Ricardo Peña Barrenechea
Ricardo Peña Barrenechea, (Lima, 1896 - Lima, 1939ko uztailaren 29a) Peruko poeta eta antzerkigilea izan zen. Abangoardiako joerarekin, Peruko 30eko belaunaldikoa zen, bere anaia Enrique Peña Barrenechea, Martín Adán, Emilio Adolfo Westphalen, César Moro eta Carlos Oquendo de Amat-ekin batera. [1]
Ricardo Peña Barrenechea | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | 1896 |
Herrialdea | Peru |
Heriotza | 1939ko uztailaren 29a (42/43 urte) |
Familia | |
Haurrideak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | National University of San Marcos (en) |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | antzerkigilea, poeta eta abokatua |
Biografia
aldatuEstanislao S. Peña eta Fidelia Barrenechearen semea zen, eta Enrique Peña Barrenechea beste poeta nabarmen baten anaia.
Aita jesulagunek zuzendutako Inmaculada ikastetxean ikasi zuen; baina agustindarren zuzendaritzapean sortu zitzaion musikarekiko eta marrazketarako zaletasuna. San Marcos Unibertsitate Nagusian sartu zen eta han Zuzenbidea ikasi zuen. Gradua amaitu zuen 1924an eta zuzenbide titulua lortu zuen. Urte horretan bertan argitaratu zuen bere lehen poema bilduma, Floración izenburupean.
Bere lanbidearen ariketa irakaskuntzarekin tartekatu zuen, literatura irakasle gisa ikastetxe pribatuetan. Peruko Senatuko eztabaida aldizkariaren editorea ere izan zen.
Abokatu lanbidea utzi zuen Limako Auzitegi Nagusiko idazkari izendatu zutenean. 1933an Rio de Janeirora bidaiatu zuen Leticia gertakaritik eratorritako gatazka peruar-kolonbiarraren konponbidea negoziatzeko ardura zuen misio diplomatikoaren idazkari gisa. Garai hartan, Óscar R. Benavides jeneralak gobernatzen zuen Perun.
1934an Perura itzulita, abokatu lanbideari ekin zion berriro. Pinturaz arduratu zen eta 1935eko amaieran Valparaíson (Txile) egindako erakusketan ere parte hartu zuen. Urte batzuk geroago, Chachapoyas-eko epailetzara igo zuten eta han pneumoniarekin gaixotu zen. Orduan Limara itzuli zen sendatzeko, baina 1939an hil zen, 43 urte zituela.
Lanak
aldatuPoesia
aldatuBizitzan poema batzuk argitaratu zituen, oso laburrak.
- Floración (Lima, 1924), poesia erromantikoa.
- Eclipse de una tarde gongorina y burla de don Luis de Góngora (Lima, 1932), bere lanik helduena eta nabarmenena, surrealismora bideratua.
- Discurso de los amantes que vuelven (Rio de Janeiro, 1934)
- Romancero de las sierras (Amazonas, 1938), jakin-minaz eta naturarekiko maitasunaz jaiotako amodioak.
- Cántico lineal (hil ondorengoa, Lima, 1943) liburuak 1920ko hamarkadatik hil baino gutxira arte idatzitako hainbat poema intimo biltzen ditu.
Ricardo González Vigil, poetaren lanaren jakitunak, argitaratu gabeko bost poema bilduma daudela jakinarazi zuen:
- Gracia y diseño de la horas (1923-1925).
- Camino de sol (1924-1926)
- La torre del mar y la higuerita (1924-1925)
- Canción en prosa para los Reyes (1928)
- Gozo y pérdida del cielo (1927-1929).
2005ean bere Obra Poética Completa bi liburukitan argitaratu zen, Ricardo Silva-Santistebanen (Lima, Pontificia Universidad Católica del Perú, El Manantial Oculto Bilduma) edizioarekin, hitzaurrearekin eta oharrekin.
Antzerkia
aldatu- Bandolero Niño, "komedia dramatikoa lau egunetan", Luis Pardo bidelapur ospetsuaren figura goratzen duena ( 3. aldizkarian argitaratua: 2. zenbakia, 1849. orr .; Lima, VIII-1939).
Ezaguna da bere egiletzako beste pieza dramatiko batzuk daudela, argitaratu gabe jarraitzen dutenak
- Bibliografia
- Arroyo Reyes, Carlos: «El esperado retorno de Ricardo Peña» . Jatorriz Wayra- n argitaratua, II. Urtea, 3. zenbakia, Uppsala, 2006ko lehen seihilekoa, orr. 85-88
- Sánchez, Luis Alberto: La literatura peruana. Derrotero para una historia cultural del Perú, IV. Liburukia, pp. 1375-1376. Laugarren eta azken edizioa. Lima, PL Villanueva editorea, 1975.
- Tauro del Pino, Alberto : Enciclopedia Ilustrada del Perú. Hirugarren edizioa. 12. liburukia, OJE / PEÑ. Lima, PEISA, 2001. ISBN 9972-40-161-7
- Toro Montalvo, César: Manual de Literatura Peruana, II liburukia, or. 987. AFA Editores Importadores SA Hirugarren edizioa, zuzendu eta handitua, 2012. Peruko Liburutegi Nazionalean legezko gordailua egin du 2012-03529 zenbakian.
Erreferentziak
aldatu- ↑ Javier Ágreda. (25 de febrero de 2006). El retorno de Ricardo Peña. .