Justizia Sozialaren Mundu Eguna

2007ko azaroan, Nazio Batuen Batzar Nagusiaren hirurogeita bigarren saioan, otsailaren 20a izendatu zuen Justizia Sozialaren Mundu Eguna. Eguna 2009an ospatu zen lehen aldiz.

Justizia Sozialaren Mundu Eguna
Irudia
Motanazioarteko egun
Honen izena daramajustizia sozial
Commemorates (en) Itzulijustizia sozial
Indarraldi2009 - 
EgunOtsailaren 20
Promulgatze2007ko azaroaren 26a
Argumentu nagusiajustizia sozial
AntolatzaileaNazio Batuen Erakundea

Webguneun.org…

Estatu kideei, egun berezi hori nazio-jarduera espezifikoak sustatzeko gonbidapena egin zitzaien, Gizarte Garapenerako Munduko Gailurraren xede eta helburuekin bat etorriz eta, Batzar Nagusiaren hogeita laugarren saioan, "Gizarte Garapenerako Munduko Gailurra eta haratago" izendatutakoa: "Mundu globalizatu batean guztientzako garapen soziala lortzea".

2022ko Justizia Sozialaren Mundu Eguna aldatu

2007ko azaroaren 26an, Nazio Batuen Batzar Orokorrak 62/10 Ebazpenaren bidez erabakitzen du ezen bere hirurogeita hirugarren bilkura-alditik aurrera Gizarte Justiziaren Mundu Eguna urte bakoitzeko otsailaren 20an ospatuko dela[1].

« Enplegu formalaren bidez justizia soziala lortzea

Munduko biztanleria okupatuaren ehuneko 60 baino gehiagok, hau da, 2.000 milioi emakume, gizon eta gaztek, ekonomia informalean irabazten dute bizimodua. COVID-19 pandemiak langile informalen ahultasuna nabarmendu du, askotan ez baitute inolako babes sozialik edo enpleguarekin lotutako prestaziorik. Horrek esan nahi du langile arautuekin alderatuta pobreak izateko probabilitate bikoitza dutela.

Jende gehiena ekonomia informalean sartzen da ez hori aukeratzen duelako, ekonomia formalean aukera faltagatik baizik.

Lanpostu horien formalizaziorako trantsizioa sustatzea ezinbesteko baldintza da pobrezia eta desberdintasunak murrizteko, lan duina sustatzeko, enpresen produktibitatea eta iraunkortasuna areagotzeko eta gobernuaren ekintza esparrua zabaltzeko, batez ere krisi garaian.

»
Nazio Batuen Erakundea

Ekonomia digitalean justizia sozialaren aldeko aldarria

Ekonomia digitala lan panorama eraldatzen ari da. Azken hamarkadan, banda zabaleko konektibitatearen, hodei-informtikoa eta datuen hedapenak plataforma digitalak ugaritu ditu, zeinak ekonomia eta gizarteko hainbat sektoretan barneratu diren. 2020. urtearen hasieratik, COVID-19 pandemiaren ondorioek urruneko laneko akordioak ekarri dituzte, eta, enpresa askoren jarduerari, jarraipena eman diote, ekonomia digitalaren hazkundea eta eragina are gehiago indartuz. Krisiak agerian utzi, eta areagotu du, gainera, garapen-bidean dauden herrialdeen, herrialde garatuen eta herrialde beraren arteko arrakala digital gero eta handiagoa, bereziki, informazioaren eskuragarritasun, erabilgarritasun eta baliabidetasunak komunikazioaren teknologiei (IKT) eta Interneterako sarbideari dagokionez, eta horrek dauden desberdintasunak areagotu ditu.

Lan-plataforma digitalek langileei lan-antolamendu malguetatik eratorritako diru-sarrerak eta onurak sortzeko aukerak eskaintzen badizkie ere (bereziki emakumeentzat, ezintasunen bat duten pertsonentzat, gazteentzat eta langile migratzaileentzat), arazo batzuk ere sortzen ditu.

Langileen kasuan, gai hauek lanaren eta irabazien erregulartasunari, lan-baldintza bidezkoei, gizarte-babesari eta bizi-maila egokiari, gaitasunen erabilerari eta lanean sartzeko eskubideari dagozkie. Jarraipen algoritmikoko praktikek, kasu batzuetan lantokian zaintza areagotzen dutenek, gero eta kezka handiagoa eragiten dute. COVID-19aren krisiaren ondorioz, kokapenean oinarritutako plataformetan lan egiten duten langileen arriskuak eta desberdintasunak azaleratzen ari dira.

Enpresa tradizionalek, beren aldetik, plataformen lehia desleiala jasaten dute, asko, beren izaera berritzailea dela eta, ez baitaude zerga beste betebeharren edo lan kudeaketaren inguruko araudiaren mende. Horrez gain, ditu-funtsak behar dituzte beren burua finantzatzeko eta mundu digitalaren eraldaketara etengabe egokitu ahal izateko, batez ere, enpresa txiki eta ertainentzat eta azpiegitura digital fidagarrien erabilgarritasun eskasa Hegoalde globalean.

Herrialde askok lan-plataforma digitaletan lan-baldintzei lotutako gai batzuk jorratzen hasi diren araudiak ezarri dituzte. Hala ere, nazioarteko politika-elkarrizketa eta koordinazioa beharrezkoa da, plataforma hauek jurisdikzio anitzetan jarduten baitute. Era berean, herrialdeen eta plataforma-enpresen erantzunen aniztasuna ikusita, eragile ezberdinen elkarrizketa eta nazio, eskualde eta nazioarteko koordinazioa sustatzea ezinbestekoa da arauzko segurtasuna eta lan-arau unibertsalak aplika daitezen bermatzeko.

