Informatika Wikiproiektua aldatu

Euskal Wikipedian informatikako artikuluen sorrera eta hobekuntza koordinatzeko helburuz sortutako proiektua da hau. Maiz esaten dugu orokorrean jendeak ez dakiela ondo zer den informatika, ertaineko irakaskuntzan ikasleek ez dutela ondo ikasten, ez dutela ondo ikusten zer den benetako informatika. Informatika ez dela testuaren formatua aldatzea edo kalkulu-orri bat egitea bakarrik... Egoera horri buelta emateko, Wikipedia aberastea bide emankorra izan daitekeela uste dugu.

Parte hartu nahi duen edonori irekitako proiektua den arren, bereziki gonbidatu nahi ditugu informatikari euskaldunak, ikasleak, irakasleak, informatika arloan lanean ari direnak edo, besterik gabe, informatikari buruzko artikuluen hobekuntzan lagundu dezaketela uste duten guztiak..

Artikuluen hobekuntzarekin laguntzeaz gain[1][2][3][4][5][6], informatikarekin trebe direnentzat aukera interesgarri gehiago ere badira. Wikidatak[7][8][9][10] ere aukera handiak eskaintzen ditu eta pogramazio-lan pixka bat eginez tresna berriak sortzeko aukera ere hor dago [11].

Parte-hartzaileak

Parte hartu nahi baduzu, erantsi zure izena parte-hartzaileen zerrenda honetan, elkarren berri izan dezagun. Ondoren, aukera ezazu hobekuntza beharrean dagoen artikuluren bat eta jar iezaiozu artikuluari lanean txantiloia[12], gainerakoek artikulu hori lantzen ari zarela jakin dezagun.

Informatikariak Wikipedian programatzen aldatu

2023-24 ikasturteko Proiektuak aldatu

  • Galder: EHko udal eta eskualde mapak
    Gaindegiak zuen beste gauza bat mapak ziren. Akaso ariketa polit bat izan daiteke Euskal Herriko udalerri eta eskualde mapak (https://euskalgeo.eus/eu/node/138) igotzea Commonsera, gero balio tabulatuak dituzten beste fitxategi batzuekin automatikoki agertzeko.
  • Galder: Gaindegiko datu-multzoak erabiltzea
    http://gaindegia.eus/eu/datuak Gaindegia itxi da, baina hor badaude datu pila bat. Adibidez, ugalkortasun tasa osoa ez dago jarrita Euskal Herriko udalerrien Wikidatan, baina hor badago serie osoa. Seriea OpenRefinerekin igo daiteke erraz, urte bakoitzeakoa jarri, eta ondoren Wikidatarekin ere bilaketak egin eta Wikipedian grafikak egin daitezke. Adibidez: Iruñearekin muga egiten duten herrietan nola aldatu da ugalkortasun tasa azken hamarkadan? Berdina egin daiteke beste datu askorekin, propietatea baitute jada.
  • Txoriak.eus: Euskal Herriko hegaztiei buruzko gunea
    Txori bakoitzerako hainbat eta hainbat izen lokal dauzkate. Izen guzti horiekin egin liteke izen nagusira birzuzentzeko.
    Adibidez Kardantxilo artikulua berbideratzea Karnaba artikulura.
    Kardantxilo artikuluaren edukia hau baino ez da: #BIRZUZENDUKarnaba
  • Ahotsak.eus: euskararen 2018an 5.000 hiztun baino gehiago zeuden elkarrizketatuta, 300 herritako hizkera jasota zeuden eta 100.000 pasarte baino gehiago. Elkarrizketatuen artean wikipedian artikulua duten pertsonak detektatu daitezke. eta orduan esteka gehitu edo bideoa artikuluan jartzea

2022-23 ikasturteko Proiektuak aldatu

  Egina Eguraldia. Datu meteorologikoak aldatu

Datu meteorologikoak Wikipedian eta Wikidatan
Paula Ontalvilla, Xabier Irastorza, Galder Gonzalez, Ana Zelaia eta Kepa Sarasola
Proiektu honen helburua erakunde ofizialen behaketa meteorologikoak Wikipediako artikuluen edukia aberasteko erabiltzea da. Wikimedia Commons eta Wikimedia datu-baseetan sartu behar dira horretarako, datu horiek erabiltzeko eta datu horietan oinarritutako kalkuluak egiteko. Eredu gisa Kanadako Weather_observations wikiproiektua erabili da.

