Polinesiar

Polinesiarrak» orritik birbideratua)

Polinesiarrek oso erlazionaturiko talde etnolinguistiko osatzen dute, jatorriz Polinesiakoa (Polnesiako Triangeluko uharteak), Ozeano Bareko Ozeaniako eskualde zabal batean. Historiaurreko hasierako jatorria Asiako hego-ekialdeko uhartean kokatzen dute eta Taiwango Urheimat batekin austronesiar etnolinguistiko talde handiaren parte dira. Polinesiar hizkuntzak hitz egiten dituzte, Austronesiar hizkuntza familiako Ozeaniako subfamiliako adar bat .

2012an, gutxi gorabehera, 2 milioi polinesiar etniko zeuden mundu osoan (osoak eta zati bat), eta horietako gehien-gehienak polinesiar estatu-nazio independenteetan bizi dira (Samoa, Niue, Cook uharteak, Tonga eta Tuvalu) edo gutxiengoak osatzen dituzte, esaterako, herrialdeetan. Australia, Txile (Pazko uhartea), Zeelanda Berria, Frantzia (Frantziar Polinesia eta Wallis eta Futuna) eta Estatu Batuak (Hawaii eta Samoa Estatubatuarra), Pitcairn uharteetako Itsasoaz haraindiko britainiar lurraldeaz gain. Zeelanda Berriak izan zuen polinesiar biztanlerik handiena, 110.000 biztanle zituen XVIII. mendean.

Polinesiarrek nabigatzaile handien ospea lortu dute —haien piraguak Pazifikoko bazterrik urrunenetaraino iristen ziren, Hawaii, Rapanui (Pazko uhartea) eta Aotearoa (Zeelanda Berria) bezain urrun dauden uharteak finkatzeko aukera emanez. [1] Polinesiako biztanleek ibilaldi hori lortu zuten izarrak, korronteak, hodeiak eta txorien mugimenduak irakurtzeko antzinako nabigazio trebetasunak erabiliz, gaur egun arte ondoz ondoko belaunaldiei transmititu zitzaizkien trebetasunak. [2]

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) Wilmshurst, Janet M.; Hunt, Terry L.; Lipo, Carl P.; Anderson, Atholl. (1 February 2011). «High-precision radiocarbon dating shows recent and rapid initial human colonization of East Polynesia» Proceedings of the National Academy of Sciences 108 (5): 1815–1820.  doi:10.1073/pnas.1015876108. ISSN 0027-8424. OCLC .3033267 PMID 21187404..
  2. DOUCLEFF, MICHAELEEN. (23 January 2013). «How The Sweet Potato Crossed The Pacific Way Before The Europeans Did» NPR.

Kanpo estekak

aldatu