Urte horretan, Egunaren ospakizunak nazioarteko komunitatearen ahaleginak bultzatzen ditu garapen iraunkorra lortzeko eta pobrezia desagerrarazteko, irtenbideak bilatzeko, enplegu osoa eta lan duina, gizarte babes unibertsala, genero berdintasuna eta guztientzako gizarte ongizaterako eta justiziarako sarbidea sustatzeko. Horregatik guztiagatik, egun horrek, Estatu kideekin, Nazio Batuen erakundeekin eta gainerako alderdi interesdunekin, elkarrizketa bultzatu nahi du teknologia digitalen aro modernoan arrakala digitala gainditzeko, lan aukera duinak eskaintzeko eta giza eta lan eskubideak babesteko.

Aurrekariak 2008ko ekainaren 10ean, justizia sozialari buruzko globalizazio baterako, Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LNE)[2] aho batez onartu zuen LNEren Justizia Sozialaren Adierazpena. 1919ko LNEren Konstituzioaz geroztik, Lanaren Nazioarteko Konferentziak onartutako printzipio eta politiken hirugarren deklarazio zabala da. 1944ko Filadelfiako Adierazpenaren eta Laneko Oinarrizko Printzipio eta Eskubideei buruzko 1998ko LNEren Adierazpenaren eta haren jarraipenaren oinordekoa da, eta 2008ko Adierazpenak globalizazioaren garaiko LNEren agintaldiaren ikuspegi garaikidea adierazten du.

Adierazpen enblematiko horrek LNTren balioen berrespen sendoa da. Globalizazioaren Gizarte Dimentsioari buruzko Munduko Batzordearen Txostena abian jarri ondoren, hasitako hiruko kontsulten emaitza da. Testu horrek, 182 estatu-kidetako Gobernuen, enpresaburuen eta langileen erakundeetako ordezkariek onartuz, gure hiruko Erakundeak globalizazioaren testuinguruan aurrerapenerako eta justizia sozialerako egin duen ekarpen nagusia azpimarratu zuen. Indarrak batzeko konpromisoa hartu zuten, Lan Duinaren Agendaren bidez, helburu horietara aurrera egiteko LNTren gaitasuna indartuz. Adierazpenak LNTk, 1999az geroztik, garatutako Lan Duinaren kontzeptua instituzionalizatzen du, eta Erakundeak bere konstituzio-helburuak lortzeko dituen politikak erdigunean jartzen ditu.

Adierazpen hori une politiko erabakigarri batean sortzen da, eta horrek globalizazioan dimentsio sozial sendo baten beharrari buruzko adostasun zabala islatzen du, emaitza hobeak lortzea eta horiek denen artean zuzenago banatzea ahalbidetzen duena. Adierazpena Lan Duinean oinarritutako globalizazio bidezkoa sustatzeko iparrorratza da, baita herrialde mailan Lan Duinaren Agenda ezartzeko aurrerapenak bizkortzeko tresna praktikoa ere. Era berean, ekoizpen-ikuspegia islatzen du, enpresa jasangarriek guztientzako enplegu eta diru-sarrera aukera gehiago sortzeko duten garrantzia nabarmentzen duena.

Batzar Orokorrak aitortzen du garapen soziala eta justizia soziala ezinbestekoak direla (nazioen barruan eta nazioen artean) bakea eta segurtasuna lortzeko eta mantentzeko eta, aldi berean, garapen soziala eta justizia soziala ezin direla lortu bakea eta segurtasuna ez badago edo giza eskubideak eta oinarrizko askatasun guztiak ez badira errespetatzen.

Gainera, aitortzen du, munduko ekonomiaren hazkunderako eta mundu osoan bizi-maila garatzeko eta hobetzeko, globalizazioak eta elkarrekiko mendekotasunak aukera berriak zabaltzen ari direla merkataritzaren, inbertsioen eta kapital-fluxuen eta teknologiaren aurrerapenen bidez, informazioaren teknologia barne; aldi berean, arazo larriek irauten dute, hala nola finantza krisi akutuak, segurtasunik eza, pobrezia, bazterketa eta desberdintasuna (gizarteen barruan eta gizarteen artean) eta oztopo handiak garapen bidean dauden herrialdeen eta munduko ekonomian trantsizio-ekonomia duten herrialde batzuenak.

2007ko azaroaren 26an, Batzar Nagusiek adierazten dute ezen, hirurogeita hirugarren bilkuratik hasita, urtero, otsailaren 20an ospatuko dela Gizarte Justiziaren Mundu Eguna.

Justizia Sozialaren Mundu Egunaren gaiak

Urtea Gaia
2022 «Enpleguaren bidez justizia soziala lortzea».
2021 Ekonomia digitalean justizia sozialaren aldeko aldarria
2020 "Desberdintasunen aldea ixtea justizia soziala lortzeko"
2019 Bakea eta garapena nahi badituzu, lan egin justizia sozialaren alde
2018 Langileak justizia sozialaren bila dabiltza
2017 "Gatazkak saihestu eta bakea mantendu lan duinarekin"
2016 Trantsizio justua ingurumenaren aldetik jasangarri diren ekonomia eta gizarte guztientzako
2015 Pertsonen salerosketarekin eta behartutako lanekin amaitzea
2014 2014ko Justizia Sozialaren Mundu Eguna
2013 2013ko Justizia Sozialaren Mundu Eguna
2012 2012ko Justizia Sozialaren Mundu Eguna
2011 “Guztiontzako Gizarte Babesa Lortzea”.
2010 2010eko Justizia Sozialaren Mundu Eguna
2009 2009ko Justizia Sozialaren Mundu Eguna
2008 Justizia Sozialaren Mundu Egunaren hasiera


Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu