Irfan

'Irfaan hitzak ( arabieraz / persieraz / urduz : عرفان  ; turkieraz: İrfan), Irfaan eta Erfan ere idatz daiteke, literalki 'ezagutza, kontzientzia, jakinduria', gnosis esan nahi du. Mistizismo islamiarraren eremu zabalean, mistizismo teorikoa, praktikoa eta konbentzionala aurki daitezke sufismoarekin tartekatuak, halako moldez non zenbait kasutan irfana eta sufismoa gauza bera direla uste izaten da. Hala ere, mistizismo islamiarra, sufismoa ez bezala, teologia eta filosofiarekin batera islamiar zientzietako bat da.

Mistika

Avicenna- k bere liburuetako batean honela definitzen zuen mistika: plazer fisikoei uko egiten diena eta haragizko munduaren plazerren gainetik begiratzen dionari "aszetikoa" deitzen zaio. Otoitz, barau, eta abar egiten dituenari "adoratzaile" deitzen zaio. Beste inori erreparatu gabe, Jainkoari soilik arreta ematen diona, mundu transzendenteari bideratuta, Jainkoaren argiak argizta dadin, hori "mistikoa" da. Dena den, batzuetan izendapen horietako bi edo guztiak pertsona bakar bati aplika dakizkioke.

Xiismoan

Bestalde, Xiismo Hamabigarrentarrean, Irfan hitzak gnosis esan nahi du. Gaurko Irfanaren sustatzaile xiita ospetsuenen artean Usuli teologo hauek ditugu: Allāmah Tabatabai, Ruhollah Khomeini, Mohammad-Taqi Bāhjat, Allameh Hassan Hassanzadeh Amoli eta Allāmah Qādhi Tabatabai. Adituek irakatsi zutenez, irakaspen islamiarrak Jainkoaren maitasunarekin atxikiz, gnosis-a lor daiteke. XVII. mendeko Irango Mulla Sadra, Xiismoko Irfanaren ideologo historikoa da.

Ikusi ere

• Hikmah
• Hikmat al-Muta'aliyah
• Ma'rifa

Kanpoko estekak

• "Sufism of Iran" - Sufi liburuen erreferentziazko webgunea
• Irfan-i buruzko artikuluak Al-Islam.org-en
• Irfan colloquia