Etorbidearen zubia
Irungo etorbidearen zubia, baita ere Santiago Oinezkoentzako Zubia, Euskal Herriko Gipuzkoako Irun eta Lapurdiko Hendaia udalerriak oinezkoentzat elkarlotzen dituen zubi bat da, Bidasoa ibaiaren gainean, eta Ipar eta Hego Euskal Herria ere elkarlotzen ditu, baita Frantzia eta Espainia ere. Egitura metalikoa du, eta 1915ean oinezkoentzat, 1917an ibilgailuentzat, eta 1918an irekiera ofiziala izan zuen. Ordudanik, Bidasoa gaineko mugako errepidezko pasabide nagusia izan zen Behobiako zubiarekin batera autobidea ireki arte, baita hainbat gertaera historikoren lekuko ere. 1966an ireki zuten Santiago zubia, Etorbidearen zubiaren alboan, eta trafikoa handik bideratu zen. Estilo modernista du.
| Etorbidearen zubia | |
|---|---|
 Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea Kostaldeko Donejakue bidea | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Probintzia |  Gipuzkoa |
| Udalerria | Irun |
| Koordenatuak | 43°20′59″N 1°47′08″W / 43.34971°N 1.78568°W |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Eraikuntza | 1915 |
| Arkitektura | |
| Materiala(k) | hormigoia |
| Estiloa | arkitektura modernoa |
| Gurutzatzen du | Bidasoa |
| Ondarea | |
| 72 | |
Osaera aldatu
Metalezko 112 metro ditu luzeraz, eta bost baoz osatzen da, 22,40 metroko argi bana. Egituraz, saretadun bi habe metaliko ditu.[1] 16 metro zabal zen egin zuten unean.[2]
Historia aldatu
Bidasoa ibaiaren gaineko zubi hau Irungo Udalak enkargatu zion Salvador de Azúa eraikitzaileari.[3] Zubia 1915eko abenduan ireki zen lehen aldiz (azaroaren edo abenduaren 5ean, iturriaren arabera).[4][5] Bi urteko eraikuntza lanen eta proben ondoren, 1917an zabaldu zen, eta Irungo Udalak ordaindu eta eraiki zuen; Ignacio Ugarte teniente koronela izan zen egitasmoa diseinatzearen arduraduna; era horretan, Hendaiara joateko, errepidez Behobiaraino joan behar izatea saihestu zuten;[2] Irungo Udalaren kargura izan zen mantentze-lana ere. Une batean, zubi erdia Frantziari oparitu zitzaion, betiere, mantentze-lana erdibana egitearen truke.[6] Zubiak 132 metro luze zituen eraikitzeko unean, eta metalezkoa da; 22,43 metroko zutabe bat zuen.[2]
1936ko irail hasieran Irun kolpisten pean erori zenean, Irungo herritarrek eta gerlariek trumilka ihes egin zuten zubian zehar, tiro artean. Lluis Companys buruzagi katalana hemen eman zieten alemanek espainiar agintari frankistei.[1] Espainiako Gerra Zibilaren osteko aldian, kontrabandorako igarobide bihurtu zen, eta mugaz bi aldeetako familiak bertan elkar ikusten zuten, zubia pasa gabe bada ere, elkarri oihu eginez.[6] 1940ko ekainean III. Reicheko tropa alemaniarrek okupatu zuten, eta hala, espioitza eta estraperlorako gune garrantzitsu bilakatu zen.[7]
60ko hamarkada arte, dirusaria ordaindu behar zen hura igarotzean mantentze lanetarako, baina hamarkadetan ez zen aldatu prezioa.
Gipuzkaon monumentu izendatu zuten 2012an.
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b (Gaztelaniaz) «Irun cierra desde hoy el paso por el puente Avenida. Noticias de Gipuzkoa» Noticias de Gipuzkoa (Noiz kontsultatua: 2019-11-28).
- ↑ a b c Nazioarteko zubiaren inaugurazioaren artikulua. Espainiako Liburutegi Nazionala (Gaztelaniaz)
- ↑ https://patrimonioindustrialdeeuskadi.com/eu/elemento/etorbidearen-zubia/
- ↑ «Aro berria Irun eta Hendaia lotzen dituen Etorbidearen zubiarentzat» Irunero. Tokikom (argitaratze data: 2020-09-01) https://irunero.eus/wp-content/uploads/2020/09/380_IRUNERO_Txiki.pdf.
- ↑ (Gaztelaniaz) Joaquin. (2020-11-18). «El proyecto y construcción del puente internacional Avenida de Irun» AVPIOP (Noiz kontsultatua: 2022-08-29).
- ↑ a b «Bideoa: Zubi Bateko Istorioak. Zubi bateko istorioak | TV | TV online gratis | EiTB Televisión a la carta» www.eitb.tv (Noiz kontsultatua: 2019-11-27).
- ↑ https://www.euskadi.eus/bidasoako-zubien-multzoa-santiago-gunean/irun/web01-a4donjak/eu/
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
- Amaia Jiménez Larrea: "Mugaren loturak", Berria, 2023ko irailaren 1a.
- Bidasoako zubien multzoa Santiago gunean (Irun).
Datuak: Q30738524
Multimedia: Avenida Bridge, Irun / Q30738524
