Angiotensinaren entzima bihurtzailea 2

ACE2» orritik birbideratua)

Angiotensinaren entzima bihurtzailea 2[3][4] (ACE2) birika, arteria, bihotz, giltzurrun eta hesteetako zeluletako zelula-mintzei atxikitako entzima bat da[5][6]. ACE2ak odol-presioa txikiagotzen du angiotensina II peptido baso-uzkurtzailearen hidrolisia katalizatuz, angiotensina (1-7) sortuz, hodi-zabaltzaile bat[7][8][6]. ACE2ak bere antzekoa den angiotensinaren entzima bihurtzailearen (ACE) ekintzari aurka egiten dio[9], eta horregatik gaixotasun kardiobaskularren aurkako botiken helburu interesgarria da[9][10].

ACE2
Proteinak kodetzen dituen genea
Identifikadoreak
 Homologene: 41448 Genenames: ACE2 Ensemble: ENSG00000130234
TaxoiaHomo sapiens
Kokapena
Kromosomagiza X kromosoma
Kokapen zitogenetikoaXp22.2
Hasiera15561033 bp[1]
Amaiera15602148 bp[2]
kokapena
Transkripzioak
RNA IDNM_021804 eta NM_001371415
Ensembl
Beste espezieetan
Sagu arruntAce2 (en) Itzuli
Arratoi arruntAce2 (en) Itzuli
Caenorhabditis elegansacn-1 (en) Itzuli
Danio rerioace2 (en) Itzuli
Gene-adierazpen eredua
eta
Ontologia
Kodetzen duangiotensin I converting enzyme 2 (en) Itzuli
Funtzio-molekularrak
Osagai-zelularra
Prozesu-biologikoak

ACE2 koronabirus batzuen sarrera puntua ere izan ohi da, nabarmen HCoV-NL63, SARS-CoV, eta SARS-CoV-2[11]. Batzuetan, gizakien ACE2 entzimari hACE2 deritzo[12].

Egitura aldatu

Angiotensinaren entzima bihurtzailea 2 endotelioaren gainazalean eta beste zelula batzuetan aurki daitekeen zinkduk metaloentzima bat da. ACE2 proteinak N-terminal M2 domeinuko peptidasa bat da C-terminaleko giltzurruneko kolektrina aminoazidoen domeinu garraiatzaile bat[13].

ACE2 igarobide bakarreko mintzen zeharreko proteina bat da, eta bere domeinu aktibo entzimatikoki agertzen da birikietako eta beste ehun batuetako zelulen gainazalean. ACE2aren zelula-kanpoko domeinua mintzaren beste aldeko domeinuan protelisia gertatzen da sheddasa izeneko beste entzima baten bidez, eta sortzen da proteina disolbagarri berria odol-jarioan jariatzen da eta txizaren bidez kanporatzen da[14][15].

Kokapena gorputzean aldatu

ACE2 organo gehienetan aurki daiteke: ACE2 zelula mintzari atxikita dago bate ere biriketako albeoloetako II motako zeluletara, heste meharreko enterozitoetara, arteria eta zainetako endotelioaren zeluletara, eta organo gehienetako arterietako muskulu leunetara. ACE2aren mRNA aurki daiteke ere garun-azalean, gorputz ildaskatuan, hipotalamoan eta enbor entzefalikoan[16]. ACE2 neurona kortikalean eta gliatan agertzen denez SARS-CoV-2 birusak eraso ditzake, eta hau izan liteke COVID-19 gaixotasunean ematen den anosmiaren oinarria[17]. Anosmia eta disgeusia COVID-19aren gaixo askotan goiz ikusten denez[18], gaixotasun horren pista garrantzitsutzat hartzen da, eta horregatik "sintoma esanguratsu" gisa sailkatzen da[19].

Funtzioa aldatu

ACE2ren funtzio primarioa angiotensinaren entzima bihurtzailearen (ACE) balantza egitea da. ACEk angiotensina I hormona angiotensina II hodi-uzkurtzailean bilakatzen du. ACE2k, kontrara, angiotensina IIaren fenilalanina karboxilo terminala aldatzen du (Asp-Arg-Val-Tyr-Ile-His-Pro-Phe) angiotensina (1-7) hodi-zabaltzailearen hidrolizazioaren bidez (H-Asp-Arg-Val-Tyr-Ile-His-Pro-OH). ACE2ak beste hainbat peptido ere eralda ditzake, [des-Arg9]-bradikinina, apelina, neurotensina, dinorfina A eta ghrelina kasu[20]. SLC6A19 aminoazido garraiatzaile neutralaren bidea mugatzen du zelula-mintzean eta loturik dago Hartnupen gaixotasunarekin[21]. ACE2arekin saguetan egindako ikerketak erakutsi du odolko glukosa mailan ere eragina duela, baina oraindik ez da ezaguna horren mekanismoa[22][23].

