Lepiota castanea Agaricaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Sindrome parafaloidianoa eragiten du. Amanitina pozoia du.

Lepiota castanea
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaAgaricaceae
GeneroaLepiota
Espeziea Lepiota castanea
Quél., 1881

Deskribapena aldatu

Kapela: 2 eta 4 cm bitarteko diametrokoa. Hasieran kanpai itxurakoa gero zabaldu egiten da, lau samar geratu arte, titi zabal batekin. Gaztaina koloreko azala du, laster hondo okre-arrosa koloreko ezkata arrexka kolorekoetan banatzen da.

Orriak: Estu, meheak, libreak, zuriak, ukitzean arre-gorrixkaz zikintzen dira.

Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.

Hanka: Zilindrikoa, berdina, zuzena edo kurbatua. Eraztunetik gora, laua da eta zuria edo zuri-arrosa kolorekoa; azpitik, kapelaren kolore antzekoa du. Eraztun iheskorra du eta ez da mintzezkoa.

Haragia: Mehea, hauskorra, zurixka.[2]

Etimologia: Lepiota hitza grezierazko "lepis" "lepidos" hitzetatik dator eta "oús" eta "otós ear" hitzetatik, kapela esan nahi duena. Ezkatadun kapela duen onddoa. Castanea epitetoa, kapelaren gaztaina koloreagatik du.

Toxikotasuna aldatu

Toxikoa. Batzuek hilgarritzat jotzen dute, Lepiota helveola eta beste Lepiota txiki batzuen antzeko toxikotasuna duela uste dute.[3]

Nahasketa arriskua aldatu

Ez da erraza beste Lepiota txiki batzuekin nahastea. Kapela eta oina oso bereizgarriak dira.[4]

Sasoia eta lekua aldatu

Udazkenean, koniferoen basoetan; baina hostozabalen basoetan ere aurki daiteke. Ohikoa da Iberiar Penintsulan.[5]

Banaketa eremua aldatu

Ipar Amerika, Europa, Errusia, japonia, Australia, Argentina.

Erreferentziak aldatu

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 343 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 39 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 319 or. ISBN 84-87997-86-4..
  5. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 284 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak aldatu