Florin
Artikulu hau Florentziako dibisari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Florin».
Florina[1] (italieraz fiorino d'oro) Erdi Aroko dirua izan zen, Florentzian igorria 1252tik eta Europan XIII. mendean eta XIV. mendean erreferentziazko urrezko txanpon bihurtu zena.
XIII. mendearen erdialdean, Florentziako Errepublika Mediterraneoko potentzia bat zen arlo ekonomiko eta komertzialean. Bere botere komertziala sendotzeko, XII. mendea arte nazioarteko erreferentzia izan ziren urrezko txanponak ziren solido bizantziarra eta dinar islamikoa ordezkatu ahal izango zituen balio handiko txanpon bat igortzen hasi zen.
Florentziako florina tipologia oso homogeneoko urrezko txanpon bat izan zen, baita Europa osoan zehar, nabarmenki Aragoiko Koroan, non Petri IV.a Aragoikoa florin aragoiarra igortzen hasi zen, egin zizkioten ondorengo imitazioetan ere (bere arrakastari esker). Hau, aurrealdean, zitori horia izan zen, Florentziako ikur hiztuna, FLORENTIA legendarekin, eta atzealdean, italiar errepublika honetako patroia zen San Joan Bataiatzailea, bedeinkatzeko posturan, nimbo batekin eta bere ezker besoan pausatutako bakulu batekin eta gurutze batekin gaindituta, S(anctus) JOHANNES B.(aptista) idazkunarekin.
Florentziar florinaren ospea, neurri handi baten bere pisuaren konstantziaren eta bere legearen purutasunaren ondorio izan zen. Oso baloratutako txanpon bat zen ia 24 kilateko urrezko bere 3,5 gramoengatik, garaiko txanponen artean lege handiena zuena.
Bere balioa hogei solidokoa zen, baina bere kalitate gaindiezinak, igorri zen lehen alditik soilik hogei urtera, bere balioa jada hogeita hamar solidokoa izatea eragin zuen. Hain estimatua izan zen florina, laster Europa osoan kontu txanpon bihurtu zela. XIII. mendea amaitu arte balioa eta ospea handitzen joan zen, baina gainbehera hasi zen XV. mendeko txanpon krisiaren eta gainontzeko Europan kalitate gutxiagoko imitazioen agerpenaren ondorioz.
XIV. mendean txanpon eredua zen Mendebaldean, eta euren tipologia eta ikonografia mantentzen duten florinen igorpena hasi zen Alemanian, Ingalaterran, Frantzian, Herbehereetan, Portugalen, Suedian, Polonian, Errusian eta Aragoiko Koroan, non florin aragoiarra deitua izan zen. Frantzian izan ezik (non San Joan Bataiatzailearen irudia Anjou eta Jerusalemgo armarriagatik aldatua izan zen) imitazio guztiek tipologia bera erabili zuten, soilik Florentziaren legenda, igortzen ziren erresumaren izenagatik aldatuz. Laster murriztu zen florin hauen legea, batez ere Aragoikoarena, 18 kilatera, eta pisu murrizketak gertatu ziren jatorrizko florinekiko, florinaren ospe galtzea eragin zuena, XV. mendean Veneziako dukatengatik aldatua izan zena.
Kanpo estekak
aldatu
- ↑ Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2017-10-29).