Eskari kurba

Eskari kurba kontsumitzaile bat erosteko prest legokeen ondasun edo zerbitzu jakin baten gehieneko kantitatearen eta haren prezioaren arteko erlazio matematikoaren irudikapen grafikoa da.

Eskari kurba, eskaintza kurbarekin batera, ekonomia neoklasikoak prezioak aurreikusteko erabiltzen duen analisi teorikorako tresnetako bat da. Bi kurben arteko elkargunea eskaintzaren eta eskariaren arteko oreka izenez ezagutzen da.

Sarrera

Eskariaren kurba oso erabilgarria da egoera ekonomiko jakin batzuek ondasunen ohiko kontsumoan izan dezaketen eragina aurreikusteko. Eskariaren kurbaz hitz egiten da maiz benetan existitzen den objektu bat bezala, nahiz eta berez objektu abstraktu bat izan. Gainera, eskariaren kurba eta jabetzak kontsumitzaileek arrazionaltasun perfektua izatearen, salgaiak amaigabeki zatigarriak izatearen eta kritikatuak izan diren beste kasu batzuen mende daude. Hala ere, aurreko abstrakzioek ezar ditzaketen mugekin ere, eskariaren kurba merkatuen portaera kualitatiboa ulertzeko tresna erabilgarria da.

Eskari kurba

Eskaria zehazten duten faktoreak

Ondasun baten eskaria zehazten duten faktoreak ondasunaren prezioa, gainerako ondasunen prezioa, kontsumitzailearen errenta pertsonala eta gizabanakoen lehentasunak edo gustuak dira. Eskariaren kurban, zeharkako joan-etorriek, eskariaren aldaketa prezioaren arabera, gainerako faktore guztiak berdin mantentzen direla asumituz.

N ondasun kontsumitzen dituen kontsumitzaile baten eskaria, haren errentaren, lehentasunen eta ondasunaren prezio P-ren mende egongo da.

Aztergai diren aldagaiak izan ezik, erlazionaturiko beste aldagai guztiak konstante mantentzen direnean, hau da, ceteris paribus hipotesia betetzen denean, eskari kurba ondasunaren prezio P-ren menpe bakarrik egongo da.

Prezioa

Prezioaren eskariaren kurba normalean beherakorra izaten da, honek erakusten duena da produktu baten prezioa igotzen denean produktuaren kontsumoa jaisten dela.  Hala ere, ondasun batzuen prezio-eskariaren kurba ez da beheranzkorra, eta hauek giffen ondasunak deitzen dira. Giffen ondasunak bakarrik existitzen dira merkatu batean non beste ordezko ondasunak dauden.

$P={\frac {Q-a}{b}}$

Eskari kurbaren mugimenduak

Eskarien kurbaren adibide bat. D1 eta d2 kurbaren posizio alternatiboak dira, S hornitzaile kurba da, eta P eta Q prezioa eta kantitatea dira hurrenez hurren. D1etik D2ra aldatzeak esan nahi du eskariaren gehikuntza bat beste aldagaientzat ondorioak dituena.

Eskari kurba eskuinerantz mugitzen denean, eskariaren hazkunde bat gertatu delako da, biztanleriaren hazkundeagatik, kontsumitzaileen lehentasunengatik, ondasun osagarrien prezioak jaisteagatik (kafearentzat croissantarena), ondasun ordezkagarriek prezioak igotzeagatik (kafearentzat tea), edo kontsumitzaileen errenta igotzeagatik.

Aldiz, eskari kurba ezkerrerantz mugitzen bada, eskariaren desazkunde bat gertatu delako da, biztanleria gutxitu delako, kontsumitzaileen lehentasunak edo moda aldatu delako, ondasun osagarriek prezioak igo dituztelako (Colacao-rentzat esnea), ondasun ordezkagarrien prezioak jaitsi direlako (Colacao-rentzat Nesquik), edo kontsumitzaileen errenta jaitsi delako.

