Núria Solsona

Kimikari eta pedagogoa

Núria Solsona Pairó ( Sabadell, 1953 ) kimikaria da, Zientzia Esperimentalen Didaktikan Masterra du, Hezkuntza Zientzietan Doktorea da eta hezkidetzan eta zientziaren historian ikertzailea. Proyecto Plurales diziplinarteko lan taldeko kidea da. Gai horiei buruzko argitalpen ugariren egilea da eta bere lanak erreferentzia dira hezkidetza ikasgelan txertatzeko prestakuntzan. Zientziaren historian emakumerik ez egotetik eta haien ikusezintasunetik abiatuta salatzen du neska-ikasleek teknologia eta zientzia ikasketak aukeratzeko pizgarririk eza. Era berean, historikoki agindu zaizkien zaintza-zereginekin lotutako emakumeen ezagutza zientifikoa aitortu beharra aldarrikatzen du.[1][2]

Núria Solsona

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakNúria Solsona i Pairó
JaiotzaSabadell eta Lleida City (en) Itzuli, 1953 (70/71 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
HeziketaBartzelonako Unibertsitatea
Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa
Hezkuntza-mailadoktorea
Hizkuntzakkatalana
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakunibertsitateko irakaslea, kimikaria, pedagogoa eta idazlea
Enplegatzailea(k)Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa

Ibilbidea aldatu

Kimikan lizentziatua da Bartzelonako Unibertsitatean (1977). 1992an Zientzia Esperimentalen Didaktikan Masterra egin zuen Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan, eta 2004an Hezkuntza Zientzietan doktoretza lortu zuen unibertsitatean. 1977an bigarren hezkuntzako irakasle eta hezkidetzako aholkulari lanetan hasi zen Esplugas de Llobregateko institutuan eta orduan kezkatzen hasi zen Zientzien Historian emakumearen presentzia ezaz. 1979an Hospitaleteko Pedraforca institutura joan zen eta gero fisika eta kimikako irakasle izan zen Bartzelonako IES Josep Pla ikastetxean. 1999-2000 urteetan Panamako programarako Europako Erkidegoko nazioarteko aholkularia izan zen. 2004an Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasle elkartua izan zen. 2007tik aurrera Kataluniako Generalitateko Hezkuntza Saileko hezkidetza programaren arduraduna izan zen, Hezkuntza Departamentuaren emakumezko adituak hezkuntzan sartzeko Servei d'Orientació i Serveis Educatius-eko Hezkidetza Programa. 2012an Lleidako Unibertsitateko Emakumeen Aukera Berdintasuneko Agenteen Masterreko irakasle izan zen eta 2013an Txileko Unibertsitateko Pedagogia Ikasketen Saileko irakasle bisitaria. [3][4][5]

Emakumeen ezagutza zientifikoak sukaldetik eskolara aldatu

Solsonak hainbat liburu idatzi ditu emakumeen ezagutza zientifikoa aitortu eta ikasgelako prestakuntzan txertatzeko beharra aldarrikatuz. [6] [7] Halaber, kimika ikasteko testuingurua aldatzea proposatzen du eskolako laborategia sukalde-laborategiarekin ordezkatuz, emakumeei tradizionalki esleitutako eta zaintzarekin lotutako ezagutzak ikastetxeko ezagutzan txertatzea bilatuz. Horrela azaltzen du La química de la cocina (Sukaldearen kimika, 2002) lanean eta Cuinar katalanez, planxar i tenir cura d'altri a escola (2005).[8] Eskolan neskak diskriminatzen ez dituen hizkuntza erabiltzearen balioa aipatzen du. Solsonak CIDEk, Instituto de la mujer eta Institut Català de les Dones- ek finantzatutako ikerketetan parte hartu du gai horiei buruz eta bere lana irakaskuntza aldizkari espezializatu ugaritan argitaratu du: Cuadernos de Pedagogía, Enseñanza de las Ciencias, Alambique, Aula, Asparkia edo International Journal of Science Education eta Journal of Science Education. CoeducAcció elkarteko kidea da, 2010. urtean sortutako elkartea, genero ikuspegia duen hezkuntza eraldaketarako, eta Espainiako beste hezkidetzaren egile aitzindariak ere badira: Marina Subirats eta Amparo Tomé.[9][2]

