Leptines Sirakusakoa
Leptines (grezieraz Λεπτίνης; K.a. 375 hil zen) Sirakusako (Sizilia , Magna Graecia) buruzagi militar bat izan zen, bere anaia, Dionisio Zaharraren gerretan, aktiboa. Ausardia erakutsi zuen Kartagoren aurkako borroketan eta errukia Turiostarrekin.
| Leptines Sirakusakoa | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | K.a. V. mendea |
| Heriotza | K.a. 383 ( urte) |
| Familia | |
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | militarra |
| Zerbitzu militarra | |
| Parte hartutako gatazkak | Battle of Cronium (en)  Motiako setioa (K.a. 398-397) Cataniako gudua |
Biografia aldatu
Leptines Dionisio Zaharraren anaia zen, Sirakusako tiranoa. Motiako setioan (K.a. 397) bere anaiaren flotaren agintari nagusia zela aipatzen da, eta denbora batez Dionisiok setioaren aginte orokorra eman zion, Dionisiok kartagoren pean zeuden herriak kontrolatzen zituen bitartean[1].
Itsas borrokak aldatu
Motia erori ondoren, Leptines bertan kokatu zen 120 ontziz osatutako flota batekin, Himilkonek gidatutako kartagotar flota kontrolatzeko eta atzemateko. Hala ere, Himilkonek haren kontrola saihestu zuen eta bere flota gehienak Panormusera modu seguruan nabigatu ahal izan zuen. Alabaina, Leptinesek jazarri zion eta Himilkonen berrogeita hamar itsasontzi garraio hondoratu ahal izan zizkion, 5.000 soldadu baino gehiagoko tripulazio batekin[2].
Baina egoera aldatu zen: Himilkonek uhartearen iparraldeko kostaldean oposiziorik gabe aurrera egin ahal izan zuen eta Messana hartu eta suntsitu zuen; eta handik aurrera egin zuen Sirakusa aldera. Himilkonen ontzidiak, Magonek agindutakoa, kartagotar armadaren operazioetan laguntzen zuen.
Dionisiok Leptinesi agindu zion Sirakusako ontzidiarekin aurrera egitea Magonen ontzidiari aurre egiteko, eta itsas borroka handi bat gertatu zen, zeinetan Leptinok erakutsi baitzuen ausardiarik handiena. Hala ere, bere hogeita hamar ontzi onenetarikoekin etsaien erdian zuhurtziagabeki aurreratu ondoren, gainerako ontziditik mozturik geratu zen, eta itsaso zabalerako bidea hartuz bakarrik ihes egin ahal izan zuen[3].
Horren ondorioz, sirakusarrak galtzaile atera ziren. Ontzi asko etsaien eskuetan erori ziren, eta Leptinesek atzera egin zuen Sirakusara gainerako ontziekin. Hurrengo setioan, Leptinesek zerbitzu handiak egiten jarraitu zuen, eta agindu zuen (Farazidas lazedemoniarrarekin batera) kartagotarren itsas kanpamenduaren aurkako azken erasoa, kartagotar flotaren erabateko suntsipenarekin amaitu zena[4].
Ekintzak Italian eta erbestean aldatu
Leptinesi buruz ez da ezer gehiago jasotzen K.a. 390 arte, Dionisiok berriro ontzidi batekin bidali zuenean, lukaniarrei laguntzera italiar greziarren aurka. Greziarrek turiostarren aurka garaipen handia lortu zutenean heldu zen. Dena den, etsaiak zapaltzeko haiekin bat egin beharrean, iheslari turiostarrak babestu zituen eta borrokalarien arteko bakea lortu zuen. Jokabide horren ondorioz, Dionisiok agindutakoaren guztiz kontrakoa, ontzidiaren agintea kendu zioten, eta bere anaia txikiaren esku utzi zuen Tearides[5]. Handik gutxira, Dionisio are gehiago ofenditu zuen, bere alabetako bat Filistori ezkontza emanez, Dionisioren baimenik gabe. Ondorioz, Dionisiok Leptines eta Filisto Sirakusatik erbesteratu zituen.
Leptines eta Filisto Turiosera joan ziren, non atseginez hartu baitzituzten, Leptinesek lukanoekin berriki izandako gerran hiri horri eskainitako zerbitzuei esker. Leptinesek berehala irabazi zuen boterea eta eragina Italiako greziarren artean, hainbesteraino non Dionisiok zentzuzkotzat jo baitzuen erbesteratzearen epaia bertan behera uztea eta Leptines Sirakusara itzultzera gonbidatzea. Behin Leptines itzuli zenean, Dionisioren konfiantza berreskuratu zuen, eta bere alaba, Dicaeosyne, emaztetzat eman zion[6][7].
Heriotza aldatu
K.a. 383. urtean, kartagotarrekin gerra berriro hasi zenean, Leptinesek, berriro ere, bere anaiaren alde biziki borrokatu zuen, eta Sirakusako armadaren eskuin hegala agindu zuen Kronioko guduan, K.a. 375 inguruan. Trebetasun pertsonal handiena erakutsi bazuen ere, Leptines ekinean erori zen. Horren ondoren, bere agindupeko tropek berehala amore eman zuten[8].
Erreferentziak aldatu
Bibliografia aldatu
- Artikulu honek orain domeinu publikoan dagoen argitalpen bateko testua biltzen du: Smith, William, ed. (1870). "Leptines". Greziar eta Erromatar Biografia eta Mitologia Hiztegia.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q586344