Eskari eta eskaintzaren oreka

Eskari eskaintzaren oreka eskatutako kopurua eta eskainitako kopurua berdinak diren prezio-kopuru parea da. Eskaintza- eta eskari-kurben elkargunea irudikatzen du. Oreka desberdinen analisia mikroekonomiaren funtsezko alderdia da:

• Merkatuaren oreka: Merkatuaren egoera, non prezioa hain handia den, non kontsumitzaileek eskatzen duten kantitatea behar bezala orekatzen den enpresek hornitu nahi duten kopuruarekin.
• Merkatuaren orekan aldaketak: Eskaintzaren eta eskariaren analisiaren erabilera praktikoak orekaren prezioa eta kantitatea aldatzen dituzten aldagaietan zentratu ohi dira, dagozkien kurben desplazamendu gisa adierazita. Mota honetako desplazamendu baten konparaziozko estatikak hasierako orekatik oreka berrira arteko eraginak marrazten ditu.

Eskaintza eta eskariaren arteko oreka-puntua bakarra izan dadin, eskari-kurbak hainbat ezaugarri bete behar ditu:

• Beheranzkoa: Funtzioaren domeinu osoan prezioarekiko elastikotasuna negatiboa izatea eskatzen du.
• Jarraitasuna: Ondasunaren zatigarritasun amaigabearen arabera da.
• Deribagarritasuna: Indiferentzia kurben egituraren arabera da.
• Lehentasun osoak: Kontsumitzaileak jakin behar du kasu hauetako zein aplikatzen zaion: X>Y edo X<Y edo X~Y. Esan nahi duena da bakoitzak zer nahiago duen: X edo Y edo berdin zaion.
• Kontsumitzaileen arrazionaltasuna: Kontsumitzaileak nahiago du X Y baino, Y Z baino, eta X Z baino.

Eskari kurbaren prezio elastikotasuna

Eskariaren prezio elastikotasuna kantitate aldagarrien sentikortasunaren neurri bat da, prezioaren aldaketekiko. Kantitatea zenbat aldatzen den, prezioa % 1 aldatzen denean adierazten du. Garrantzitsua da hori jakitea, sarrerak nola aldatuko diren jakiteko. Elastikotasuna negatiboa da, prezioa igotzen delako, eta eskaria jaisten delako.

Eskariaren elastikotasunak ondasun baten eskaria prezioen aldaketarekiko zein sentikorra den adierazten du.

• Elastikotasunaren balio absolutua 0 eta 1 artekoa bada, eskaria ez da elastikoa. Aldaketek ez dute eragin handirik eskarian.
• Elastikotasuna 1 baldin bada, eskari “elastiko unitarioa” da.
• Elastikotasuna 1 baino handiagoa bada, eskaria elastikoa da. Kontsumitzaileek prezioen igoerari ondasuna askoz gutxiago erosita erantzungo diote.

Eskariaren elastikotasuna prezioaren arabera aldatu ohi da. Eskariaren kurba lineala bada, eskaria ez da elastikoa prezio altuetan, baina bai prezio baxuetan, elastikotasun unitarioa tarteko delako.

Eskariaren ekuazioa $Q=aPc$ da, c eskariaren elastikotasuna izaki, eta a, merkatuaren tamaina adierazten duen parametroa  da.

Kontsumitzaile baten eskariaren kenkaria

Idealizatutako suposizio matematiko jakin batzuen arabera, kontsumitzaile arrazional batentzat eskariaren kurba bat dagoela froga daiteke, eta horretarako indiferentzia kurba jarraituak defini daitezke. n ondasun erabilgarri dituen merkatu batean, eskariaren kurba, kurbak bezala, n dimentsioko hiperazalerak dira, eta ez kurba bat, ondasun bakarreko merkatu batean gertatzen den bezala, beste ondasun batzuen osagarri edo ordezko ez dena. Normalean, pentsatutako kontsumitzaile arrazional batek aldez aurretik ezagutzen du errenta erabilgarria, eta epe jakin batean kontsumoa planifikatzen du. Horretarako, “gogobetetzea” maximizatzen duen kopuru bat kontsumitzea aukeratzen du, eta, aldi berean, kontsumitutako kantitateen kostuak errenta erabilgarria gainditzen ez duela dioen aurrekontu-murrizketa betetzen du.

Kanpo estekak

• Datuak: Q8981416
• Multimedia: Supply and demand curves / Q8981416