José María Vergara Vergara

José María Vergara y Vergara (Bogotá, 1831ko martxoaren 19a – Ibidem, 1872ko martxoaren 9a) kolonbiar idazlea, kazetaria eta historialaria izan zen, Kolonbian literatura historia bat argitaratu zuen lehen egile gisa ezaguna. Literatura aldizkari anitzen sorreran parte hartu zuen, besteak beste, El Mosaico, zeinaren bidez Europako eta Kolonbiako egile erromantiko eta kostunbristen lanak argitaratu zituen, hala nola Jorge Isaacs eta Eugenio Díaz Castro.

José María Vergara Vergara
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Bogota, 1831ko martxoaren 19a
Herrialdea	Kolonbia
Heriotza	Bogota, 1872ko martxoaren 9a (40 urte)
Familia
Anai-arrebak	ikusi Eladio Vergara y Vergara (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	kazetaria, idazlea, diplomazialaria, politikaria eta literatura-kritikaria

Biografia

Bogotan jaio zen 1831n, familia aberats batean. Ignacio Manuel de Vergara eta Ignacia Vergara Natesengandik jaiotako hamar seme-alabetatik seigarrena izan zen. Bere bederatzi anai-arrebak hauek izan ziren: Eladio, María Josefa, Dolores, María Francisca, Ladislao, Isidro Calixto, Rafael, José Antonio eta María Concepción. Casablancako etxaldean (Madrid, Cundinamarca), bere aita-lerroaren familiaren oinordetzan, José María Vergara Vergarak haurtzaroko urte asko eman zituen eta bere idazki iradokitzaileetan errepikatzen den motibo bat izan zen. Jabetza familiarena zen kolonia garaitik, Antonio Vergara Azcárate y Dávila-ri 1650eko errege-dekretua eman ziotenean, "encomienda de indios del pueblo de Serrezuela" emateko. Modu horretan belaunaldiz belaunaldi igaro zen, azkenean oroitzapen bihurtu arte, bere azken jabeak, José María Vergara Vergarak, ezin izan zuenean aitak eman zion hipoteka izugarritik salbatu. 1900ean José María Sierrak, Pepe Sierrak, eskuratu zuen eta ordutik familia horretakoa da.

1850eko hamarkadan Popayánera joan zen bizitzera, bere emaztea izango zen Saturia Balcázar ezagutu zuen hirira, 1854an ezkondu eta bost seme-alaba izan zituen: Ignacia, Francisco José, Mercedes, Concepción eta Tadeo. Azken bi horiek goiz hil ziren.

Literatura katedradun lanetan aritu zen Popayán, literatura eta politikako hainbat egunkari sortu eta zuzendu zituen, eta Moneda Etxeko diruzaina izan zen 1862an. 1867an bere lan garrantzitsuenetako hiru zatietako bi argitaratu zituen: Historia de la literatura en Nueva Granada (1535-1820) (hirugarren zatia ez zen inoiz argitaratu).

Lana

Fernán Caballero, Antonio Trueba, François René de Chateaubriand eta Miguel de Cervantesen lanak miresten eta irakurtzen zituen. Historia de la literatura en Nueva Granada (1867) eta Parnaso colombiano eta La lira granadina antologiak argitaratu zituen, baita Vida y escritos del general Nariño bibliografia ere. Poesia ere idatzi zuen (Versos en borrador, 1869) eta ohituren idazlanak Fernán Caballero imitatuz (Las tres tazas y otros cuentos, 1863), baita eleberriak ere (Olivas y aceitunas, todas son unas, 1868).Bere autobiografiaren arabera argitaratu gabeko eskuizkribu batzuk utzi zituen: Mercedes, eleberria. Cuadros Políticos o Días Históricos desde 1849, hiztegi geografiko baten zatia, eta hiztegi biografiko bat; bi eleberri osatu gabe: Un chismoso eta Un odio a muerte. Azken nobela hori Jose Mariari lotutako lan ederra izan zen

Sortutako eta editatutako egunkariak

• La Siesta (Bogotá, 1852). Rafael Pomboren konpainian.
• La Matricaria: Periódico de La Juventud. Colección de Artículos de Costumbres, Revistas y Literatura (Popayan, 1854)
• El Mosaico: Miscelánea de Literatura, Ciencias y Música (Bogotá, 1858). Ricardo Carrasquilla eta José Manuel Marroquín konpainian.
• El Heraldo: Órgano Del Partido Conservador (Bogotá, 1860).
• El Cundinamarqués: Periódico Oficial i Órgano de los Intereses del Estado (Bogotá, 1861).

Bibliografia

• "Autobiografia", Noticias Culturales del Instituto Caro y Cuervo, zk. 134, Bogotá, 1972ko martxoaren 1a, or. 13, 17-18.

Kanpo estekak

• Datuak: Q3186466
• Multimedia: José María Vergara y Vergara / Q3186466