Koronabirusen sarbidea aldatu

Zelula-mintza zeharkatzeko proteina gisa, ACE2 da koronabirus batzuek erabiltzen duten bidea zeluletan sartzeko, tartean HCoV-NL63, SARS-CoV (SARS sortzen duen birusa)[24][25][26], eta SARS-CoV-2 (COVID-19 eragiten duen birusa)[27][28][29]. Zehatzago oraindik, SARS-CoV eta SARS-CoV-2 birusen ziriaren S1 proteina lotzen da ACE2 domeinura zelulen gainazalean, endozitosia sortuz eta birusa zein entzima zelularen barruan kokatzen diren endosomatan eraldatuz[30][31]. Sarbide honek eskatzen du ere ostalariaren TMPRSS2 proteasak S proteina hastea, eta bide honen inhibizioa aztertzen ari da aukera terapeutikoak eskaintzen dituelako[32]. Ikusi da ere S-proteinaren glukosilazioa eteteak birusen sarrera nabarmen murrizten duela, eta horrek erakusten du gluko-proteina horrek prozesuan garrantzia duela[33].

Zientzialari batzuek proposatu dute, hipotesi gisa, ACE2 maila gutxitzeak zeluletan infekzioak kontrolatzen lagun dezakeela. Bestetik, ACE2 birusek eragindako biriketako arazoetan babesa ere eskaintzen du, hodi-zabaltzailea den angiotentsina (1-7) ekoizten duelako[34]. Are eta gehiago, saguekin egindako ikerketek erakutsi dute koronabirusaren ziriko proteinen eta ACE2aren arteko elkarrekintzak ACE2 maila gutxitzen duela zeluletan, bai proteina zelula barrura sartzen delako, baita degradazioa ematen delako ere, biriketan kalteak eraginez[35].

