Karraskari

Bideoa

Bideo honetan karraskarien gaineko zortzi datu azaltzen dira.

Edukien arduradunak aldatu

Gidoilaria: Galder Gonzalez
Animazioen ekoizpena: Itziar Aranguren Arrizabalaga
Off ahotsa: Anabel Arraiza
Koordinazioa: Euskal Wikilarien Kultur Elkartea
Bideoa: Hiru Damatxo

Informazio iturriak aldatu

Mundu osoan aurki daitezke naturalki, Antartikan eta Zeelanda Berrian izan ezik. Bertan gizakiak sartu dituen espezie inbaditzaileak dira.
Euren ezaugarri nagusia goiko barailan etengabe hazten diren bi ebakortz izatea da^[1]. Goikoak beheko ebakortzekin zorrozten dira.
Untxiek eta erbiek ere etengabe hazten diren ebakortzak dituzte, baina lau dituzte, bi izan ordez. Horregatik, horiek ez dira karraskari^[2].
Handiena Hego Amerikan bizi den kapibara da^[3], helduak direnean 50 kilogramo inguru pisatzen dute. Mus minutoides da txikienetako bat, 2-12 gramo arteko pisuarekin.
Gehienak belarjaleak badira ere, asko orojaleak dira, eta badira haragijaleak direnak ere.
Batzuk bakartiak dira, baina orokorrean sozialak dira eta badira gizarte konplexuak sortzen dituztenak, larre-txakurrak bezala^[4].
Gertuen duten taldea untxi eta erbiena da, eta ondoren primateena, gizakiak barne.
Espezie batzuk ezagunak dira gizakiarekin bizitzeagatik, arratoia eta sagua kasu. Uztak kaltetu ditzakete, eta gaixotasunak hedatu^[5].

Lotutako artikuluak aldatu

Erabilitako irudiak aldatu

Rodentia (c1880).jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rodentia_(c1880).jpg (Nueva York: Johnson, c1880) Craig, Hugh, editor., domeinu publikoa, Wikimedia Commons bidez
pexels-c-technical-6133212 (2160p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/naturaleza-bosque-animal-arbol-6133212/ cottonbro studio, domeinu publikoa, Pexels bidez
hamster_eating (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/hamster-comiendo-855499/ Pixabay, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-anna-bondarenko-6962176 (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/persona-mujer-mono-sujetando-6962176/ Anna Bondarenko, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-денис-звягин-16021470 (Original).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/apple-comiendo-mono-roedor-16021470/ Anna Zviahina 🇺🇦, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-stanislav-gaberov-5914779 (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/mono-mascotas-cerca-adorable-5914779/ Stanislav Gaberov,domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-mario-buonfiglio-12340339 (Original).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/naturaleza-bosque-arboles-rio-12340339/ Mario Buonfiglio, domeinu publikoa, Pexels bidez
Mus musculoides rastend.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mus_musculoides_rastend.jpg AleXXw, Public domain, Wikimedia Commons bidez
pexels_videos_991771 (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/blanco-y-negro-lindo-jerbo-dentro-de-una-jaula-991771/ thiago rizardi, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-atypeek-dgn-9343528 (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/comiendo-animal-mono-desenfocado-9343528/ Atypeek Dgn, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-uriel-mont-6279755 (Original).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/banco-naturaleza-parque-planta-6279755/ Uriel Mont, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-tima-miroshnichenko-6846176 (Original).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/cama-habitacion-mascota-mono-6846176/ Tima Miroshnichenko, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-petra-nesti-12560273 (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/naturaleza-jugando-pasarela-animales-12560273/ Petra Nesti, domeinu publikoa, Pexels bidez
pexels-sunsetoned-5913483 (1080p).mp4 https://www.pexels.com/es-es/video/animal-mascota-camisa-roedor-5913483/ Mariam Antadze, domeinu publikoa, Pexels bidez

Erreferentziak aldatu

↑ (Ingelesez) «The Encyclopedia of Mammals» The Encyclopedia of Mammals (Oxford University Press) 2006 doi:10.1093/acref/9780199206087.001.0001. ISBN 978-0-19-920608-7. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).
↑ (Ingelesez) «Lagomorph | Mammal Characteristics & Behavior | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).
↑ (Ingelesez) IUCN. (2016-03-01). Hydrochoerus hydrochaeris: Reid, F.: The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T10300A22190005. doi:10.2305/iucn.uk.2016-2.rlts.t10300a22190005.en. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).
↑ (Ingelesez) Hoogland, John L.. (1995-04). The Black-Tailed Prairie Dog: Social Life of a Burrowing Mammal. University of Chicago Press ISBN 978-0-226-35118-6. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).
↑ (Ingelesez) Meerburg, Bastiaan G; Singleton, Grant R; Leirs, Herwig. (2009-04). «The Year of the Rat ends—time to fight hunger!» Pest Management Science 65 (4): 351–352. doi:10.1002/ps.1718. ISSN 1526-498X. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).

[1] (Ingelesez) «The Encyclopedia of Mammals» The Encyclopedia of Mammals (Oxford University Press) 2006 doi:10.1093/acref/9780199206087.001.0001. ISBN 978-0-19-920608-7. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).

[2] (Ingelesez) «Lagomorph | Mammal Characteristics & Behavior | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).

[3] (Ingelesez) IUCN. (2016-03-01). Hydrochoerus hydrochaeris: Reid, F.: The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T10300A22190005. doi:10.2305/iucn.uk.2016-2.rlts.t10300a22190005.en. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).

[4] (Ingelesez) Hoogland, John L.. (1995-04). The Black-Tailed Prairie Dog: Social Life of a Burrowing Mammal. University of Chicago Press ISBN 978-0-226-35118-6. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).

[5] (Ingelesez) Meerburg, Bastiaan G; Singleton, Grant R; Leirs, Herwig. (2009-04). «The Year of the Rat ends—time to fight hunger!» Pest Management Science 65 (4): 351–352. doi:10.1002/ps.1718. ISSN 1526-498X. (Noiz kontsultatua: 2024-01-15).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]