  Egina Euskal musikako hainbat albumen datuak Wikidatara igotzea aldatu

Euskal musika-taldeak eta albumak Wikidatan
Lorea Loinaz, Ane Paniagua, Koldo Etxaniz, Galder Gonzalez, Ana Zelaia eta Kepa Sarasola (wikimedia.eus, 2024)
Euskal musika: Badok.eus Berriako webgunea librea da, horko eduki asko (musikariak batez ere) bazegoen Wikipedian, baina disko bakoitzari buruzko informaziorik ez dago Wikidatan. Diskoen informazioa erauzi, landu eta igotzea aukera polita da. Gutxienez datu hauek: albumaren izenburua, taldearen izena. urtea (?) , musika-generoa eta erreferentzia gisa badok.eus atarian albumeko informazio guztia ikusi ahal izateko helbidea. Ez dugu zertan artikulurik sortu Wikipedian, soilik informazioaren igoera Wikidatan, gero estatistikak egin ahal izateko.

2021-22 ikasturterako erronka batzuk aldatu

  •   Egina Galder: Six degrees of wikipedia / wikipediako sei graduak
    Wikipediako edozein bi artikulu erlazionatu daitezke sei estekekin? Artikuluen arteko sei wikilink-jauziren bidez gehienez?
    ingelesez grafikoki bisualisatzen dute: Six degrees of Wikipedia
    Euskarazko wikipediarako ere moldatuko dugu?
    Datu-base erraldoi bat muntatu dute (ikus GitHub-en
    Wikipediako dump batetik antolatu behar da. 52 Gb-eko RAM memoria duen konputagailu bat behar da prozesu hori korritzeko.
  • Iñaki Alegria, Xabier Arregi: sudaldaritza-jokoa (app)
    Sukaldaritza wikiliburuan oinarritutako app-joko bat egiteko. APP-REN ESKAKIZUNAK:
    • Oinarria https://eu.wikibooks.org/wiki/Sukaldaritza_liburua/Azala
    • Informazioa egituratu beharko da eta datu-base bat sortu. Proiektu bizia denez inportazio hori automatizatu ahalko da
    • Agian informazioa osatu beharko modu semiautomatikoan (Iñigoren laguntzarekin)
    • Errezetak eskainiko dira maiztasun batekin. Gero modu sakonagoan aztertu ahalko dira
    • Parte sozial bat eduki beharko du: taldeak eta lagun berriak lotzeko zerbait
    • Arkitektura sendo bat beharko du (Egunean behin erreferentzia izan daiteke)
    • Teknologia erabakitzea proiektuaren partea izango da.
    • LEHEN LANAK:
      • Diseinua; sukaldaritzaren inguruko app-en azterketatxo bat
      • Arkitektura: app-aren teknologia eta zerbitzariaren elementuak
      • lehen ariketa: Liburua parseatzea, eta osagaiak eskuratzea


2020-21 ikasturteko proiektuak aldatu
  • Generoa eta wikidata
    Wikidatan dauden euskaradunen artean (4.000 pertsona edo) (Jaitsi CSV fitxategia)
    • Zein da genero-pariketasunaren protzentajea?
    • Zein da jarduera bakoitzean dagoen genero-pariketasunaren protzentajea?
    • Hobeto egin dezakegu galdera? Emaitzak grafikoki erakutsi ditzakegu sparql galderan bertan?
    • Ikus Wkidatako oinarrizko kontzeptuak. Ikastarotxoa, Galderrek osatua.
  • Oier: generoa eta wikidata
    Aldiri aldizkariko egile guztiei sexu/generoa Wikidatan dauden EHko pertsonen generoa modu erdiautomatiko masiboki jartzea, Izen osoa eta bataio-izena aztertuz.
  • (Kepa, Xabier Arregi eta Olatz Altuna). EHko udalerri guztien infotaulan euskararen erabileraren portzentaje batzuk ematen dira.
  •   Egina (Uxer Ugarte) Euskal Herriko mendien mapa interaktiboa (query.wikidata.org). Euskal_Herriko_mendiak artikuluan erabiltzen da.
     
