Gorlizko itsasargia

Gorlizko itsasargia
	Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Bizkaia
Herria	Gorliz
Ur-masa	Ipar Ozeano Atlantikoa
Koordenatuak	43°25′54″N 2°56′42″W / 43.4317°N 2.945°W
Historia eta erabilera
Irekiera	1990
Arkitektura
Dimentsioak	21 () m ;
Itsasargia
Altuera fokala	165 m
Argiaren irismena	22 itsas milia
Argiaren ezaugarriak	L 1 oc 3 L 1 oc 1 L 1 oc 9
Katalogoak	ARLHS: SPA286; NGA: 113-1898; Admiralty: D1523;

Gorlizko itsasargia Billano lurmuturrean kokatua, Gorliz eta Armintza herrien artean, Kantauri itsasoko itsasertzeko itsasargi garaiena da, itsas mailatik 165 metrora dagoen plano fokalarekin. Ipar-ekialdera Billano uhartea dago ^[1]. 1990ean eraiki zuten eta 1992an hasi ziren lanean. Bere funtzio nagusia da euskal kostaldeko eremu honetan itsas nabigaziorako erreferentzia modu balio izatea, eta, aldi berean, interes turistikoko gune bihurtu da, bere kokapenagatik eta ezaugarri arkitektonikoengatik ^[1].

Euskal Herriko itsasargirik berriena da, 1990ean 165 metroko itsaslabarrean^[2]. Itsasargiaren gainean eta maldan beherago ere Gerra Zibilaren ostean Francoren aginduz gerrako preso errepublikarrek eraikitako kainoi eta bunker sarea dago. Itsasargia bera tunelez komunikatuta zeuden kainoi horietako baten kokapenean dago eraikita ^[3].

Kokapena eta sarbidea

Itsasargia ingurune natural nabarmenean dago, Billano lurmuturraren gainean, izen bereko uhartearen parean, "Herensugearen uhartea" izenez ere ezaguna, bere forma bereizgarriagatik ^[4]. Ingurutik, itsaslabarren eta Kantauri itsasoaren panoramikak ikus daitezke, baita Gorliz eta Plentzia udalerrienak ere ^[5].

Billano uhartea

Itsasargira errepide asfaltatu batetik sartzen da, baina pertsona askok Gorlizko hondartzatik oinez egiten dituzte ibilbideak ^[6].

Ibilbideak 30 minutu inguru irauten du, begiratoki naturalak ditu, duna fosilen formazioetatik igarotzen da, baita kostaldeko ikuspegi pribilegiatuak eskaintzen dituzten bide garaietatik ere ^[5].

Historia

Gorlizko itsasargia Espainiako Gerra Zibilean erabilitako kostaldeko bateria zahar baten kokalekuaren gainean eraiki zen ^[5]. Bateria horrek bunkerrak eta lurpeko galeriak zituen, badia Bigarren Mundu Gerran aliatuen lehorreratze posible batetik babesteko diseinatuak ^[5]. Bateria erabiltzeari utzi bazion ere, defentsa-egiturak partzialki irisgarriak dira, eta gune horretan interes historikoa duten guneak dira ^[5].

Itsasargiaren proiektua 1980ko hamarkadan sortu zen, Bizkaiko kostaldeko itsas seinaleak hobetzeko ^[7]. 1991n inauguratu ondoren, Iberiar penintsulako itsasargi modernoenetako bat bihurtu zen, modu automatizatuan lan eginez farozainaren beharrik gabe ^[7].

Itsasargia, Gerra Zibileko kostaldeko bateriaren aztarnak dituen gune batean baitago ^[8]. Bunkerrak eta lurpeko galeriak, gatazka belikoetan badia babesteko eraikiak, zati batean kontserbatu dira eta eskualdeko ondare historikoaren zati dira ^[8].

Arkitektura

Itsasargiak diseinu arkitektoniko bereizgarria du, Kantauriko beste itsasargi batzuekin alderatuta ^[9]. Bi egitura nagusik osatzen dute:

Oinarri oktogonaleko dorre prismatiko bat, itsasargiak funtzionatzeko beharrezkoak diren ekipo teknikoak eta instalazioak dituena ^[9].

Bigarren mailako dorre zilindriko bat, barraskilo eskailera bat duena ^[9].

Bi egiturak hormigoiz eginak eta karez estaliak daude, eta horrek euskal herrietako eraikin tradizionalen antzeko itxura ematen die, egungo beharretara egokituta badaude ere ^[9]. Multzoak 21 metroko altuera du, eta linterna dorre nagusia koroatzen duen beirazko eta metalezko egitura batek babesten du ^[9].

Gorlizko Hondartzatik itsasargira heltzeko ibilibidea

Ingurune eta balio turistikoa

Itsasargia ingurune natural batez inguratuta dago: labarrak, harkaitz-formazioak eta landaretza autoktonoa ^[5]. Garaieraren, kokapen estrategikoaren eta eskaintzen dituen ikuspegien konbinazioak mendi-ibilien eta paisaiaren behaketaren helmuga herrikoi bihurtzen dute. Itsasargira doazen bidexkak seinaleztatuta daude eta bertako geografia eta historia azaltzen duten informazio-geltokiak dituzte ^[5].