Olentzero

Bideoa

Bideo honetan Olentzeroren gaineko zortzi datu azaltzen dira.

Edukien arduradunak

• Gidoilaria: Asier Kortabarria eta Lander Arretxea
• Animazioen ekoizpena: Itziar Aranguren Arrizabalaga
• Off ahotsa: Anabel Arraiza
• Koordinazioa: EWKE
• Bideoa: Hiru Damatxo

Informazio iturriak

1. Tradizioz Olentzero ikazkin edale eta jatun bat irudikatzen duen panpina da, gabon garaian haur eta gazteek etxez etxe eramaten dutena kantuan, eskea eginez
2. Euskal mitologia eta kristautasuna uztartzen ditu kondairak. Haren arabera, Jentil bat zen Olentzero, Jesukristoren jaiotza iragarri zuena.
3. Beste hainbat izen ere hartzen ditu Euskal Herrian barrena, esaterako: Onontzaro, Aranzaro edo Gomentzago.
4. Zenbait herritan pertsonaia beldurgarria da Olentzero. Larraunen adibidez. Igitaiarekin izugarrikeriak egiten dizkie baraua hautsi dutenei edo gezurrak esan dituztenei.
5. 1980tik aurrera hartu du Olentzerok opari banatzailearen rola, Errege Magoekin edo Bizarzurekin berdinduz.
6. “Olentzero joan zaigu mendira lanera” dioen gabon kanta ezagunak “La Farandole de Joyeuse” abesti okzitaniarraren melodia du oinarri.
7. “Kapoiak ere baditu, arrautzatxoekin” dio abestiak. Baina badakigu kapoiak ez direla arrautza horien jabe. Izan ere, zikiratu eta gizendutako oilarrak dira.
8. Olentzerorekin batera Mari Domingi emakumezko pertsonaia irudikatzen da gaur egun. 1994an egin zen lehen aldiz hala, Donostiako Antigua auzoan, eta azkar zabaldu da lau haizetara.

Lotutako artikuluak

• Olentzero
• Gabon eguna

Erabilitako irudiak

1. Jentilbaratza (euskal mitologia) - Midjourney AA bertsioa+B2:D21.png https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_panpina_0001.jpg joxemai, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons bidez
2. Olentzero hondarribia 0001.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_hondarribia_0001.jpg Hondarribiko Udala, CC0, Wikimedia Commons bidez
3. Olentzero hendaia 2013 001.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_hendaia_2013_001.jpg joxemai, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons bidez
4. OlentzeroZurriola1973.png https://commons.wikimedia.org/wiki/File:OlentzeroZurriola1973.png Kontxitabeitia, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons bidez
5. Olentzero oiartzun 0001.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_oiartzun_0001.jpg Bernardo Oñatibia, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons bidez
6. Ahari (euskal mitologia) - Midjourney AA bertsioa.png https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ahari_(euskal_mitologia)_-_Midjourney_AI_bertsioa.png IA a mitad del viaje, Dominio público, Wikimedia Commons bidez
7. Calvario de Jesucristo (Callosa de Segura).jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Calvario_de_Jesucristo_(Callosa_de_Segura).jpg Mishifu, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons bidez
8. Jentilbaratza (euskal mitologia) - Midjourney AA bertsioa.png https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jentilbaratza_(euskal_mitologia)_-_Midjourney_AI_bertsioa.png Jentilbaratza , Midjourney AA bertsioa, Dominio público, Wikimedia Commons bidez
9. Vitoria - Calle Dato, Olentzero.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vitoria_-_Calle_Dato,_Olentzero.jpg Záratemán, CC0, Wikimedia Commons bidez
10. Ujankko.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ujankko.jpg Errazking, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons bidez
11. Olentzero (euskal mitologia) - Midjourney AA bertsioa.png https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_(euskal_mitologia)_-_Midjourney_AI_bertsioa.png Midjourney AA bertsioa, Dominio público, Wikimedia Commons bidez
12. Kixmi, euskal mitoen amaiera' erakusketa (95-409).jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kixmi,_euskal_mitoen_amaiera%27_erakusketa_(95-409).jpg Auriuri, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons bidez
13. 1914 Papá Noel.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1914_Santa_Claus.jpg kodomo no tomo, Dominio público, Wikimedia Commons bidez
14. Reyes Magos.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Biblical_Magi.jpg nueva yulfa, domeinu publikoa, Wikimedia Commons bidez
15. Estrasburgo capitale de Noël grand sapin 2014 02.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Strasbourg_capitale_de_No%C3%ABl_grand_sapin_2014_02.jpg Claude Truong-Ngoc / Wikimedia Commons - cc-by-sa-3.0, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons bidez
16. La Farandole de Joyeuse - 52 - Chansons populaires du Vivarais-156.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:La_Farandole_de_Joyeuse_-_52_-_Chansons_populaires_du_Vivarais-156.jpg Vicente de Indy, domeinu publikoa, Wikimedia Commons bidez
17. Huevos de pollo.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Huevos_de_pollo.jpg José Jr romero 2004, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons bidez
18. Gallus gallus domesticus (Parque Quevedo).006 - Leon.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gallus_gallus_domesticus_(Parque_Quevedo).006_-_Leon.jpg Fernando Losada Rodríguez, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons bidez
19. Olentzero mari domingi 0002.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_mari_domingi_0002.jpg Ordiziako jakintza I ikastola, CC BY 2.0, Wikimedia Commons bidez
20. Olentzero mari domingi 0001.jpg https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olentzero_mari_domingi_0001.jpg realjab (CC-BY 2.5 or CC-BY 2.5), Wikimedia Commons bidez+B2:D21