    Euskal Herriko mendien mapa interaktiboa (query.wikidata.org)
  •   Egina (Josu Loidi) Biblia bertsetetan banatzeko erronka. Wikitekan   Biblia dugu. Testua, kasu gehienetan, atalka banatuta dago, eta atal bakoitzak bertsetak ditu. Honela, s:Biblia/Hasiera#1:3 jartzen badugu, bertset zehatz hori lortzen dugu. Lan hau, ordea, eskuz egin da orain arte. Python sistema bat sor daiteke beste liburuetan bertset horiek guztiak automatikoki ezartzeko? Txantiloi sinple bat da, bere barruan dagoenak lerro haustura sinpleak behar ditu (ez paragrafoak) erakusteko, baina bertset bakoitzak bere atalaren parte dela erakutsi behar du (liburu berberean 1:3, 2:3, 3:3... daude). Hau egitea lortuko balitz, erraza izango litzateke Twitter edo Telegramerako bot bat sortzea ere, Bibliako pasarte bat eskatuta testu osoa itzultzen dizuna.
  •   Egina (Aitzol, Emilio, Marije, Galder, Kepa) UEUko UZTARO aldizkariko artikuluak eta egileak sartu dira Wikidatan semiautomatikoki. Berdin egin daiteke beste aldizkari bateko (Aldiri adibidez) artikulu eta egileekin. Open Refine tresnarekin eginda 2021eko abuztuan. Ikus: Aldiriko artikuluak query.wikidatan, Cooperation between INGUMA and Wikidata databases. Cooperation between INGUMA and Wikidata databases (CLARIAH-EUS, 2021-11-26)
  •   Egina Tolosaldeako pertsonaia garrantzitsuak wikidatan sartzea. Marian Galarraga, Rikardo Arrue Imaz, Feliciano Echaniz, Jose Uria Irastorza, Joseba Ulazia, Joxe Mari Otermin Urtizberea, Pio Montoya, Salbador Garmendia, Migel Arrillaga, Karlos Agirre, Jose Uria Irastorza eta Emeterio Zaldibia.(Ekhi Azurmendi, Asier Alaña))
Aurreko urteetakoak aldatu

Informatikako artikuluak aldatu

Atal honetan zerrendatuta datoz informatika arloko artikulu batzuk. Bi lehentasun mailatan sailkatuta datoz:

  1. Hezkuntza proiektua (IKT) atalean zerrendatzen dira "Hezkuntza/2.000 artikulu" proiektuan "Informazioa eta komunikazioaren teknologia (IKT)" atalerako aukeratutakoak[13]. Horiek kalitate maila igotzea da gure lehentasuna.
  2. Besteak atalean informatikaren arloko beste artikulu batzuk agertzen dira. Informatikariontzat garrantzitsuak dira, baina oraindik ezin dira sartu Hezkuntza proiektuko zerrendan.

Artikulu bakoitzaren aldameneko koloreak kalitate mailari buruzko kalifikazio bat erakusten du (ORES erabilita): nabarmendutako artikulua da kalifikazio horretan onena eta zirriborro motakoa eskasena. Kalifikazio horrek hobetu beharrean dauden artikuluak zein diren modu errazean ikusten laguntzen du.

Kalifikazioak (ORES erabilita):   Artikulu nabarmena,   artikulu ona,   B motako artikulua,   C motako artikulua,   hasi motako artikulua,   zirriborroa.
Bideoak:   Ikusgela  Jakindun  Teknopolis  Zientzia Astea. ●   Bertsomate.

 
Informazioa Komunikazioaren teknologia (90)

Hezkuntza proiektua (IKT) aldatu

Informatika (8)

Programazio-lengoaiak (10)

Sistema eragileak (6)

Oinarrizko teknologiak (14)

Segurtasuna sarean (14)

Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (23)

Edukiak argitaratu eta zabaltzea (15)


 
Besteak. Oinarrizko beste artikulu batzuk

Besteak aldatu

Emakume informatikariak aldatu

Irakasgaika aldatu

Optimizazioa - Ikerketa operatiboa aldatu

Datu Meatzaritza aldatu

Matematika Diskretua aldatu

Analisi Matematikoa aldatu

Kalkulua aldatu

Informatikakoak Wikipedia guztiek izan beharreko 1.000 artikuluen zerrendan aldatu

Artikulu hauetan 30.000 karakteretara heltzeko eskatzen du Euskal Wikipediak 2023an:

  1. Software, Disko gogor, Programazio-lengoaia, Ordenagailu, Algoritmo, Adimen artifizial, World Wide Web, Robot, Bideojoko

2023ko urriaren 6an denak bukatuta zeuden: Informatikakoak wikipedia1000

Informatikakoak Wikipedia guztiek izan beharreko 10.000 artikuluen zerrendan aldatu

Artikulu hauetan 16.000 karakteretara heltzeko eskatzen du Euskal Wikipediak 2023an:

  1. Memoria-txartel, DRAM, Gizarte-sare, Bideo-zinta, GUI, Pong, Web bilaketa motore, British Library, Disko optiko (informatika), Kaosaren teoria, COBOL, World Wide Web Consortium, Pribatutasun, Datu biltegi, Abiatze (informatika), Inprimagailu, Ingeniari Elektriko eta Elektroniken Institutua, Internet Movie Database, Interleaving, Byte, WikiLeaks, Komunitate birtual, Donald Knuth, Google (bilaketa motorra), Edsger Dijkstra, Informazioaren segurtasun, Baud (telekomunikazioa), Programazio paradigma, Papiro, Bit, Errore-detekzio, Hatz-marka genetiko, Bibliotekonomia, Charles Babbage, MS-DOS, ENIAC, 2001: A Space Odyssey, Datu-egitura, Myspace, Dennis Ritchie, Txartel nagusi, Telefono mugikor, PHP, Erabiltzailearen interfaze, Zinta magnetiko, Datuak biltzeko gailu, Lisp, Informazioaren Aroa, Richard Stallman, Zifratze, Bideratzaile, GPS, Informatika teoriko, Multics, Web diseinu, Linus Torvalds, Taoismo, Flash mob, Alan Shugart, BASIC, Microsoft, Konbergentzia teknologiko, Programazio funtzional, Braille, Hiru dimentsioko, Sistema ez lineal, FORTRAN, Ionizazio, Diskete, Mac OS, Malware, Datu-konpresio, Kodetze-teoria, Ethernet, Bill Gates, Ukimen-pantaila, Kautotze, Blog

