Antso
gizonezko izena
Antso Nafarroako erregea. | ||
Datuak | ||
---|---|---|
Sexua | Gizonezkoa | |
Jatorria | Euskalduna | |
Antzeko izenak | Antxo, Santso, Santxo eta Santzo | |
Izenaren eguna | Ekainaren 5a |
Antso euskarazko gizonezko izena da.
Historia
aldatuLatinezko Sanctius izenetik atera zen, (sanctus, santu), San(t)zo eta San(t)so bitarteko zirela [1]. Nafarroako hainbat erregeren izena izanik, nahiko famatua izan zen Erdi Aroan.
Antsoren Erdi Aroko patronimikoa Sanoitz zen.[2][3][4][5]
Euskaraz hitz berean bi txistukari daudenean hasierakoa galdu daiteke: Antsoren hasierako s (Santso) edo Gipuzkoako atoz, atozte bezala, zatoz, zatozte ordez. Beste batzuetan hitz barrukoa desagertu da: Sanoitz (Santsoitz), ugazaba (hitzaren jatorria ugaz + asaba omen da) edo Plaentxia bezala (gaztelaniaz: Placencia, orain Soraluze)[2].
Izen hau Antsoain herri izenaren eta Antsorena deituraren jatorria da.
Beste hizkuntzetan
aldatu- Latinez: Sanctius
- Gaztelaniaz: Sancho
- Frantsesez: Sanche
Pertsonak
aldatu- Antso I.a Garzeitz Iruñeko erregea.
- Antso II.a Garzeitz Abarka Iruñeko erregea.
- Antso III.a Garzeitz Nagusia Iruñeko erregea.
- Antso IV.a Garzeitz Peñalengoa Iruñeko erregea.
- Antso V.a Remiritz Iruñeko erregea.
- Antso VI.a Nafarroakoa Nafarroako erregea.
- Antso VII.a Nafarroakoa Nafarroako erregea.
- Antso (Naiarako apezpikua)
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskaltzaindia: "Antso", Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ a b Koldo Mitxelena. (1990). Fonética histórica vasca. Donostia: ASJU, 293 or..
« El nombre Anso ( < Sanso) tiene como patr. Sanoyz, atestiguado con frecuencia en documentos medievales de Navarra: la pérdida de la sibilante interior fue suficientemente antigua para que su -n- aparezca tratada como intervocálica en vizc. ant. Saonch Sánchez < *Sãõch < *Sãõitz. » - ↑ Larry Trask. (1997). The History of Basque. Londres: Routledge, 345 or..
« The usual patronymic suffix was -iz ~ -itz, derived from the Latin genitive ending -IS. Among the numerous patronymics attested are Enecoiz (from the personal name Eneko), Berascoiz ~ Erascoyz (from Berasko), Sanoiz (from Sanso, with dissimilatory loss of the second sibilant), Miqueleiz (from Mikele) and Ortiz (from Orti, a Basque form of the Spanish name Fortuni), but there are many others. » - ↑ Koldo Mitxelena. (1969). Notas lingüísticas a "Colección diplomática de Irache". FLV, 37 or..
« Hay por ello motivo bastante para sospechar que Garcia Sanz de las Eras, nombre de un collazo de la Montaña (105, siglo XIII), puede no ser sino la versión de G. Sanoiz Larrainetaco. » - ↑ Koldo Mitxelena. (1975). Distribución defectiva y evolución fonológica. Studia Hispanica in Honorem R. Lapesa III. Madril.
« en forma específicamente vasca, siempre Semero, patr. Semeroyz, como Anso ‘Sancho’, patr. Sanoyz »