Basabitxilore

Basabitxilore
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Asterales
Familia	Asteraceae
Leinua	Astereae
Generoa	Bellis
Espeziea	Bellis perennis; L.
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak	flower crown (en)

Basabitxilorea edo txiribita^[1] (Bellis perennis, latinetik: Bellus = polita eta perennis = iraunkorra) Asteraceae familiako landare belarkara da. Lore apaingarria da.

Deskribapena aldatu

5-25 cm-ko landare iraunkorra da. Koilara itxurako hostoak ditu, zertxobait horztunak eta erroseta zapal batean ezarrita daude. Kapitulu bakartiak ditu, kanpoaldeko kolorez zuriak dira eta liguladunak, erdialdekoak horiak. Martxotik uztailera loratzen da.

Fruituak akenio txikiak dira 1-1'5mm-tako oboideak eta pixkat iletsuak.

Habitata aldatu

Belardiak, bidezidorrak, larreak eta leku belartsuak ditu gustuko. Jatorriz Europakoa eta Afrika iparraldekoa da, baina gaur egun mundu osoan aurkitzen da^[2].

Erabilerak aldatu

Landare honen hostoak jangarriak dira eta entsaladan zein beste barazkiekin egosita jan daitezke.

Dituen bertute medizinalak Pizkunde garaitik ezagutzen dira. Honako erabilera hauek ditu:

Eztularen aurkakoa eta espektoratzailea^[3]
Diuretikoa^[3] eta izerdiarazlea
Orbaitzailea
Antiespasmodikoa
Digestiboa eta libratzailea
Oftalmikoa
Presio arterialaren kontrolatzailea

Iruditegia aldatu

Infloreszentzia
Kolore batzuk
Hostoak
Lore hermafroditak (kapitulu erdian)

Erreferentziak aldatu

↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2004]
↑ «Bellis perennis information from NPGS/GRIN» web.archive.org 2011-06-05 (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
↑ ^a ^b Siatka, T.; Kasparová, M.. (2003-01). «[Seasonal changes in the hemolytic effects of the head of Bellis perennis L»] Ceska a Slovenska Farmacie: Casopis Ceske Farmaceuticke Spolecnosti a Slovenske Farmaceuticke Spolecnosti 52 (1): 39–41. ISSN 1210-7816. PMID 12685333. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).

Bibliografia aldatu

Jesus Izco (koor), E.Barrero, M.Brugués, M.Costa, J.A. Devesa, F.Fernández, T.Gallardo, X.Llimona, C.Prada, S.Talavera, B.Valdés. Botánica. Madrid: Editorial McGraw-Hill, 2004. ISBN 84-486-0609-4 (Gaztelaniaz)
Bernardo Ticli. El herbario de la salud. Barcelona: Editorial De Vecchi, 2003. ISBN 84-315-1824-3 (Gaztelaniaz)

Kanpo estekak aldatu

Natura digital (UB)(Katalanez)
Homeopatía general (Gaztelaniaz)
Planta for a future (Ingelesez)
GRIN (Ingelesez)
Naturaleza cantábrica (Gaztelaniaz)
Infojardín (Gaztelaniaz)
Botànica para aventureros (Gaztelaniaz)
Red Naturaleza (Gaztelaniaz)
Bellis perennis landare apaingarri eta jangarria (Gaztelaniaz)

Datuak: Q26158
Multimedia: Bellis perennis / Q26158
Espezieak: Bellis perennis

[1] Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2004]

[2] «Bellis perennis information from NPGS/GRIN» web.archive.org 2011-06-05 (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).

[:0-3] Siatka, T.; Kasparová, M.. (2003-01). «[Seasonal changes in the hemolytic effects of the head of Bellis perennis L»] Ceska a Slovenska Farmacie: Casopis Ceske Farmaceuticke Spolecnosti a Slovenske Farmaceuticke Spolecnosti 52 (1): 39–41. ISSN 1210-7816. PMID 12685333. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).

[1]

[2]

[3]