Emakumea ez da inoiz ezagutza zientifikoetatik urrun egon. Sukaldaritza, urrutira joan gabe, osagaiek elkarren artean eragiten duten laborategia da: janaria prestatzea fisika eta kimikako ezagutzak praktikan jartzea besterik ez da. Ikasgelan aplikatzen den hori oso dibertigarria da, eta neska-mutilek arreta handia jartzen dute. (Núria Solsona) [10]

Argitalpenak aldatu

Liburuak aldatu

  • ¿Qué modelo de ciencia puede favorecer la coeducación? (Zer zientzia-ereduk lagun dezake hezkidetzaren alde?) (1991) Valentziako Unibertsitatea.
  • Mujeres científicas de todos los tiempos (Garai guztietako emakume zientzialariak) (1997) Thalassa [11]
  • El cambio químico. Guías para el profesorado de ESO de Ciencias de la Naturaleza (Aldaketa kimikoa. Natur Zientzietako DBHko irakasleentzako gidak). (1998) N. Solsona Pairó, N. Sanmartí Madrid, Praxis
  • L'emergència de la interpretació dels fenòmens químics. (Fenomeno kimikoen interpretazioaren sorrera). (1998) UAB[12]
  • La química de la cocina. Educación secundaria (Sukaldeko kimika. Bigarren Hezkuntza). (2002) Emakumearen Institutua. Heziketa ez sexista koadernoak, 13.[8]
  • Las científicas y su historia en el aula. (Emakume zientzialariak eta haien historia ikasgelan). (2003) Egilea: M. Álvarez, T. Nuño, N. Solsona. Madril, Sintesis [13]
  • El saber científico de las mujeres (Emakumeen ezagutza zientifikoa). (2003) Madril, Talasa[14]
  • Aprender a cuidar y a cuidarnos. Experiencias para la autonomía de la vida cotidiana (Ikasi gure burua zaintzen eta zaintzen. Eguneroko bizitzaren autonomiarako esperientziak) (2005) Egileak: Nuria Solsona, Amparo Tomé, Rafaela Subías, Judit Pruna eta Xus de Miguel. Editorial Octaedro. Katalanez (2003) [15]
  • La cocina de mestizaje, un puente entre culturas (Mestizaje-sukaldaritza, kulturen arteko zubia). (2005) Bartzelona, Praxis.
  • Cuinar, planxar i tenir cura d'altri a escola.(Sukaldean aritu, lisatu eta beste batzuk zaindu eskolan) (2005) Octaedro.[16]
  • Sabers femenins a l'Europa moderna (Ezagutza femeninoak Europa modernoan). (2009) Egileak: Núria Solsona, Julia Cabaleiro, Maria Llïsa Cunillera. Editorial Octaedro, katalanez.[17]
  • Ni princeses ni piratesper educar nenes i nens en llibertat, EUMO, 2016.[18]

