Violet Jessop
| Violet Jessop | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Bahía Blanca eta Buenos Aires, 1887ko urriaren 2a |
| Herrialdea |  Erresuma Batua  Argentina |
| Heriotza | Great Ashfield (en)  , 1971ko maiatzaren 5a (83 urte) |
| Heriotza modua | : bihotz-gutxiegitasuna |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | zerbitzaria eta erizaina |
  | |
Violet Jessop (Bahia Blanca, Argentina, 1887ko urriaren 2a – Great Ashfield, 1971ko maiatzaren 5a) argentinar zerbitzaria eta erizaina izan zen, RMS Olympic eta RMS Titanic transatlantikoetan lan egin zuen eta HMHS Britannic ospitale-ontzian erizain gisa ere jardun zuen.[1] Bizirik atera zen XX. mende hasierako hondoratze garrantzitsuenetako batetik, Titanic ontziaren hondoratzetik, 1912ko apirilean jazo zena, baita Olympic klaseko beste bi itsasontziek izandako istripuetatik ere: Britannic ontziaren hondoratzea, 1916an gertatu zena, eta Olympic ontziaren eta HMS Hawke gerraontziaren arteko talka, 1911n suertatu zena.[2][3]
Bizitza
aldatuViolet Constance Jessop 1887ko urriaren 2an jaio zen. William Jessop eta Katherine Kelly senar-emazteen bederatzi seme-alabetatik zaharrena izan zen, Bahia Blancatik hurbil, Buenos Aires probintzian, ardiak hazten zituzten etorkin dublindarrak ziren gurasoak.[4] Ondoren, Buenos Airesera aldatu ziren bizitzera, eta han, nerabezaroan, tuberkulosia hartu zuen Violetek, eta, Ospitale Britainiarreko medikuek nahiz eta hilabete gutxiko bizia iragarri zioten, bizirik irtetea lortu zuen. Famiiak Violetentzat klima hobea baten bila Mendozara joatea erabaki zuen, baina probintzia horretan zegoela hil zen William, bere aita. Hori zela eta, familia Ingalaterrara aldatu zen 1903ko maiatzean. Liverpoolen finkatu ziren lehenik, eta ostean Londresen, non Jessop parrokiako ikastetxe batera joan zen.[5] Ama Royal Mail Line-rako zerbitzari lanetan hasi zen.[5]
Lanak
aldatuAma gaixotu zenean, Jessopek familia osoaren ardura hartu behar izan zuen bere gain. 1908an, Royal Mail Lineko RMS Orinocon hasi zen zerbitzari lanetan, soldata eskasarekin eta 17 orduko lanaldia eginez.[5]
Handik bi urtera, 1910eko irailean, White Star Line-k kontratatu zuen eta RMS Majestic-en zerbitzari lanetara destinatu zuten, eta hurrengo urteko ekainean, RMS Olympic enpresaren transatlantiko berrira eraman zuten, garai hartan munduko ontzirik handiena eta luxuzkoena zena.[6] Gaztelania eta ingelesa menderatzea, itxura ona eta izaera ona izatea, funtsezkoa izan zen kontratatzea lortzeko.
1911ko irailaren 20an, Olympic ontziak HMS Hawke Royal Navyko gerraontziarekin talka egin zuen. Hala ere, istripu horretan ez zen ez biktimarik ez zauriturik izan.[7][8]
Une horretan hasi zen harremanetan Jessop Thomas Andrewsekin, Harland & Wolffeko ontzioletako eraikuntza-buruarekin (White Starreko itsasontzi gehienen eraikitzaileak), eta beti izan zituen estimuzko hitzak berarentzat, langileengandik hurbil zegoelako.
Titanic ontzian
aldatu1912ko apirilaren 10ean, Olympic bezalako itsasontzia, RMS Titanic, Southamptonetik itsasoratzear zegoela New Yorkerako inaugurazio bidaia egiteko, Jessopi transatlantiko berrirako 23 zerbitzari postuetako bat eskaini zitzaion. Olympic taldean lanean jarraitu nahi bazuen ere, senide eta lagunen aholkuek, (baita soldata hobeak ere) esperientzia handia izango zela eta, konbentzitu egin zuten.
