ancel Keys estatubatuar fisiologoak egindako ikerketa batek jada gantz aseak kaltegarriak direlako ideia proposatu zuen, baina gezurretan nahita ari zela frogatu dute.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) Galenus Revista.
- ↑ (Gaztelaniaz) O'Gorman, David. (2003). A tu salud!. Editorial Sirio.[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ Robert H Knopp & Barbara M Retzlaff. (2004). Saturated fat prevents coronary artery disease? An American paradox. American Society for Clinical Nutrition.
- ↑ Siri-Tarino PW1, Sun Q, Hu FB y Krauss RM. (2010). «Meta-analysis of prospective cohort studies evaluating the association of saturated fat with cardiovascular disease» The American journal of clinical nutrition.
- ↑ (Ingelesez) Cheng, Pengfei; Wang, Jingxia; Shao, Weihua; Liu, Meiling; Zhang, Hui. (2016-7). «Can dietary saturated fat be beneficial in prevention of stroke risk? A meta-analysis» Neurological Sciences: Official Journal of the Italian Neurological Society and of the Italian Society of Clinical Neurophysiology 37 (7): 1089–1098. doi:. ISSN 1590-3478. PMID 26979840..
- ↑ (Ingelesez) Gershuni, Victoria M.. (2018/9). «Saturated Fat: Part of a Healthy Diet» Current Nutrition Reports 7 (3): 85–96. doi:. ISSN 2161-3311. PMID 30084105..
- ↑ (Ingelesez) Hibbeln, Joseph R.; Suchindran; Ringel, Amit; Davis, John M.; Frantz, Robert P.; Broste, Steven K.; Faurot, Keturah R.; Majchrzak-Hong, Sharon et al.. (2016-4-12). «Re-evaluation of the traditional diet-heart hypothesis: analysis of recovered data from Minnesota Coronary Experiment (1968-73)» BMJ 353: i1246. doi:. ISSN 1756-1833. PMID 27071971..
- ↑ (Ingelesez) Ramón Estruch, M.D.; et al.. (2013/4). «Primary Prevention of Cardiovascular Disease with a Mediterranean Diet» The New England Journal of Medicine.