Dantza modernoa gorputz adierazpen artistikoa da, dantzarien interpretazioan eta koreografoen ikuspegian oinarritzen dena. Mugimenduek jendeari transmititu nahi zaizkion sentimendu eta emozioak erakusten dituzte, interpretazio librearen bidez. Dantza horrek ez du zerikusirik dantza klasiko edo balletarekin, ez baititu balletaren irizpide eta arauak betetzen, eta bere pauso eta mugimendu propioak sortzen baititu.[1]

Dantza modernoko duoa.
Laban eskolako dantzaria, Berlin 1929

Dantza modernoak gaur egungo estilo asko biltzen ditu, batzuk zaharragoak, hala nola Funky edo Hip hopa, eta beste batzuk berritzaileagoak, hala nola locking, pooping, new style, krump, street dance, breakdance...[2]

Hastapenak aldatu

XX. mendearen hasieran, munduan aldaketa handiak hasi ziren gizartean, politikan eta ekonomian. Nekazaritza-aroa atzean geratu zen Europako herrialde askotan eta Estatu Batuetan. Bai Europako bai Ameriketako Estatu Batuetako dantzariak dantza berriekin esperimentatzen hasi ziren, ezarritako arauetatik kanpo.[2]

Dantzari horiek giza esperientziaren konplexutasuna adierazteko gai den arte gisa landu zuten dantza, bere emozio, kontraesan, gatazka eta ondoeza guztiekin. Ordura arte ezagutzen ziren dantzekin alderatura oso bestelako dantza mota bat asmatu zen. Dantza modu berri horri dantza modernoa deitu zitzaion.

Ezaugarriak aldatu

  • Dantzariak grabitatearen indarrarekin jolasten du. Gorputzaren pisua erabiltzen du mugimendu-dinamika desberdinak sortzeko. Hainbat mailatako mugimenduak egiten ditu, eta une desberdinetan aurkitzen du oreka-puntua. Oreka galdu eta berreskuratzen du, lurrera erortzen da eta jauziak egiten ditu.
  • Dantzariak lurra erabiltzen du koreografiaren zati gisa.
  • Mugimendu naturalak eta libreak. Ia teknika guztiek malgutasunean oinarritzen dituzte mugimenduak.
  • Mugimenduak arnasketarekin koordinatzen dira.
  • Abesti eta estilo bakoitzak bere erritmo propioa du. Koreografia musikaren erritmora egokitzen da.

Dantza modernoko estiloak aldatu

Dantza modernoaren barruan beste dantza estilo batzuk aurki ditzakegu. Ezaugarri desberdinetakoak dira, baina guztiek jatorri bera dute, baina denborarekin bide desberdinetatik eboluzionatu egin dute.[3]

  • Hip hop: komunitate hispanoamerikar eta afrikarren artean Bronxen jaio zen mugimendu artistikoa. Estilo hori lau alderditan oinarritzen da: rap, graffiti, breakdance eta turntablism (binilozko diskoen bidez musika sortzea)
  • Funky: hasieran jazz mota bat zen, baina urteen poderioz bere bidetik eboluzionatu egin zen. Gaur egun, hainbat musika-estilo izendatzeko erabiltzen da funkya.
  • Locking:[4] estilo hori funkytik dator, eta eskuak eta oinak azkar mugitzean datza, hanketako eta aldakako mugimendu geldoekin konbinatuta. Dantza-pausuak oso erritmikoak izan ohi dira.
  • Popping:[4] muskuluen uzkurduran oinarritzen da, mugimendu robotiko bat sortzeko, etengabe abestiaren erritmoan eta jarrerak eta mugimenduak konbinatuz.
  • Dantza urbanoa edo Street dance: dantza estilo horiek deskribatzeko erabiltzen den terminoa, berez dantza sozialak baitira, inprobisazio handikoak eta ikuslearekin eta dantzariekin harreman handikoak. Dantza urbanoa estilo askoren bat-egitea eta konbinazioa dela esan liteke. Hiri-dantzaren estiloa da, eta New Yorken agertu zen XX. mendearen azken laurdenean. DJek jartzen zituzten break-erritmoetan aritzen ziren dantzari gutxi haiengandik sortu zen. DJ Kool Herc izan zen oso berezia horretan, iraultzailea eta berritzailea.

Estatu Batuetako eskola aldatu

 
Isadora Duncan 1910ean edo.
 
Martha Graham 1948an.
  • Teorikoa: François Delsarte
Loïe Fuller
Isadora Duncan
Ruth Saint Denis eta Ted Shawn (Denishawn School)
Doris Humphrey i Charles Weidman
Jose Limon
Louis Falco
Martha Graham
—[Erick Hawkins ]
Merce Cunningham
Paul Taylor
Twyla Tharp

Alemaniar eskola aldatu

Mary Wigman
Kurt Jooss.
Pina Bausch
Alwin Nikolais
Murray Louis
Susan Buirge
Carolyn Carlson

Pertsona ospetsuak aldatu

Ikus, gainera aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) Scheff, Helene; Sprague, Marty; McGreevy-Nichols, Susan. (2010). Exploring Dance Forms and Styles: A Guide to Concert, World, Social, and Historical Dance. Human Kinetics ISBN 978-0-7360-8023-1. (Noiz kontsultatua: 2022-12-04).
  2. a b Legg, Joshua. (2011). Introduction to modern dance techniques : Cunningham, Dunham, Graham, Hawkins, Horton, Humphrey, Limón, Nikolais/Louis, Taylor. Hightstown, NJ : Princeton Book Co. ISBN 978-0-87127-325-3. (Noiz kontsultatua: 2022-12-04).
  3. Kurth, Peter. (2001). Isadora : a sensational life. Boston : Little, Brown ISBN 978-0-316-50726-4. (Noiz kontsultatua: 2022-12-04).
  4. a b (Ingelesez) Hamilton, Sue L.. (2011-01-01). Hip-Hop. ABDO ISBN 978-1-61714-731-9. (Noiz kontsultatua: 2022-12-04).

Kanpo estekak aldatu