Piet Hein (zientzialaria)

Piet Hein» orritik birbideratua)

Piet Hein (1905eko abenduaren 16a - 1996ko apirilaren 17a) Danimarkako ingeniari, idazle, artista, filosofo, diseinatzaile eta asmatzailea izan zen. Ezaguna da batez ere bere Gruk-ak, poema filosofiko laburrak edo aforismoak idazteagatik, jatorriz Kumbel Kumbell ezizenarekin izenpetuta, 1940an Danimarkako nazien okupazioa baino lehen bere herrialdeko Batasun Antinaziarra zuzendu izanagatik ezkutatuta zegoela. Politiken-en argitaratu zituten.

Piet Hein (zientzialaria)

Bizitza
JaiotzaKopenhage1905eko abenduaren 16a
Herrialdea Danimarka
Lehen hizkuntzadaniera
HeriotzaMiddelfart1996ko apirilaren 17a (90 urte)
Familia
AitaHjalmar Hein
AmaEstrid Hein
Ezkontidea(k)Gunver Holck (en) Itzuli
Anne Cathrina Krøyer Pedersen (en) Itzuli
Gerda Ruth Cohnheim (en) Itzuli
Gerd Valborg Hein (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaYale Unibertsitatea
University of Copenhagen Niels Bohr Institute (en) Itzuli
Technical University of Denmark (en) Itzuli
Suediako Arteen Errege Akademia
Kopenhageko Unibertsitatea
(1924 -
Hizkuntzakdaniera
ingelesa
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, poeta, idazlea, fisikaria, asmatzailea eta diseinatzailea
Jasotako sariak

piethein.com…
IMDB: nm1283239 Musicbrainz: 70803b61-03dd-41f0-bfdb-eb72bf703c8d Discogs: 2863740 Edit the value on Wikidata

1930eko hamarkadaren hasieran, Soma Kuboa patentatu zuen, disekzio buru-hausgarri sendoa, eta 1940ko hamarkadaren hasieran, Polygon abstraktua asmatu zuen, horren bertsioa John Nash-ek urte batzuk geroago modu independentean garatu zuen. Kopenhageko Unibertsitateko matematikariei zuzendutako hitzaldi batean jolasetarako matematikari buruzko hitzaldian aurkeztu ondoren, Heinek jokoan konpondu beharreko arazoa aurkezten zuen astean bitan Politikenen, lau hilabetez (50 edizio). Hex izena Parker Brothers konpainiak 1952an eman zion, jokoaren bertsioa, Hex, mahai joko gisa kaleratu zuenean.

Nahiz eta bere izena superelipsearekin lotuta egon, David Helldén arkitekto suediarrak 1960ko hasieran Stockholmeneko Sergel plazako diseinuan bere lagunak sartutako irudi geometrikoarekin, ez zen Hein bera sortu. Gabriel Lamé matematikari frantziarra baizik. Heinek irudi hori Bruno Mathsson altzari diseinatzaile eta arkitekto suediarrarekin egindako lankidetzan ere sartu zuen.

1948-1949 bitartean Danimarkako Munduko Gobernu Federalaren Munduko Mugimenduaren ataleko presidentea izan zen, gaur egungo Munduko Mugimendu Federalistaren aurrekaria.

Hendrik Casimirrekin kolaboratu zuen 1930ean Kopenhagen egindako egonaldian eta bere adiskideak Albert Einstein eta Norbert Wiener matematikaria izan ziren. Weinerrek 1960ko hamarkadaren erdialdean Jainkoa eta Golem S.A. liburua Hein-en etxean, Rungsted-en (Hørsholmeko auzoa), prestatzen amaitu zuen.

Ohorezko doktoretza lortu zuen Yale eta Odense [1] .

Pieter Pietersen Heyn (Piet Hein izenarekin ere ezaguna) almirante eta kortsario herbeheretarraren ondorengoa zen. [2]

Gruk-ak

aldatu
Artikulu nagusia: «Gruk»

Jatorriz danieraz idatzia eta gero ingelesez - grooks izenarekin ezagutzen direnak - bere 10.000 gruk baino gehiago 60 antologia baino gehiagotan argitaratu dira, askotan egileak berak egindako ilustrazioekin batera. Besteak beste, ironia adierazteagatik eta gutxieneko hitz eta lerro batzuetan erritmoak eta errimak sortzeko hizkuntzaren erabilera zehatzagatik bereizten dira.

Erreferentziak

aldatu
  1. Hansen, Per H. y Klaus Petersen. (Danieraz). Den store danske møbelguide, pág. 98. Lindhardt og Ringhof, 2007. Google Books. 2016ko apirilaren 24an kontsultatua.
  2. Miramontes, Pedro. Rio de Tiempo y Agua: Procesos y estructuras en la Ciencia de nuestros días, pág. 65. CopIt ArXives, 2010. Google Books. 2016ko apirilaren 24an kontsultatua.

Kanpo estekak

aldatu