Hala ere, Ingalaterratik itsasoratu eta lau egunera, apirilaren 14ko 23:40an, Titanic-ek iceberg batekin talka egin zuen, eta honek kaskoko istriborraren aldeko zenbait xafla ireki zituen flotazio-lerroaren azpian, bere hamasei manparoetatik bostetan zehar, eta horiek urpean geratzen hasi ziren eta ontziaren ezinbesteko hondoratzea ekarri zutenJessopi ontzigainera igotzeko agindu zioten, gaztelania hizkuntza zuten hirugarren mailako bidaiariei patxadaz hitz egiteko. Ontzi handia Ipar Atlantikoan hondoratu zen, Ternua uhartetik 600 km hegoaldera. Titanic ontzian zihoazen 2228 pertsonetatik 1523 hondoratzean hil ziren. Jessop bizirik atera ziren 712 pertsonetako bat izan zen, RMS Carpathiak erreskatatu zuen 16. salbamendu-txalupan.
Bere memorietan, Jessopek 16. ontzia ontziratu aurreko momentuak deskribatu zituen:
«Ontzigainera igotzeko agindu zidaten. Lasai-lasai zihoazen bidaiariak. Beste zerbitzari batzuekin bildu nintzen, seme-alabekin txalupetan igo aurretik senarrak besarkatzen zituzten emakumeei begira. Handik gutxira, ofizial batek txalupan sartzeko agindu zigun, emakumeei segurua zela erakusteko. Txalupa jaitsi ahala, ofizial batek esan zidan: "Jessop andereñoa, tori. Zaindu haur hau!" Eta fardel bat bota zidan magalera.»
Haurtxoari dagokionez, Carpathian bizirik atera zirenen artean bere ama zegoen. Amak besoetatik kendu zion umea eta korrika alde egin zuen. Violeten hitzetan, "ez zidan eskerrik ere eman".
Hondoratzearen ondoren, Jessopek kargu berean jarraitu zuen White Starrentzat lanean.
HMHS Britainiarrak
aldatu1914ko otsailean, Olympic klaseko hirugarren ontzia, HMHS Britannic, uretaratu zuten.
Halere, Lehen Mundu Gerra hasi zenean, itsasontziaren erabilera aldatu egin zen, Galipoliko Kanpainan Mediterraneo itsasoan ospitale lanak egiteko berregokitu zuten. Jessop Britannic-eko tripulazioarekin batu zen erizain lanetan 1915ean.
Urtebete beranduago, 1916ko azaroaren 21ean, egunsentian, ontzia Keako kanalean zihoan, Egeo itsasoan, urpeko meategi batek eragindako leherketa handi bat entzun zenean. Une batzuk geroago, branka ababorrera hondoratzen hasi zen. Jessop salbamendu-txalupa batean ontziratu zuten, eta txaluparen helizeek xurgatu eta suntsitu egin zuten; hala ere, txalupatik salto eginez salbatzea lortu zuen, helizeek jo baino lehen.[9][10] Txalupatik salto egin ostean, Jessopek lesio traumatikoa izan zuen buruan, eta konorterik gabe utzi zuen; ondoren, beste salbamendu-txalupa batek erreskatatu zuen.[2][11]
Leherketa gertatu eta 55 minutura, Britannic ontzia lurrazaletik desagertu zen, eta 30 pertsona hil ziren. Jessopek ontziaren azken uneak dokumentatu zituen bere memorietan:
«Burua makurtu zuen pixka bat, gero beheraxeago eta are beherago. Kubiertako makina guztiak itsasora erori ziren txikitako jostailuak balira bezala. Gero jauzi beldurgarri bat egin zuen, txopa airean ehundaka oinetara altxatu zen azken orroraino eta sakonean desagertu zen, eta haren hotsa, uretan zehar zihoala, ezin imajinatuzko bortxa izan zen...»