Artikuluak aldatu

  • Diferentes experiencias en el laboratorio: la influencia del género. (Esperientzia desberdinak laborategian: generoaren eragina). (1998) Alambique, 16, 60-68[19]
  • Un modelo para la instrumentación didáctica del enfoque Ciencia- Tecnología – Sociedad. (Zientzia-Teknologia-Gizartea ikuspegiaren instrumentazio didaktikorako eredua). (1999) Pensamiento Educativo. 21. liburukia, 57-76.[20]
  • El conocimiento doméstico y los cambios químicos. Pasteles, tortillas y sustancias. (Etxeko ezagutza eta aldaketa kimikoak. Tartak, tortilla eta substantziak). (2001) Cuadernos de Pedagogía, 299, 40-50.[21]
  • La ciencia de la cocina, una experiencia en el aula, en Educación Primaria. Orientaciones y recursos (Sukaldaritzaren zientzia, esperientzia ikasgelan, Lehen Hezkuntzan. Orientazioak eta baliabideak) (6-12 urte) (2004) 468 / 30-46). Madril, Praxis.
  • ENSEÑANZA DE LAS CIENCIAS (Emakumeen jakintzak, curriculuma eta erabateko herritartasuna), 2005. NÚMERO EXTRA. VII CONGRESO, 2005.[22]
  • Guía de buenas prácticas para favorecer la igualdad entre hombres y mujeres en educación (Praktika onen gida hezkuntzan gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna sustatzeko). (2006) Egilea: Amaro Tomé, Carlos Lomas, María Elena Simón, Nuria Solsona, Pilar Ballarín, Nieves Blanco. Andaluziako Juntako Hezkuntza Ministerioak editatua.[23]
  • La cocina, un espacio educativo (Sukaldea, hezkuntza gunea). (2007) Aula, 159, 28-32.[24]
  • Innovación educativa centrada en los saberes de las mujeres (Emakumeen ezagutzan oinarritutako hezkuntza berrikuntza) (2008) Emakunden (arg. ) Congreso Internacional Sare 2008: Igualdad en la innovación, innovación para la igualdad, 83-96.[25]
  • El aprendizaje del cuidado en la escuela (Zaintzaren ikaskuntza eskolan) (2008). García, Marta, (ed) Las mujeres cambian la educación. Madrid, Narcea, 199-228.[26]
  • Una experiencia competencial de química y bizcochos en el aula. (Kimikan eta pastelen gaitasun esperientzia ikasgelan ) (2010) Aula para la Innovación Educativa, 188, 52-55.[27]
  • Una educación química que promueva el interés de chicas y chicos. (Nesken eta mutilen interesa sustatzen duen kimika-heziketa). (2011) Jiménez, parlamentaria (arg. ) Kontsulta koadernoa ikasgelan eta gaitasun zientifikoa. Madril, Hezkuntza Ministerioa, IFIE.[28]
  • La influencia del género en la enseñanza de las ciencias en las primeras edades (Generoaren eragina zientziaren irakaskuntzan lehen aroan) Silvio Daza eta Mario Quintanillan (arg. ) La enseñanza de las ciencias naturales en las primeras edades. Su contribución a la promoción de competencias de pensamiento científico 144-174. Barrancabermeja, UNIPAZ, 2011.[29]
  • La Química en la cocina, un contexto fértil para el aprendizaje y la investigación química. (Kimika sukaldean, ikasteko testuinguru emankorra eta ikerketa kimikoa). (2012) Ciencia Escolar, 2. liburukia (1), 45-75.
  • La química de la cocina. Dossier Trabajamos por la igualdad real. CCOO. 2015.[30]
  • QUÍMICA EN CONTEXTO CULINARIO. Alma Adrianna Gómez Galindo - Mario Quintanilla Gatica Editores. LA ENSEÑANZA DE LAS CIENCIAS NATURALES BASADA EN PROYECTOS Qué es un proyecto y cómo trabajarlo en el aula. CONACYT, 2015. [31]

