Policarpa Salabarrieta
Policarpa Salabarrieta Ríos (San Miguel de Guaduas, Kolonbia, 1797ko urtarrilaren 26a - Santafé, Bogota, Kolonbia, 1817ko azaroaren 14a) La Pola bezala ezagunagoa, Kolonbiako espainiar errekonkista garaian [1]indar independentista kreolentzat espiatu zuen euskaldun jatorriko heroina izan zen. Kolonbiako independentziaren heroitzat jotzen dute. Bogotako Plaza Nagusian exekutatu zuten.
| Policarpa Salabarrieta | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Guaduas (en)  , 1795eko urtarrilaren 26a |
| Herrialdea |  Kolonbia Handia |
| Talde etnikoa | Kolonbiarra |
| Heriotza | Bogota, 1817ko azaroaren 14a (22 urte) |
| Heriotza modua | heriotza zigorra: bala zauria |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | jostuna eta espioia |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | katolizismoa |
  | |
Bere izenetik dator Kolonbian garagardoari pola deitzeko ohitura. [2]
Biografia aldatu
Policarpa Salabarrieta Rios familia aberats batean hazi zen, behar adina zuena eta Guaduas herrian errespetatua zena, baina ez zuen kaparetasun estatusik.[3]Joaquin Salabarrieta aitaren testamentuak ondasun-gizon erregular gisa erakusten du, nekazaritza eta merkataritzako negozioei ekin ziena. Amarenean berriz, Mariana Rios andrearenenean, arropa ugari, bitxi garestiak eta etxeko tresnak ez dira gutxi. Zazpi anai-arreben artean bosgarrena izan zen. Salabarrieta Ríos familiaren etxea, Guaduasen, oraindik kontserbatzen dena, museo bihurtua, ez da hiribilduko luxuzkoena edo ongien eraikia, baina ez da txikia, ezta miserablea ere.[4]
Jarduera politikoa aldatu
Policarpa Salabarrietak independentzia oihuan parte hartu zuen 1810eko uztailaren 20an, 14 urte zituela.Aurrerago, independentziaren garaian egin zituen jarduerak bereziki lotuta zeuden Los Llanoseko armada abertzalearekin: mezuak jaso eta bidaltzen zituen, gerrako materiala erosten zuen, gazteak banaka konbentzitzen zituen eta talde abertzaleei atxikitzen laguntzen zien.Espioitzan aditua. Policarpa berehala bihurtu zen ezinbesteko kausa abertzalearentzat.
Kartzela eta urkamendia aldatu
Alejo Sabarainen atxiloketa La Pola harrapatzeko behin betiko elementua izan zen, Sabarainek La Polak eman zizkion errealisten eta abertzaleen izenen zerrenda bat baitzuen.Ordura arte, Policarpa lasai ibili ahal izan zen hirian, iritsi berria zelako eta jende gutxik ezagutzen zuelako.Gainera, bere gaztetasunak eta adimenak gaitasun handiz moldatzeko aukera eman zioten.Iglesias sarjentuari, hirian Espainiako agente nagusia zenari, eman zioten hura aurkitu eta atxilotzeko ardura. Andrea Ricaurte de Lozano andrearen etxean atxilotu zuten Policarpa, eta kartzela bihurtutako Rosarioko Andre Mariaren Ikastetxe Nagusian giltzapetu.
Bibliografía aldatu
- Díaz Díaz, Osvaldo (1964): «Reconquista española», capítulo en el libro Historia extensa de Colombia, volumen M, tomo 1, págs. 341-395). Bogotá: Academia Colombiana de Historia, Lerner, 1964.
- Gaitán, Eliecer (1911), Biografía de Policarpa Salavarrieta. Misceláneas-Colecciones, No. 1330/10, Imprenta La Civilización, Bogotá.
- López, José Hilario (1969): Memorias. Medellín: Bedout, 1969.
- Monsalve, José Dolores (1926): Mujeres de la Independencia. Bogotá (Colombia): Academia Colombiana de Historia, y Biblioteca de Historia Nacional, 1926.
- Norenã, María Isabel; Cortés, Fernando (1995), Compendio de biografías colombianas. Panamericana Editorial, Bogotá. ISBN 958-30-0213-5.
- Ortega Ricaurte, Enrique; y Restrepo Sáenz, José María (1949): La Pola, yace por salvar la Patria. Bogotá: Archivo Nacional, 1949.
- Posada, Eduardo (1929): «Policarpa Salavarrieta», capítulo en el libro Mesa Ortiz, Rafael M. (1929): Colombianos ilustres: estudios y biografías (tomo V, págs. 1-47). Ibagué (Colombia): El Meridiano, 1929.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Pavez Reyes, María Isabel. (2010-09-29). «Editorial» Revista de Urbanismo 0 (8) doi:. ISSN 0717-5051. (Noiz kontsultatua: 2020-02-15).
- ↑ (Gaztelaniaz) Tiempo, Casa Editorial El. (2010-03-17). «Noticias que sorprenden / ¿Cerveza para prevenir la osteoporosis?» El Tiempo (Noiz kontsultatua: 2020-03-26).
- ↑ Torrione, Margarita. (1996-09-30). «La casa de Farinelli en el Real Sitio de Aranjuez: 1750-1760 (nuevos datos para la biografía de Carlos Broschi)» Archivo Español de Arte 69 (275): 323–333. doi:. ISSN 1988-8511. (Noiz kontsultatua: 2020-02-15).
- ↑ Sánchez Triviño, Leandro Andrés. (2018-08-16). «Aproximación al barrio Policarpa Salavarrieta por medio de la organización social CENAPROV (Bogotá), 1961-1970» Anuario de Historia Regional y de las Fronteras 23 (2): 223–256. doi:. ISSN 0122-2066. (Noiz kontsultatua: 2020-02-15).
Kanpo estekak aldatu
- Policarpa Salabarrieta. Auñamendi
- Joseba Aurkenerena: Pola Salabarrieta, askatasunaren prezioa. [http://www.elinberri.eus/2020/10/02/pola-salabarrieta-askatasunaren-prezioa/]
Datuak: Q125816
Multimedia: Policarpa Salavarrieta / Q125816
