Nafarroako Brigadak

Nafarroako Brigadak
Mota	Unitate militar
Herrialdea	Espainia
Unitate nagusia	Ejército Nacional (en)
Mendeko unitateak	I Brigada de Navarra (en) , II Brigada de Navarra (en) , III Brigada de Navarra (en) , IV Brigada de Navarra (en) , V Brigada de Navarra (en) , VI Brigada de Navarra (en) eta requeté regiment (en)
Gerrak eta guduak
	Espainiako Gerra Zibila

Nafarroako Brigadak estatu kolpearen aldeko eta Errepublikaren aurkako nafar errekete eta falangista boluntarioez osatutako unitate militarrak izan ziren. Haiek burutu zuten Gipuzkoa eta Bizkaiaren aurkako erasoa. Espainiako Gerra Zibila aurretik antolatuta zeuden eta militar faxisten kontsignak jarraitzen zituzten. Gehienak Nafarroakoak izan arren, denak ez ziren nafartarrak. Sei brigada izan zituzten eta brigada bakoitzak 4.000-6.000 gizon inguru zituen.

Antolaketa

Nafarroako Brigadetan unitate hauek zeuden:

Erreketen 13 oinezko erregimentu
Falangeren zazpi bandera
Hamabi infanteria batailoi.

Agintariak

Unidate	Maila	Izena
Komandanteak^[1]
Nafarroako Brigadak	Jeneral	José Solchaga Zala
I. Brigada	Koronel	José Los Arcos Fernández Rafael García Valiño
II. Brigada	Koronel	Pablo Cayuela Ferreira Agustín Muñoz Grandes
III. Brigada	Koronel	Rafael Latorre Roca
IV. Brigada	Koronel	Camilo Alonso Vega
V. Brigada	Koronel	Juan Bautista Sánchez González
VI. Brigada	Koronel	Maximino Bartomeu González-Longoria Miguel Abriat Cantó Helí Rolando de Tella

Operazioak

Bilboko gudua: Bilboko Burdin Hesia gainditu zuten eta Bilbo okupatu zuten.
Iparraldeko gudua.
Santanderreko gudua

Gerra krimenak

Forentseen probeekin^[2] eta dokumentuekin^[3] Nafarroako VI. Brigadaren barruan zeuden Arapiles Mendia IV. Batailoiari, Valdediós Monasterioaren Ospitale Pskiatrikoaren hamazazpi erizainen eta haietako baten alabaren hilketa egozten zaio. Ospitalea Villaviciosan zegoen, Asturiasen. Gertaerak 1937ko urriaren 27 eta 28an izan ziren, goizaldean. Ahozko testigantzen arabera biktimak aurretik bortxatuak eta haien hilobia irekitzera behartuak izan ziren. Erizain baten alabak hamabost urte zituen.^[4]

Bitxikeriak

Gaur egungo Bilboko Unamuno plazari 1937an "Brigadas de Navarra" (Nafarroako Brigadak) izena jarri zioten. Lehenago "Plaza de los Auxiliares" izena zuen plaza honek izen frankista mantendu zuen diktadorea hil arte^[5].

Bilboko Nafarroako kaleak brigada honen omenez aldatu zuen izena, lehenago "Calle de la Estación" ("Geltokiaren kalea") zuen izena. Baina karlista hauen aldeko izena begibistakoa ez zenez, izena mantendu zen.

Erreferentziak

↑ Aróstegui, Julio (1997). La Guerra Civil, 1936-1939: la ruptura democrática. Historia 16. ISBN 84-7679-320-0, 687-704 or.
↑ https://web.archive.org/web/20210727153347/http://www.sc.ehu.es/scrwwwsr/Medicina-Legal/valdedios/Intro.htm
↑ http://www.sc.ehu.es/scrwwwsr/Medicina-Legal/valdedios/valdedio.htm^{[Betiko hautsitako esteka]}
↑ Manuel Solórzano Sánchez eta Jesús Rubio Pilarte "Valdediós in memoriam". Congreso de Historia de la Enfermería. Granada, 2004.
↑ https://cascoviejobilbao.eus/siete-enclaves-imprescindibles-de-las-siete-calles-y-de-los-que-no-conocias-sus-secretos/

Kanpo estekak

Datuak: Q24939692
Multimedia: Brigadas de Navarra / Q24939692

[1] Aróstegui, Julio (1997). La Guerra Civil, 1936-1939: la ruptura democrática. Historia 16. ISBN 84-7679-320-0, 687-704 or.

[2] ttps://web.archive.org/web/20210727153347/http://www.sc.ehu.es/scrwwwsr/Medicina-Legal/valdedios/Intro.htm

[3] ttp://www.sc.ehu.es/scrwwwsr/Medicina-Legal/valdedios/valdedio.htm^{[Betiko hautsitako esteka]}

[4] Manuel Solórzano Sánchez eta Jesús Rubio Pilarte "Valdediós in memoriam". Congreso de Historia de la Enfermería. Granada, 2004.

[5] ttps://cascoviejobilbao.eus/siete-enclaves-imprescindibles-de-las-siete-calles-y-de-los-que-no-conocias-sus-secretos/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]