Cortinarius allutus Cortinariaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Kontsumi daiteke.

Cortinarius allutus
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaCortinariaceae
GeneroaCortinarius
Espeziea Cortinarius allutus
Fr., 1838

Sinonimoak: Phlegmacium allutum, Cortinarius multiformis var. allutus, Cortinarius allutus var. luteus eta rufescens.

Deskribapena aldatu

Kapela: 3 eta 8 cm bitarteko diametrokoa, ganbiletik laura. Kapelaren azala bereizgarria, hezetasunarekin likatsua eta lehorra dagoenean distiratsua, pruinaduna (gortinaren hondarrengatik), hori-arre-marroi kolorekoa edo lehoi-laranja kolorekoa, gaztetan errezel unibertsal zetadunarekin.

Orriak: Adnatuak, estu, ertza koskaduna, zuritik larru kolorera doana (alutazeoa) eta zahartzean burdin kolorekoak. Gortina zuria.

Hanka: 4 eta 7 cm bitarteko garaierakoa, fibrilosoa, zuria kanela argi kolorerako joerarekin, erraboila betik zuria.

Haragia: Zurbila ezti usainarekin, nahiz eta zahartzean desatsegina izan eta zapore gozokoa. Espora-jalkina hori-okre kolorekoa.[2]

Etimologia: Cortinarius hitza gortinatik dator, gortina eta guzti, errezelaren hondakin bereizgarriak direla eta. Allutus epitetoa latinetik dator, koipeztatua, bustia, esan nahi duen “allutus” hitzetik. Kapela leuna, garbitua, duelako.

Jangarritasuna aldatu

Jangarri kaskarra.[3]

Nahasketa arriskua aldatu

Cortinarius multiformis oso antzekoa da.[4]

Sasoia eta lekua aldatu

Udazkenean. Lurzoru azidoetan. Koniferoetan (pinu gorria, izeia). Pagadietan ere bai. Urria.

Banaketa eremua aldatu

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Japonia.[5]

Erreferentziak aldatu

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 224 or. ISBN 84-505-1806-7..
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 131 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
  5. Cortinarius allutus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak aldatu