Estratu
Estratu bat sedimentuak bereizten diren geruzetako bakoitza da geologian, eta estratigrafiak ikertzen ditu. Arroka sedimentario eta eurengandik datozen arroka metamorfikoetan arroka geruzak dute estratu izena hartzen. Beste fenomeno geologiko askok ere geruzak sor ditzakete, baina horiek ez dira estratuak (adibidez, metamorfismoan zehar sortzen diren geruzak, konpresio indarren ondorioz).
.jpg)
Estratuak normalean geruza horizontal gisa sortzen dira, estratifikazio geruzek mugatuak, eta hedadura zabala izan ohi dute. Indar ezbedinak direla eta (adibidez, orogenia), estratuak toles eta oker daitezke, hasierako horizontaltasuna galduz. Beheko geruza gazteagoa da goikoa baino. Deskribatzeko oina eta gaina terminoak erabiltzen dira alderik zaharrena eta berriena izendatzeko. Oinak eta gainak bi arrazoirengatik sor litezke: sedimentuen metaketa episodikoa delako (hau da, sedimentuen metaketan eten bat) edo, metaketa jarrai baten kasuan, estilo aldaketagatik (sedimentu ezberdinen erorketaren ondorioz).
SailkapenaAldatu
Bi gainazalen arteko distantziari lodiera deitzen zaio, eta lodiera mota ezberdinen arabera geruzen sailkapen bat egiten da:
| Lodiera | Izendapena | Azpi-izendapenak |
|---|---|---|
| izugarrizkoa | masiboa | |
| 100 cm baino gehiago | oso lodia | |
| 100-30 cm | lodia | |
| 30-10 cm | ertaina | |
| 10-3 cm | mehea | |
| 3-1 cm | oso mehea | |
| 1-0 cm | xafla | 10-3 mm: xafla lodia |
| 0-3 mm: xafla mehea |
Geruzen formakAldatu
Bi geruza mota ezberdintzen ditugu itxurari so eginez: geruza tabularrak (taula itxurakoak) eta geruza lehiarkarak (lente itxurakoak).
Geruza tabularrakAldatu
Bi geruza tabular daude.
TabularraAldatu
- Oina eta gaina guztiz planoak izateaz gain, elkarri paraleloak dira. Egurrezko taula baten itxurarekin konpara daiteke.
UhinkorraAldatu
- Oina eta gaina ez dira elkar paraleloak, baina ez dira inoiz elkartuko. Malgukidun lastaira baten itxurarekin konpara daiteke.
Geruza lehiarkarakAldatu
Sei mota ezberdin daude. Bi gainazalak aipatu behar direnean, izendapena kronologikoki egiten da: hau da, lehenik gainazal zaharrena izendatzen da (oina) eta gero gazteena (gaina).
EzpalkaraAldatu
- Oina eta gaina erabat planoak dira eta elkartu egiten dira. Egurra mozteko erabiltzen den ezpal baten edo etzandako piramide baten itxura du.
Plano-ganbila edo Plano-konbexuaAldatu
- Oin planoa eta gain ganbila edo konbexua ditu, eta bi gainazalak elkartu egiten dira. Makila beheraka duen sega baten itxura du.
Ahur-planoa edo Konkabo-planoaAldatu
- Oin ahurra edo konkaboa eta gain planoa ditu, eta hemen ere, bi gainazalak puntu batean elkartzen dira. Kasu honetan, geruzak makila goraka duen sega baten itxura du.
Ahur-ganbila edo Konkabo-konbexuaAldatu
- Oina ahurra du eta gaina ganbila, eta elkar topatzen dute bi puntutan. Begi baten itxura du; plater bat beste baten gainean alderantziz jartzen dugunean bezala.
Etena ez jarraiaAldatu
- Geruzaren zati batzuk soilik geratzen dira. Lurrak erdi estalitako lerrokatutako arroka luzeen itxura dute.