Erreferentziak aldatu

  1. GRCh38: Ensembl release 89: ENSG00000130234. Ensembl.
  2. GRCh38: Ensembl release 89: ENSG00000130234. Ensembl.
  3. «Volumen 8. BIT: 8 alea, 4. zenbakia, 2000eko azaroa - navarra.es» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  4. Kardiologia hiztegia. .
  5. (Ingelesez) Hamming, I.; Timens, W.; Bulthuis, M. L. C.; Lely, A. T.; Navis, G. J.; Goor, H. van. (2004). «Tissue distribution of ACE2 protein, the functional receptor for SARS coronavirus. A first step in understanding SARS pathogenesis» The Journal of Pathology 203 (2): 631–637.  doi:10.1002/path.1570. ISSN 1096-9896. PMID 15141377. PMC PMC7167720. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  6. a b Donoghue Mary; Hsieh Frank; Baronas Elizabeth; Godbout Kevin; Gosselin Michael; Stagliano Nancy; Donovan Michael; Woolf Betty et al.. (2000-09-01). «A Novel Angiotensin-Converting Enzyme–Related Carboxypeptidase (ACE2) Converts Angiotensin I to Angiotensin 1-9» Circulation Research 87 (5): e1–e9.  doi:10.1161/01.RES.87.5.e1. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  7. (Ingelesez) Keidar, Shlomo; Kaplan, Marielle; Gamliel-Lazarovich, Aviva. (2007-02-01). «ACE2 of the heart: From angiotensin I to angiotensin (1–7)» Cardiovascular Research 73 (3): 463–469.  doi:10.1016/j.cardiores.2006.09.006. ISSN 0008-6363. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  8. Wang Wang; McKinnie Shaun M.K.; Farhan Maikel; Paul Manish; McDonald Tyler; McLean Brent; Llorens-Cortes Catherine; Hazra Saugata et al.. (2016-08-01). «Angiotensin-Converting Enzyme 2 Metabolizes and Partially Inactivates Pyr-Apelin-13 and Apelin-17» Hypertension 68 (2): 365–377.  doi:10.1161/HYPERTENSIONAHA.115.06892. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  9. a b (Ingelesez) Chamsi-Pasha, Mohammed A. R.; Shao, Zhili; Tang, W. H. Wilson. (2014-03-01). «Angiotensin-Converting Enzyme 2 as a Therapeutic Target for Heart Failure» Current Heart Failure Reports 11 (1): 58–63.  doi:10.1007/s11897-013-0178-0. ISSN 1546-9549. PMID 24293035. PMC PMC3944399. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  10. (Ingelesez) Mascolo, Annamaria; Urbanek, Konrad; De Angelis, Antonella; Sessa, Maurizio; Scavone, Cristina; Berrino, Liberato; Rosano, Giuseppe Massimo Claudio; Capuano, Annalisa et al.. (2020-03-01). «Angiotensin II and angiotensin 1–7: which is their role in atrial fibrillation?» Heart Failure Reviews 25 (2): 367–380.  doi:10.1007/s10741-019-09837-7. ISSN 1573-7322. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  11. «ACE2 angiotensin I converting enzyme 2 [Homo sapiens (human) - Gene - NCBI»] www.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  12. Emerging and reemerging viral pathogens. Volume 1, Fundamental and basic virology aspects of human, animal and plant pathogens. Academic Press 2020 ISBN 978-0-12-819401-0. PMC 1120973177. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  13. (Ingelesez) Turner, Anthony J.. (2015-01-01). Unger, Thomas ed. «Chapter 25 - ACE2 Cell Biology, Regulation, and Physiological Functions» The Protective Arm of the Renin Angiotensin System (RAS) (Academic Press): 185–189.  doi:10.1016/b978-0-12-801364-9.00025-0. ISBN 978-0-12-801364-9. PMC PMC7149539. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  14. (Ingelesez) Lambert, Daniel W.; Yarski, Mike; Warner, Fiona J.; Thornhill, Paul; Parkin, Edward T.; Smith, A. Ian; Hooper, Nigel M.; Turner, Anthony J.. (2005-08-26). «Tumor Necrosis Factor-α Convertase (ADAM17) Mediates Regulated Ectodomain Shedding of the Severe-acute Respiratory Syndrome-Coronavirus (SARS-CoV) Receptor, Angiotensin-converting Enzyme-2 (ACE2)» Journal of Biological Chemistry 280 (34): 30113–30119.  doi:10.1074/jbc.M505111200. ISSN 0021-9258. PMID 15983030. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  15. Patel, Vaibhav B.; Clarke, Nicola; Wang, Zuocheng; Fan, Dong; Parajuli, Nirmal; Basu, Ratnadeep; Putko, Brendan; Kassiri, Zamaneh et al.. (2014-01). «Angiotensin II induced proteolytic cleavage of myocardial ACE2 is mediated by TACE/ADAM-17: A positive feedback mechanism in the RAS» Journal of Molecular and Cellular Cardiology 66: 167–176.  doi:10.1016/j.yjmcc.2013.11.017. ISSN 0022-2828. (Noiz kontsultatua: 2020-12-08).
  16. (Ingelesez) Kabbani, Nadine; Olds, James L.. (2020-05-01). «Does COVID19 Infect the Brain? If So, Smokers Might Be at a Higher Risk» Molecular Pharmacology 97 (5): 351–353.  doi:10.1124/molpharm.120.000014. ISSN 0026-895X. PMID 32238438. PMC PMC7237865. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  17. (Ingelesez) Baig, Abdul Mannan. (2020-05). «Neurological manifestations in COVID‐19 caused by SARS‐CoV‐2» CNS Neuroscience & Therapeutics 26 (5): 499–501.  doi:10.1111/cns.13372. ISSN 1755-5930. PMID 32266761. PMC PMC7163592. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  18. (Ingelesez) Baig, Abdul Mannan; Khaleeq, Areeba; Ali, Usman; Syeda, Hira. (2020-04-01). «Evidence of the COVID-19 Virus Targeting the CNS: Tissue Distribution, Host–Virus Interaction, and Proposed Neurotropic Mechanisms» ACS Chemical Neuroscience 11 (7): 995–998.  doi:10.1021/acschemneuro.0c00122. ISSN 1948-7193. PMID 32167747. PMC PMC7094171. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  19. (Ingelesez) 125249. (2020-04-12). «Covid-19 Resource Page» American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  20. (Ingelesez) Turner, Anthony J.. (2015-01-01). Unger, Thomas ed. «Chapter 25 - ACE2 Cell Biology, Regulation, and Physiological Functions» The Protective Arm of the Renin Angiotensin System (RAS) (Academic Press): 185–189.  doi:10.1016/b978-0-12-801364-9.00025-0. ISBN 978-0-12-801364-9. PMC PMC7149539. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  21. Kuba, Keiji; Imai, Yumiko; Penninger, Josef M.. (2013). «Multiple Functions of Angiotensin-Converting Enzyme 2 and Its Relevance in Cardiovascular Diseases» Circulation Journal 77 (2): 301–308.  doi:10.1253/circj.cj-12-1544. ISSN 1346-9843. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  22. (Ingelesez) Niu, Ming-Jia; Yang, Jin-Kui; Lin, Shan-Shan; Ji, Xiu-Juan; Guo, Li-Min. (2008-12-01). «Loss of angiotensin-converting enzyme 2 leads to impaired glucose homeostasis in mice» Endocrine 34 (1): 56–61.  doi:10.1007/s12020-008-9110-x. ISSN 1559-0100. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  23. Putnam, Kelly; Shoemaker, Robin; Yiannikouris, Frederique; Cassis, Lisa A.. (2012-01-06). «The renin-angiotensin system: a target of and contributor to dyslipidemias, altered glucose homeostasis, and hypertension of the metabolic syndrome» American Journal of Physiology-Heart and Circulatory Physiology 302 (6): H1219–H1230.  doi:10.1152/ajpheart.00796.2011. ISSN 0363-6135. PMID 22227126. PMC PMC3311482. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  24. (Ingelesez) Fehr, Anthony R.; Perlman, Stanley. (2015). Maier, Helena Jane ed. «Coronaviruses: An Overview of Their Replication and Pathogenesis» Coronaviruses: Methods and Protocols (Springer): 1–23.  doi:10.1007/978-1-4939-2438-7_1. ISBN 978-1-4939-2438-7. PMID 25720466. PMC PMC4369385. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  25. (Ingelesez) «Receptor recognition and cross-species infections of SARS coronavirus» Antiviral Research 100 (1): 246–254. 2013-10-01  doi:10.1016/j.antiviral.2013.08.014. ISSN 0166-3542. PMID 23994189. PMC PMC3840050. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  26. (Ingelesez) Kuba, Keiji; Imai, Yumiko; Rao, Shuan; Gao, Hong; Guo, Feng; Guan, Bin; Huan, Yi; Yang, Peng et al.. (2005-08). «A crucial role of angiotensin converting enzyme 2 (ACE2) in SARS coronavirus–induced lung injury» Nature Medicine 11 (8): 875–879.  doi:10.1038/nm1267. ISSN 1546-170X. PMID 16007097. PMC PMC7095783. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  27. (Ingelesez) Zhou, Peng; Yang, Xing-Lou; Wang, Xian-Guang; Hu, Ben; Zhang, Lei; Zhang, Wei; Si, Hao-Rui; Zhu, Yan et al.. (2020-03). «A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin» Nature 579 (7798): 270–273.  doi:10.1038/s41586-020-2012-7. ISSN 1476-4687. PMID 32015507. PMC PMC7095418. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  28. (Ingelesez) Xu, Xintian; Chen, Ping; Wang, Jingfang; Feng, Jiannan; Zhou, Hui; Li, Xuan; Zhong, Wu; Hao, Pei. (2020-03-01). «Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission» Science China Life Sciences 63 (3): 457–460.  doi:10.1007/s11427-020-1637-5. ISSN 1869-1889. PMID 32009228. PMC PMC7089049. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  29. (Ingelesez) «COVID-19 Vaccine Will Close in on the Spikes» DNA Science 2020-02-20 (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  30. Wang, Hongliang; Yang, Peng; Liu, Kangtai; Guo, Feng; Zhang, Yanli; Zhang, Gongyi; Jiang, Chengyu. (2008-2). «SARS coronavirus entry into host cells through a novel clathrin- and caveolae-independent endocytic pathway» Cell Research 18 (2): 290–301.  doi:10.1038/cr.2008.15. ISSN 1001-0602. PMID 18227861. PMC 7091891. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  31. (Ingelesez) «Physiological and molecular triggers for SARS-CoV membrane fusion and entry into host cells» Virology 517: 3–8. 2018-04-01  doi:10.1016/j.virol.2017.12.015. ISSN 0042-6822. PMID 29275820. PMC PMC7112017. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  32. Akhmerov Akbarshakh; Marbán Eduardo. (2020-05-08). «COVID-19 and the Heart» Circulation Research 126 (10): 1443–1455.  doi:10.1161/CIRCRESAHA.120.317055. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  33. (Ingelesez) «Understanding Glycans in COVID-19 Drug Design» GEN - Genetic Engineering and Biotechnology News 2020-04-01 (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  34. (Ingelesez) Imai, Yumiko; Kuba, Keiji; Penninger, Josef M.. (2008). «The discovery of angiotensin-converting enzyme 2 and its role in acute lung injury in mice» Experimental Physiology 93 (5): 543–548.  doi:10.1113/expphysiol.2007.040048. ISSN 1469-445X. PMID 18448662. PMC PMC7197898. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).
  35. (Ingelesez) Jia, Hongpeng. (2016-09). «Pulmonary Angiotensin-Converting Enzyme 2 (ACE2) and Inflammatory Lung Disease» Shock 46 (3): 239–248.  doi:10.1097/SHK.0000000000000633. ISSN 1073-2322. (Noiz kontsultatua: 2020-12-09).

Kanpo estekak aldatu