Lectoure
Lectoure (frantsesez lɛktuʁ ahoskatua; okzitanieraz: Leitora, lejˈtuɾɔ ahoskatua) Okzitaniako udalerri bat da. Administratiboki Frantziako Gers departamenduan dago, Okzitania eskualdean.[1] 2013an 3771 biztanle zituen.
Lectoure | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Frantziako udalerria | |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatu burujabe | Frantzia | ||||||||||
Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia | ||||||||||
Eskualdea | Okzitania | ||||||||||
Departamendua | Gers | ||||||||||
Izen ofiziala | Lectoure | ||||||||||
Posta kodea | 32700 | ||||||||||
Herriburua | County of Armagnac (en) | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Koordenatuak | 43°56′04″N 0°37′16″E / 43.9344°N 0.6211°E | ||||||||||
Azalera | 84,93 km² | ||||||||||
Altuera | 68 m eta 223 m | ||||||||||
Mugakideak | Castet-Arrouy, Castelnau-d'Arbieu, Castéra-Lectourois, L'Isle-Bouzon, Lagarde, Magnas, Marsolan, Pauilhac, Plieux, Saint-Avit-Frandat, Saint-Clar, Saint-Martin-de-Goyne, Sainte-Mère eta Terraube | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 3.685 (2022ko urtarrilaren 1a) −5 (2021) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 43 bizt/km² | ||||||||||
Informazio gehigarria | |||||||||||
Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
Hiri senidetuak | Saint-Louis | ||||||||||
lectoure.fr |
Le Puyko Done Jakue Bidearen ibilbidea Lectouretik igarotzen da Izura-Azmerantz, non Xibaltarreko hilarrian Tours eta Vézelayko bideekin bat egiten duen. Lectoure eta Condom arteko Le Puy bidearen 35 km-ko zatia 1998an Unescoren Gizateriaren Ondarearen zerrendan inskribatutako "Donejakue bideak Frantzian" kultura-ondasunean sartuta dago.
Historia
aldatuLectoure Lactora izeneko historiaurreko oppidum bat zen, laktorateen hiriburua. Barbaroen inbasioek harresiak altxatzera behartu zituzten biztanleak, eta Lectoure gotorleku bihurtu zuten mendeetan zehar. 1325ean hiria Armagnaceko konderriako hiriburu bihurtu zen,[1] antzinako Gaskoiniako dukeen ondorengo familia boteretsu batek gobernatua. 1473an, Jean de Jouffroy kardinalak Luis XI.aren izenean hiria setiatu zuen, eta, erori ondoren, herritar guztiak ezpataz hil zituen.[1] 1562an, berriz ere gogor sufritu zuen katolikoen eskuetan, Blaise de Montlucen agindupean.[1]
1473an Armagnac konderrirako seneskala, koroaren agentea, sortu zen. Seneskalak erabiltzen zuen eraikina, Armagnaceko seneskalia, Lectoure udalerrian eraiki zuten. Posizioak edo eraikinak Frantziako Iraultzara arte iraun zuen, izan ere, 1835ean bertan behera utzi zuten.
Demografia
aldatu1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1846 | 1851 | 1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | 1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2008 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
5 503 | 5 453 | 6 360 | 6 109 | 6 262 | lac. | 6 352 | 6 225 | 6 098 | 5 914 | 6 086 | 5 733 | 5 507 | 5 542 | 5 272 | 4 994 | 4 736 | 4 495 | 4 310 | 4 166 | 3 726 | 4 040 | 4 218 | 4 407 | 3 955 | 4 134 | 3 908 | 3 950 | 3 790 | 3 923 | 4 034 | 3 933 | 3 746 |
Biztanleria
aldatu2007an Lectoure udalerrian erroldatutako biztanleak 3.771 ziren. Familiak 1.620 ziren, horien artean 576 pertsona bakarrekoak ziren (246 bakarrik bizi ziren gizonak eta 330 bakarrik bizi ziren emakumeak), 524 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 383 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 137 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.
Biztanleriak, denboran, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:[4]
Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.
