Honduras Britainiarra
Honduras Britainiarra Erdialdeko Amerikan ezarritako kolonia britainiar bat izan zen, gaur egun Belize osatzen duen lurraldean. Ofizialki kolonia titulua 1871 eta 1964 urteen artean izan zen, gero nolabaiteko autogobernua lortuz. Lurraldearen izena 1973an aldatu zen Belizera. Belizek 1981eko irailaren 21ean lortu zuen Erresuma Batuaren independentzia.[1]
| Honduras Britainiarra | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | |||
| Geografia | |||
| Hiriburua | Belmopan 17°15′0″N 88°46′3″W | ||
| Kontinentea | Ipar Amerika | ||
| Administrazioa | |||
| Gobernu-sistema | crown colony (en)  | ||
| Demografia | |||
| Hizkuntza ofizialak | ikusi
| ||
| Historia | |||
| Sorrera data: 1862 | |||
| Bestelako informazioa | |||
.svg)
.svg)
Historia aldatu
Yukatan penintsularen hego-ekialdeko kostaldea, 1524. urtean Guatemalako Kapitaintza Nagusian sartuta egon zen. 1638tik aurrera, ingeles abenturazaleak hasi ziren Belizeko kostaldean ezartzen, eta esklabo afrikarrak ekarri zituzten. Baymen zeritzoten piraten tripulazioak ere ezarri ziren inguruan. Espainiarrek eta britainiarrek inguruez subirautza-gatazka izan zuren 1786ko Londresko Konbentziora arte, non nolabaiteko bakea eta mugak ezarri zirem.
1821. urtean, Espainiar inperio amerikarraren desegitearekin, lehen estatu ertamerikarraren barruan geratu zen teorikoki Belize (Erdialdeko Amerikako Probintzia Batuak), baina izatez Erresuma Batuak kontrolatzen zuen eskualdea, eta 1840. urtean ofizialdu zen hori, lehenbizi Jamaikako gobernadorearen kontrolpeko lurralde gisa, eta 1852. urtetik Honduras Britainiarra izenarekin kolonia zela aldarrikatu zutenean.
19. mendean Belize Estate and Produce Company delako enpresa pribatua bihurtu zen Honduras Britainiarraren lurren erdien jabe, eta basoen esplotazioan oinarritutako ekonomia nagusitu zen, kaoba esportatzen zelarik.
20. mendean, Depresio Handiak eta 1931ko hurakan batek kolpe handia eman zioten ekonomiari eta biztanleriari. II. Mundu Gerran belizetarrek britainiarrekin borrokatu zuten, eta ekonomia ere indartu zen ahalegi belikoaren mesedetan; baina gerra ondoren, berriro beste depresio bat izan. 1954tik aurrera, independentziarako gogoa indartu zen, eta aldaketa konstituzioanalak etorri ziren. 1964an, autogobernu forma bat ezarri zen, eta izena aldatu zitzaion Belizera (Honduras Britainiarretik) 1973an.
Errefefrentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q1643555
Multimedia: British Honduras / Q1643555