2023-10-06: 22 eginda; 59 egiteko

2023-10-13: 25 eginda; 56 egiteko

2023-12-06: 32 eginda; 45 egiteko

2023-12-16: 36 eginda; 41 egiteko

2024-01-06: 38 eginda; 36 egiteko

# Title Page ID Namespace Size (bytes) Last change Nork egingo?
1 DRAM 54148 (Article) 807 20191214213909 Olaia eta Oihane
2 Disko optiko (informatika) 1011549 (Article) 1164 20210703165005 Ikaslea?
3 GUI 840859 (Article) 1232 20230605074841 Joseba
4 World Wide Web Consortium 14530 (Article) 1430 20200429202229 ikaslea?
5 Datu biltegi 1081951 (Article) 1530 20221214205456
6 Inprimagailu 11792 (Article) 1665 20221202172513 ikasle
7 Ingeniari Elektriko eta Elektroniken Institutua 8455 (Article) 1808 20230910212040 Aitzolete
8 Byte 9099 (Article) 1912 20221003173513 Aitor eta Asier
9 Kontrolaren teoria 225587 (Article) 2034 20230518120023 Itziar Irigoien?
10 Google (bilaketa motorra) 930825 (Article) 2369 20200907103447 Leire eta Zuriñe
11 Baud (telekomunikazioa) 1075381 (Article) 2492 20221213212943
12 Informazioaren segurtasun 719755 (Article) 2521 20230422110602 JesusIbañez?
13 Programazio paradigma 675360 (Article) 2577 20230113074101 ikaslea?
14 Bit 9097 (Article) 2617 20221003173506 ikaslea?
15 Philippe Kahn 1062858 (Article) 2859 20220808182251 ikaslea?
16 Mekatronika 191874 (Article) 2923 20230518120013
17 MS-DOS 8158 (Article) 3118 20230317184742 Kepa
18 Txartel nagusi 16300 (Article) 3769 20231005141902 ikaslea?
19 PHP 10015 (Article) 3963 20230317184534 Amaia Aristegi
20 Telefono mugikor 387248 (Article) 3966 20230712113403 Mikel, Aimar eta Iura
21 Erabiltzailearen interfaze 271739 (Article) 4015 20230518115702 Joseba
22 Bideratzaile 46423 (Article) 4643 20221121104836
23 Informatika teoriko 1080916 (Article) 4734 20221208124443
24 Linus Torvalds 10048 (Article) 4932 20220622084017 ikaslea?
25 Web diseinu 1030928 (Article) 4967 20230711073450 Alvaro Larrarte
26 BASIC 10697 (Article) 5288 20221122204326 Kepa
27 Konbergentzia teknologiko 1080582 (Article) 5419 20221205224132
28 ENIAC 294804 (Article) 5732 20230901105203
29 Sistema ez lineal 1076554 (Article) 5988 20221113210651
30 FORTRAN 373059 (Article) 6092 20221121214011 kepa
31 Diskete 10142 (Article) 6182 20201007221300 ikaslea?
32 Datu-konpresio 230878 (Article) 6303 20210622142525 Ana Zelaia
33 Ethernet 41934 (Article) 6367 20221129171234
34 Kautotze 46441 (Article) 7336 20221108201635 Kepa
35 Blog 10522 (Article) 7624 20230417110748 ikaslea?
36 Mac OS 4760 (Article) 8261 20230919070141 Kimetz, Ane eta Eneko
37 Optimizazio (matematika) 135180 (Article) 8376 20230813181054 Azj?
38 Microsoft Windows 3861 (Article) 8390 20230518120903 Asier Aizpurua
39 P vs NP problema 1076503 (Article) 8611 20230416100522 JesusIbañez?
40 Association for Computing Machinery 1012541 (Article) 8816 20230910212032
41 HTTP 10622 (Article) 9313 20230403171322 Mikel Martin eta David Pintado
42 Webgune 11261 (Article) 9527 20230803114643 Uxue, Alex eta Ioritz
43 Fotokopiagailu 136570 (Article) 9739 20200906172632
44 Antena 81452 (Article) 9822 20191127184450
45 Mihiztadura-lengoaia 47911 (Article) 9828 20230518120012 Maddi eta Izar
46 Errealitate birtual 616678 (Article) 10202 20221031184123 Irene eta Oier
47 Thesaurus 518684 (Article) 10294 20221120210212
48 Jabetza intelektual 100816 (Article) 10456 20221018134914 Kepa
49 Konputagarritasunaren teoria 687228 (Article) 10509 20230416094518 JesusIbañez?
50 Tim Berners-Lee 11296 (Article) 10926 20220913105515 Kepa
51 Ingeniaritza elektriko 12416 (Article) 11547 20230518120020 Kepa
52 Konputazioaren teoria 1076840 (Article) 12257 20231013094804 JesusIbañez?
53 Pantaila lau 1079756 (Article) 12783 20230518120400 Alex, Uxue eta Ioritz
54 Informazioaren zientzia 49214 (Article) 12906 20200907183914 Kepa
55 Egile-eskubideak 99037 (Article) 13049 20231013103018 Kepa
56 WikiLeaks 144813 (Article) 2045 20231207105716 Paul eta Lander
57 Programazio funtzional (Article) 5.438 Yunes

Zer falta zaigu oraindik? Hutsuneak bilatzeko tresnak aldatu

Tresna hauek erabil ditzakezu oraindik falta diren artikulu gehiago detekatzeko:

EHU-Wikipedia Informatika fakultatean aldatu

Donostiako Informatika Fakultatean EHU-Wikipedia proiektuan lanean ari dira 2016az geroztik[16]. Ordutik hona ikasle eta irakasleen artean 100 artikulu baino gehiago landu dituzte.[17]


Programatzaileentzako deialdiak. Praktika ordainduak Wikimedian eta Google summer code-n aldatu

