Augustóweko ubidea
Augustóweko ubidea (polonieraz: Kanał Augustowski, 'kanaU-aUgus'tofski ahoskatua; bielorrusieraz: Аўгустоўскі канал) Batzarreko Poloniak XIX. mendean eraikitako mugaz gaindiko ubidea da, Poloniako ipar-ekialdeko Podlasiako voivoderria eta Bielorrusiako ipar-mendebaldeko Hrodnako oblasta (garai hartan, Poloniako Augustóweko voivoderria) lotzen dituena. Kanala eraiki zenetik, adituek teknologia-miraritzat hartu zuten, bere erakargarritasun estetikoari laguntzen zioten uhate ugariei esker.
| Augustóweko ubidea | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Estatu burujabe |  Polonia |
| Voivoderria |  Podlasiako voivoderria |
| Ur-masa | Niemenen arroa |
| Koordenatuak | 53°52′N 22°58′E / 53.87°N 22.97°E |
 | |
| Altitudea | 92 m eta 115 m, itsas mailaren gainetik |
| Dimentsioak | 6,5 ( ) km |
| Gizateriaren ondarea | |
| Irizpidea | (i) eta (ii) |
| Eskualdea[I] | Europa eta Ipar Amerika |
| Izen-ematea | bilkura) |
| |
Erdialdeko Europako lehen ubidea izan zen, bi ibai nagusien arteko lotura zuzena eman zuena: Vistula ibaia Biebrza ibaiaren bidez - Narew ibaiaren ibaiadarra dena, eta Niemen ibaia bere ibaiadarren bidez-, Czarna Hańcza ibaia, eta Itsaso Beltzarekiko lotura bat zuen hegoaldean, Oginski ubidea, Daugava ibaia, Berezina eta Dnieper ibaia zeharkatuz. Glaziazio-ondoko kanalaren sakonune bat erabiltzen du, Augustóweko aintzira-katea eta Biebrza, Netta, Czarna Hańcza eta Niemen ibai-haranak osatzen dituena. Horri esker, kanala ingurune naturalaren inguruko elementuekin ezin hobeto integratu ahal izan zen.
Augustóweko ubidea eraikitzeko arrazoiak politikoak eta ekonomikoak izan ziren.[1] 1821ean, Prusiako Erresumak, Errusiar Inperioko merkantziak bere lurraldetik igarotzeko aduana-eskubide oso altuak sartu zituen, merkatarientzat Vistula ibaian zehar Baltikoko itsas-portuetara iristea zailtzen zutenak.[2] 1822an, Errusiar Inperioak Batzarreko Poloniari aduana arloan merkataritza-autonomia eman zion. 1823-1839 urteetan, Prusiako lurraldetik igarotzen zen ibai-bide bat eraiki zuten, Windawski ubidearen bidez, Batzarreko Poloniaren erdialdea egungo Letonian dagoen Ventspilseko itsas-portu baltikoarekin lotzeko asmoz. 1830-1831ko Azaroko Altxamenduak Errusiaren aurka eragindako istiluen eta Prusiarekin egindako merkataritza akordioen berrikuspenaren ondorioz helburua bertan behera utzi zen.
Augustóweko ubidearen zati amaituak tokiko garrantzia zuen eta barneko bide nabigagarria izaten jarraitu zuen, itsas garraio komertzialerako eta egurra Vistula eta Niemen ibaietara eta ibaietatik garraiatzeko erabiltzen zutena, eskualdeko trenbide-sareak zaharkitu zuen arte.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Ingelesez) von Treitschke, Heinrich. (1916). Treitschke's History of Germany in the Nineteenth Century. New York: McBride Nast & Company, 497 or..
- ↑ (Ingelesez) Cohn, Gustav. (1895). The Science of Finance. Chicago: University of Chicago Press, 397 or..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q770907
Multimedia: Augustów Canal / Q770907
