|
Beste hizkuntzen artean ahaiderik aurkitu ez zaionez, [[hizkuntza isolatuak|uharte hizkuntza]] dugu euskara. Gainera, ez dago XVI. mendea baino lehenago euskarazko testu idatzirik (hitz edo esaldi batzuk besterik ez), eta horrek ikerkuntzak zaildu ditu, nahiz eta mende gutxi batzuk lehenagoko euskararen lekukotasuna jasotzen duten [[atsotitz]] bildumak badiren.
K.a. [[K.a. I. mendea|K.a. I. mendea:]]: ikerlari batzuentzat, [[Baskoien txanponak|baskoien txanponen]] testuetan, euskal izenak dituzten hiriak ager daitezke<ref>Erromatartze hasierako Calahorran jaulki zen Kalakorikos txanponari buruz esan da antzinako "gorri" forma bat izan dezakeela bere izenean. Francisco Beltrán Lloris, Francisco eta Velaza Frías, Javier: "De etnias y monedas: las “cecas vasconas”, una revisión crítica", hemen: Andreu Pintado, Javier (2009): ''Los vascones de las fuentes antiguas: en torno a una etnia de la antigüedad peninsular. 117-118 or.''</ref>. Aldi berean, [[Ascoliko brontzea]]n, euskal kutxuko izenak aurki daitezkeela uste da.<ref name=":0">Palacios Fernández, Fernando. "Actualización en onomástica vaco-aquitana". ''Acta Palaeohispanica X. Palaeohispanica 9 (2009)'', 533-537 or. I.S.S.N.: 1578-5386.</ref>, eta Botorritako brontzeetan (azken horiez hain ziurra), euskal kutxuko izenak aurki daitezkeela uste da.
[[I. mendea|K. o. I. mendea]]: euskararen lurraldea oraingoa baino zabalagoa zen. Iparraldean, [[Baiona]]tik gora, ipar-ekialdean [[Paue]] alderaino; ekialdean, [[Ilerda]]raino (gaur egungo [[Lleida]]); hegoaldean, [[Nafarroako Erribera]]raino; eta mendebaldean, zehaztu gabe dagoen toki bateraino. Gaur egun, euskal jatorriko toponimo ugari daude [[Aragoi]]ko eta [[Katalunia]]ko iparraldean.
Euskarazko lehen hitz idatzien kopuru haindienahandiena, [[Akitania]]ko hilarrietan eta aldareetan agertu da; 400 pertsona-izen eta 70 jainko-jainkosa izen, K-o. I., [[II. mendea|II.]] eta [[III. mendeko krisialdia|III. mendekoak]]. Garai horretakoak dira ere bai, Pirinioz hegoalde-mendebaldera aurkitutakoak leku hauetan: Nafarroa, Gipuzkoa, Araba, Bizkaia, Errioxa, Soria, Aragoi, Alemania eta Sardinia.<ref name=":0" /> Soriako iparraldean dagoen [[TierrasAkitaniera Altas (Soria)Sorian|Tierras Altas]] eskualdekoa da multzorik]] handiena.
=== Izendapenaren arazoa ===
|