Geroko bizitza
aldatu1917an, Erresuma Batura itzuli zen, eta banku batean lan egin zuen 1920ra arte.[12] Hala ere, urte horretan bertan White Star Line-ra itzuli zen, Olympic itsasontzian zuen zerbitzari postura itzuliz.
1923ko urrian, 35 urte zituela, 46 urteko John James Lewis izeneko merkataritza-marinel batekin ezkondu zen, baina handik gutxira dibortziatu zen. 1926an, Star Line sareko SS Belgenland itsasontzian hasi zen zerbitzari lanetan, eta bost itsas bidaia munduan zehar egin zituen. 1934an, bere memorien idazkera amaitu zuen, 1997an argitaratua, bere bi ilobek hala erabakita.[13] 1935ean itzuli zen Royal Mail Line-ra, eta 1939ra arte aritu zen haientzat lanean.[12]
1950ean erretiratu zen, 42 urte lanean jardun eta gero.[12] Ealingeko etxea saldu eta Suffolk konderriko Great Ashfield herrira aldatu zen bizitzera. Gogotsu ekin zion lorezaintzari: etxearen inguruko lursailean, nartzisoak, tulipanak, arrosak eta hainbat barazki landatu zituen. Oiloak ere hazi zituen, eta haien arrautzak saldu egiten zituen bere pentsio txikia orekatzeko.[14]
Heriotza
aldatu1971ko maiatzaren 5ean hil zen, Great Ashfielden (Erresuma Batua), bihotzeko gutxiegitasun bat izan ondoren.[15]
Erreferentziak
aldatu- ↑ «Violet Constance Jessop : Titanic Survivor» www.encyclopedia-titanica.org.
- ↑ a b Damon, Duane. (Txantiloi:Fecha). «Angel of the White Star Violet Jessop» Cobblestone 33 (4): 16..
- ↑ Kaplan, David A; Underwood, Anne. (25 de noviembre de 1996). «The iceberg cometh» Newsweek 128 (22).
- ↑ Gill (2010), p. 243
- ↑ a b c Welshman (2012), p. 29
- ↑ Welshman (2012), pp. 29-30
- ↑ Smith, H. J.. (2002-04-26). «CLIMATE SCIENCE: The Iceberg Cometh» Science 296 (5568): 619c–619. doi:. ISSN 0036-8075..
- ↑ El RMS Olympic. Mundocuriososencillo.com.
- ↑ Gleick, Elizabeth; Carassava, Anthee (26 October 1998). "Deep Secrets". Time International (South Pacific Edition). No. 43. p. 72.
- ↑ Upton, Emily. «The woman who survived all three disasters aboard the sister ships: The Titanic, Britannic, and Olympic» Today I Found Out.com.
- ↑ Solomon Reid, Deborah. (1998-01-01). «Titanic survivor: the newly discovered memoirs of Violet Jessop who survived both the Titanic and Britannic disasters» The Women's Review of Books 15: 9..
- ↑ a b c Welshman (2012), p. 272
- ↑ Maxtone-Graham (1997), pp. 3-4
- ↑ Maxtone-Graham (1997), p. 222
- ↑ Maxtone-Graham (1997), p. 224
Bibliografia
aldatu- Balmaceda, Daniel: Argentinako historiaren ustekabeko istorioak: Gure iraganeko tragediak, misterioak eta eldarnioak ( Historias inesperadas de la historia argentina: Tragedias, misterios y delirios de nuestro pasado). Buenos Aires, Hegoamerikarra, 2011. ISBN 9789500733908
- Gill, Anton: Titanic: Building the World's Most Famous Ship. Rowman & Littlefield, 2013. ISBN 9780762775736
- Maxtone-Graham, John (arg. ): Titanic Survivor: The Newly Discovered Memoirs of Violet Jessop who Survived Both the Titanic and Britannic Disasters. New York, Sheridan House, 2004. ISBN espan1574091847
- Welshman, John: Titanic: The Last Night of a Small Town. Oxford, Oxford University Press, 2012. ISBN 9780199595570
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q267275
Multimedia: Violet Constance Jessop / Q267275