Berez bi deialdi dira: Outreachy eta Google summer of code. Aurtengo otsailekoa galdu dua dirudi. Etorkizunean eskaerak egin daitezke. Browse through the participants’ guides, to learn more about the application process steps:

  • Outreachyko epeak antzekoak dira:

https://www.outreachy.org/apply/project-selection/ <https://www.mediawiki.org/wiki/Outreachy/Participants>

    • Feb. 1, 2021 at 4pm UTC Initial applications open
    • Feb. 8, 2021, 4 p.m. UTC #OutreachyChat on Twitter
    • Feb. 22, 2021 at 4pm UTC Initial application deadline
    • March 14, 2021 Project list finalized
    • March 15, 2021 to April 16, 2021 Contribute to projects
    • April 16, 2021 at 4pm UTC Final application deadline
    • May 17, 2021 at 4pm UTC Accepted interns announced
    • May 24, 2021 to Aug. 24, 2021 Internships period

Hemendik hartu dut azken informazio hau: https://www.mediawiki.org/wiki/Google_Summer_of_Code/2021

    • Program timeline February 20
  • Mentoring organization application deadline
    • March 10 Mentoring organizations announced
    • March 29 Student application period begins
    • April 13 Student application deadline
    • May 17 (previously May 4) Student projects announced
    • May 17 to June 7 (previously May 4 to May 31) Community bonding period
    • June 7 to August 16 (June 1 to August 24) Coding period

Beraz, proiekturen bat proposatu nahi badugu orri horretan egin genezaken otsailaren 20ra arte. Onartutako proiektuetan parte hartu nahi izango duten ikasleek martxoaren 29tik aprilaren 13ra arte eskatu ahal izango dute.

Erreferentziak aldatu

  1. Ostolaza, Paulo. «Euskarazko Wikipediak 400.000 artikuluren langa gainditu du» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-10-20).
  2. «Euskarazko Wikipedia 400.000 artikulutara iritsi da» Sustatu (Noiz kontsultatua: 2022-10-20).
  3. «Euskara, 4. hizkuntza Wikipedia guztiek izan beharreko 10.000 artikuluak egiten» wikimedia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-12-28).
  4. «10.000 artikulu ezinbestekoen langara heldu da euskarazko Wikipedia» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-12-28).
  5. «Auzolanari esker, Wikipedia guztiek izan beharreko 10.000 artikuluak ditu euskarak» naiz.eus (Noiz kontsultatua: 2022-12-29).
  6. «Hamar mila artikulu inpotanteenak, euskarazko Wikipedian» Argia (Noiz kontsultatua: 2022-12-31).
  7. Leturia Azkarate, Igor. «Wikidata, ezagutzarako datu-base libre kolaboratiboa» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-09-26).
  8. Fernandez, Luistxo. «Wikidata hornitzetik, Egunean Behin-en galderak agertzera» Sustatu.eus (Noiz kontsultatua: 2022-09-26).
  9. «Wikidatak 10 urte» GAUR8, naiz.eus (Noiz kontsultatua: 2022-10-25).
  10. Sarasola, Kepa. «WIKIDATAk 10 urte. Zer da eta nola balia dezaket?» wikimedia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-10-25).
  11. Lindemann, David. «Euskaraz Wikidataz aritzeko lehenengo ahalegin koordinatua da ikastaro hau» ueu.eus (Noiz kontsultatua: 2023-07-11).
  12. Laguntza:Txantiloiak. 2020-02-27 (Noiz kontsultatua: 2022-09-26).
  13. Atari:Hezkuntza/2.000 artikulu. 2020-02-24 (Noiz kontsultatua: 2020-04-04).
  14. Gonzalez, Galder. «Zer falta da nire jakintza eremuan? Erantzunen bila Petscan eta Massviews tresnekin» EWKE bloga (Noiz kontsultatua: 2017-11-27).
  15. «Wikimedia+Education Conference 2019/Programme - Meta» meta.wikimedia.org (Noiz kontsultatua: 2019-06-12).
  16. «Unibertsitatean ditugun “wiki-aukerak”» Campusa UPV/EHU (Noiz kontsultatua: 2022-09-23).
  17. «Wikipedia - Informatika Fakultatea - UPV/EHU» Informatika Fakultatea (Noiz kontsultatua: 2020-04-04).