Eukaliptol
Eukaliptola konposatu organikoa da likidoan kolorgea, baina usaintsua. Eter ziklikoa da eta monoterpenoidea da, lipido saponifikaezina beraz.
| Eukaliptol | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C10H18O |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | karbono |
| Mota | menthane monoterpenoids (en)  |
| Ezaugarriak | |
| Fusio-puntua | 1 °C |
| Masa molekularra | 154,136 Da |
| Erabilera | |
| Elkarrekintza | Transient receptor potential cation channel, subfamily M, member 8 (en) |
| Rola | anti-infective agent (en) eta primary metabolite (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | WEEGYLXZBRQIMU-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 470-82-6 |
| ChemSpider | 2656 |
| PubChem | 2758 |
| Reaxys | 5239941 |
| Gmelin | 27961 |
| ChEBI | 131076 |
| ChEMBL | CHEMBL485259 |
| ZVG | 104020 |
| EC zenbakia | 207-431-5 |
| ECHA | 100.006.757 |
| CosIng | 33902 |
| MeSH | D000077591 |
| RxNorm | 21116 |
| Human Metabolome Database | HMDB0004472 |
| KNApSAcK | C00000136 |
| UNII | RV6J6604TK |
| NDF-RT | N0000147385 |
| KEGG | D04115 |
Beste sinonimo batzuekin ere ezagutzen da: 1,8-zineola, 1,8-zineola, kajeputola, 1,8-epoxi-p-mentanoa, 1,8-oxido-p-mentanoa, 1,3,3-trimetil-2-oxabiziklo[2,2,2]oktanoa, zineola.
Historia eta etimologia aldatu
1870an F.S. Cloezek eukaliptola identifikatu zuen Eukalipto urdinaren (Eucalyptus globulus) oliotako osagai nagusi gisa[1]. Hortik eukaliptol izena.
Jatorria aldatu
Izenak iradokitzen duen bezala, eukalipto espezie ugaritan agertzen da, baina baita beste landare batzuetan ere:
- Eucalyptus generoa[2]
- Cannabis generoa[3]
- Kanforrondoa (Cinnamomum camphora)[4]
- Ereinotza (Laurus nobilis)
- Izpiliku fina (Lavandula angustifolia)
- Salbia (Salvia lavandulifolia)[5]
- Jengibrea (Zingiber officinale)
Erabilerak aldatu
Eukaliptolaren usaina mendaren antzekoa da eta eter, etanol zein kloroformotan disolba daitekeenez lurrin, kosmetiko eta aromatizatzaile askotan agertzen da[6], zigarretan ere bai[7]. Kolutorioetan ere erabiltzen da.
Intsektuei desatsegina egiten zaie eta insektizida eta intsektuen repelenteetan agertzen da[8].
Toxikologia aldatu
Ohikoak baino dosi handiagoetan kalteak eragin ditzake ingestioan, larruazalarekin ukitzean edo usaintzean. Nerbio sistema eta arnas aparatua kaltetzen du eta jokaeran ere eragin nabarmena du.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Ingelesez) Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.. (1991). Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing. Melbourne: Inkata Press ISBN 978090960569..
- ↑ Boland, D. J.; Brophy, J. J.; House, A. P. N.. (1991). Eucalyptus Leaf Oils: Use, Chemistry, Distillation and Marketing. Melbourne: Inkata Press, 6 or. ISBN 0-909605-69-6..
- ↑ www.tandfonline.com doi:. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
- ↑ www.tandfonline.com doi:. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
- ↑ (Ingelesez) Perry, Nicolette S. L.; Houghton, Peter J.; Theobald, Anthony; Jenner, Peter; Perry, Elaine K.. (2000). «In-vitro Inhibition of Human Erythrocyte Acetylcholinesterase by Salvia lavandulaefolia Essential Oil and Constituent Terpenes» Journal of Pharmacy and Pharmacology 52 (7): 895–902. doi:. ISSN 2042-7158. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
- ↑ Harborne, J. B.; Baxter, H.. Chemical Dictionary of Economic Plants. ISBN 0-471-49226-4..
- ↑ «tricountycessation.org» www.tricountycessation.org (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
- ↑ (Ingelesez) Balandrin, Manuel F.; Darlington, Mark V.; Klocke, James A.. (1987-12-01). «1,8-Cineole (Eucalyptol), a mosquito feeding and ovipositional repellent from volatile oil ofHemizonia fitchii (Asteraceae)» Journal of Chemical Ecology 13 (12): 2131–2141. doi:. ISSN 1573-1561. (Noiz kontsultatua: 2018-12-23).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q161572
Multimedia: Eucalyptol / Q161572