Etxebizitza
aldatu2007an 2.153 etxebizitza zeuden, 1.666 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 145 bigarren erresidentzia ziren eta 341 hutsik zeuden. 1.603 etxeak ziren eta 542 apartamentuak ziren. 1.666 etxebizitza nagusietatik 1.043 bere jabearen bizilekua ziren, 555 alokairuan okupaturik zeuden eta 69 doan lagata zeuden; 43 etxek gela bat zuten, 133 etxek bi zituzten, 265 etxek hiru zituzten, 490 etxek lau zituzten eta 735 etxek bost zituzten. 1.108 etxek euren parking plaza propioa zuten azpian. 777 etxetan ibilgailu bat zegoen eta 661 etxetan bat baino gehiago zituzten.[5]
Biztanleria-piramidea
aldatu2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:
Gizonak | Adinak | Emakumeak |
---|---|---|
4 | 20 | |
24 | 84 | |
44 | 104 | |
48 | 52 | |
72 | 152 | |
92 | 132 | |
112 | 116 | |
96 | 152 | |
104 | 116 | |
144 | 124 | |
112 | 136 | |
112 | 108 | |
96 | 132 | |
104 | 84 | |
160 | 140 | |
104 | 148 | |
116 | 108 | |
128 | 88 | |
76 | 76 | |
92 | 52 |
Ekonomia
aldatu2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 2.165 ziren, horien artean 1.490 aktiboak ziren eta 675 inaktiboak ziren. 1.490 pertsona aktiboetatik 1.363 lanean zeuden (727 gizon eta 636 emakume) eta 128 langabezian zeuden (47 gizon eta 81 emakume). 675 pertsona inaktiboetatik 281 erretiraturik zeuden, 202 ikasten zeuden eta 192 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.[7]
Diru sarrerak
aldatu2009an Lectoure udalerrian 1.666 unitate fiskal zeuden, 3.646 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana urteko 16.221 euro zen.[8]
Ekonomia jarduerak
aldatu2007an zeuden 283 komertzioetatik, 3 erauzte enpresak ziren, 8 janari enpresak ziren, 4 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 1 garraiorako elementuen fabrikazioko enpresa zen, 9 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 27 eraikuntza enpresak ziren, 90 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 12 garraio enpresak ziren, 26 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 6 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 10 finantziazio enpresak ziren, 14 higiezinen enpresak ziren, 29 zerbitzu enpresak ziren, 33 administrazio publikoko enpresak ziren eta 11 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.[9]
2009an zeuden norbanakoentzako 71 zerbitzu publikoetatik, 1 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoa zen, 1 jendarmeria, 1 posta bulegoa, 3 banku bulegoak, 2 funerariak, 6 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 1 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekua, 2 autoeskolak, 9 igeltseroak, 3 margolariak, 4 zurginak, 6 iturginak, 4 argiketariak, 7 ile apaindegiak, 1 albaitaria, 12 jatetxeak, 6 higiezinen agentziak eta 2 apaindegiak.[10]
2009an zeuden 35 establezimendu komertzialetatik, 1 supermerkatu zen, 3 brikolaje denda handika, 1 120 m2 baino gehiagoko denda zen, 2 120 m2 baino gutxiagoko dendak, 5 okindegiak, 3 harategiak, 3 liburu dendak, 6 arropa dendak, 2 etxerako tresna dendak, 1 zapata-denda zen, 3 elektrotresna dendak, 1 altzari denda zen, 1 kirol-denda zen, 1 bitxi-denda zen eta 2 lore-dendak ziren.[11]
2000. urtean Lectoure udalerrian 131 nekazaritza-ustiategi zeuden, 5.985 hektarea erabiltzen.[12]
Hezkuntza eta osasun ekipamenduak
aldatu2009an tratamendu laburretarako ospitale 1 , iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale 1 bat, tratamendu luzeetarako ospitale 1 bat eta 3 botika zegoen.
2009an haur-eskola 1 eta 2 lehen-hezkuntzako eskola zegoen. Lectoure udalerrian 2 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe eta 2 hezkuntza orokorreko lizeo. Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 740 ikasle zeuden eta hezkuntza orokorreko lizeoetan 670.
Ondarea
aldatu1985ean Kultura Ministerioak Villes et pays d'art et d'histoire zerrendan sartu zuen. Lectoureko katedrala, Erdi Aroko eraikin gotikoa, monumentu nazionala da.[13] 1676 eta 1682 artean Hugues de Bar apezpikuak eraikitako udaletxea nabarmena ere bada.
Gastronomia
aldatuBeste gutizien aldean, bertoko armagnac eta foie gras ospetsuak dira.
Gertuen dauden herriak
aldatuDiagrama honek gertuen dauden herriak erakusten ditu.
Lectouretar ospetsuak
aldatu- Pierre Charron
- Pierre Feuga, idazlea
- Pey de Garros
- Joseph Lagrange
- Jean Lannes
- Paul Noël Lasseran
- Antoine de Roquelaure
- Aurélie Soubiran, Ghikako printzesa (1820–1904), saiakeragilea.
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b c d Chisholm, Hugh, ed. Lectoure. in: Encyclopædia Britannica. 16 (11. argitaraldia) Cambridge University Press., 358 or..
- ↑ (Frantsesez) INSEE. Populations légales en vigueur à compter du 1er janvier 2011-Populations à 2008. .
- ↑ (Frantsesez) EHESS. Lectoure - Notice Communale. .
- ↑ Population et logements par commune depuis le recensement de 1962 (1961 pour les Dom) à 1999
- ↑ Logement, 1968-2007
- ↑ Population par sexe et âge quinquennal de 1968 à 1999. http://www.recensement-2007.insee.fr+(Noiz kontsultatua: 2010-07-13).
- ↑ Emploi et population active 1999 et 2007
- ↑ Revenus fiscaux des ménages en 2008
- ↑ Créations et stock d'établissements par commune en 2009
- ↑ Nombre d'équipements des services aux particuliers
- ↑ Nombre d'équipements et de services dans le domaine du commerce en 2009
- ↑ Exploitations agricoles
- ↑ Mérimée, Frantziako Kultura Ministerioa. Cathédrale Saint-Gervais et Saint-Protais, actuellement église paroissiale. .
Kanpo estekak
aldatu- (Frantsesez)Résumé statistique[Betiko hautsitako esteka] INSEEren udalerriko estatistiken laburpena.
- (Frantsesez)Évolution et structure de la population[Betiko hautsitako esteka] INSEEren udalerriko datuen fitxa.
- (Frantsesez)France par comune Frantziako udalerri guztietako datu zehatzak mapa baten bitartez eskuragarri.