Anhidrido azetiko
Anhidrido azetikoa edo anhidrido etanoikoa (CH3CO)2O formulako konposatu organikoa da. Likido kolorgea, erregaia, korrosiboa eta usain garratzekoa da. Urarekin erreakzionatzen du azido azetikoa eratzeko, eta etanolarekin, etil azetatoa eratzeko. −73,1 °C-an urtzen da, eta 139,55 °C-an irakiten du[1][2].
| Anhidrido azetiko | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | C4H6O3 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | oxigeno eta karbono |
| Mota | carboxylic anhydride (en)  |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,08 g/cm³ (20 °C, likido) |
| Biskositate dinamikoa | 901 Pl |
| Errefrakzio indiziea | 1,3906 |
| Disolbagarritasuna | 12 g/100 g (ur, 20 °C) |
| Eroankortasun termikoa | 0,0002209 W/(m K) |
| Eroankortasun elektrikoa | 0 A/(V m) |
| Momentu dipolarra | 2,8 D |
| Fusio-puntua | −73 °C −73 °C |
| Irakite-puntua | 139 °C (760 Torr) 139,55 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 2,8 D |
| Baporizazio entalpia | 276,7 kJ/mol |
| Lurrun-presioa | 4 mmHg (20 °C) |
| Gainazal-tentsioa | 0,03265 N/m |
| Masa molekularra | 102,032 Da |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  2
3
1
|
| Lehergarritasunaren beheko muga | 2,7 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 10,3 vol% |
| Batezbesteko dosi hilgarria | ikusi
|
| Autoignizio tenperatura | 316 °C |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 20 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak, Hungaria) 5 ppm (, Belgika, Frantzia, Japonia, Mexiko) 21 mg/m³ (, Alemania) 10 mg/m³ (, Polonia) 0,5 ppm (, Erresuma Batua) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 3 mg/m³ (Errusia) 2 ppm (Erresuma Batua) |
| Esposizioaren goiko muga | 20 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak) 5 ppm (Australia, Danimarka, Hego Korea, Zeelanda Berria, Suedia) |
| Flash-puntua | 49 °C |
| IDLH | 200 ppm eta 836 mg/m³ |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | WFDIJRYMOXRFFG-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 108-24-7 |
| ChemSpider | 7630 |
| PubChem | 7918 |
| Reaxys | 385737 |
| Gmelin | 36610 |
| ChEBI | 26415 |
| ChEMBL | CHEMBL1305819 |
| NBE zenbakia | 1715 |
| RTECS zenbakia | AK1925000 |
| ZVG | 12580 |
| DSSTox zenbakia | AK1925000 |
| EC zenbakia | 203-564-8 |
| ECHA | 100.003.241 |
| MeSH | D000089 |
| RxNorm | 1370450 |
| Human Metabolome Database | HMDB0031646 |
| UNII | 2E48G1QI9Q |
Erabilera zabala du sintesi organikoan erreaktibo gisa.
Sintesia
aldatuAnhidrido azetikoa Charles Frederic Gehardt kimikari altsaziarrak prestatu zuen lehen aldiz 1852an potasio azetatoa bentzoil kloruroarekin batera berotuta.
Egun metil azetatoaren karbonilazioz lortzen da ingurune anhidroan.
Anhidrido azetikoa azido azetikoa zetenaz (CH2=C=O) erreakzionaraziz ere sintetizatzen da.
Erabilera
aldatuAnhidrido azetikoa substratu organikoetan azetilo taldea sartzeko erreaktibo oso egokia da, hala nola alkoholetan, aminetan, aldehidoetan eta eraztun aromatikoetan.
Droga ilegalen munduan anhidrido azetikoa heroina prestatzeko erabili izan da morfina azetilatuz.
Erreferenziak
aldatu- ↑ Anhidrido azetiko. https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/anhidrido%20azetiko.
- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Acetic Anhydride» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2022-12-18).
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q407775
Multimedia: Acetic anhydride / Q407775