Erreferentziak aldatu

  1. Plurales, Educación en Igualdad, Acta seminario, 2015
  2. a b Solsona i Pairó, Núria. (2016-07-01). «Química y alquimia en la cocina.» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  3. (Katalanez) Solsona, Núria. Fundacio Bofill (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  4. Solsona, Núria, Curriculum vitae[Betiko hautsitako esteka].
  5. «About: Núria Solsona» es.dbpedia.org (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  6. A. Lires, M.; Nuño, T.; Solsona, N. Ed. Síntesis. Las científicas y su historia en el aula. Madrid. (2003).
  7. Solsona, Núria, LOS SABERES CIENTÍFICOS DE LAS MUJERES EN EL CURRÍCULUM SCIENTIFIC KNOWLEDGE OF WOMEN AT THE CURRICULUM, Revista Qurriculum, 28; enero 2015, pp. 33-54; ISSN: 1130-5371
  8. a b Solsona, Núria. La química en la cocina, © Instituto de la Mujer (Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales). 2002
  9. «Associació CoeducAcció | Qui Som» web.archive.org 2016-04-26 (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  10. (Gaztelaniaz) «Núria Solsona: “No somos conscientes de reproducir el sexismo en el aula”» El Blog de Educación y TIC 2016-03-03 (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  11. Solsona i Pairó, Nuria. (1997). Mujeres científicas de todos los tiempos. Talasa ISBN 978-84-96266-57-5. PMC 891843230. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  12. (Katalanez) Pairó, Núria Solsona i. (1998). L'emergència de la interpretació dels fenòmens químics. Universitat Autònoma de Barcelona (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  13. Álvarez Lires, Mari. (2003). Las científicas u su historia en el aula. Síntesis ISBN 84-9756-057-4. PMC 52556888. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  14. Solsona i Pairó, Núria. (2003). El saber científico de las mujeres. Talasa ediciones ISBN 978-84-96266-56-8. PMC 888238887. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  15. Aprender a cuidar y a cuidarnos : experiencias para la autonomía y la vida cotidiana. (1. ed. argitaraldia) Octaedro 2005 ISBN 84-8063-762-5. PMC 63697319. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  16. Cuinar, planxar i tenir cura d'altri a l'escola. (1. ed. argitaraldia) Octaedro 2005 ISBN 84-8063-708-0. PMC 59879047. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  17. Sabers femenins a l'Europa moderna. Octaedro 2009 ISBN 978-84-9921-046-9. PMC 804426650. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  18. Solsona i Pairó, Núria. (2016). Ni princeses ni pirates : per educar nenes i nens en llibertat. Eumo ISBN 978-84-9766-575-9. PMC 986785331. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  19. Pairó, Núria Solsona i. (1998). «Diferentes experiencias en el laboratorio: la influencia del género» Alambique: Didáctica de las ciencias experimentales (16): 60–68. ISSN 1133-9837. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  20. (Gaztelaniaz) Solsona, Nuria. (1999-01-01). «Un modelo para la instrumentación didáctica del enfoque ciencia - tecnología - sociedad» Pensamiento Educativo, Revista de Investigación Latinoamericana (PEL) 24 (1): 57–76. ISSN 0719-0409. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  21. Solsona Pairó, Núria. (2001). «Saber doméstico y cambios químicos : pasteles, tortillas y sustancias» Cuadernos de pedagogía ISSN 0210-0630. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  22. ENSEÑANZA DE LAS CIENCIAS (Emakumeen jakintzak, curriculuma eta erabateko herritartasuna), 2005. NÚMERO EXTRA. VII CONGRESO, 2005
  23. (Gaztelaniaz) «Guía de buenas prácticas para favorecer la igualdad entre hombres y mujeres en educación» web.ua.es (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  24. (Gaztelaniaz) La cocina, un espacio educativo. - Publicacions Editorial Graó. (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  25. Congreso Internacional Sare 2008: “Igualdad en la innovación, innovación para la igualdad” EMAKUNDE/Instituto Vasco de la Mujer.2009
  26. «Las mujeres cambian la educación» narceaediciones.es (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
  27. Solsona, Núria. Una experiencia competencial de química y bizcochos en el aula. INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS DIDÁCTICA DE LA QUÍMICA / SECUNDARIA
  28. Solsona, Núria, Cuaderno de indagación en el aula y competencia científica, Colección: Aulas de Verano Serie: Ciencias. 2011
  29. Solsona, Núria. La influencia del género en la enseñanza de las ciencias en las primeras edades, UNIPAZ. 2011.
  30. Solsona, Núria. La química de la cocina. Dossier Trabajamos por la igualdad real. CCOO. 2015
  31. Solsona, Núria. QUÍMICA EN CONTEXTO CULINARIO. CONACYT, 2015

Kanpo estekak aldatu