Vassallaggi
Vassallaggi Siziliako historiaurreko gune arkeologiko bat da, Brontze Arokoa, izen bereko muinoan kokatua, K.a. VII. mendearen ondoren loraldi bat izan zuena frourion (gotorlekua) bezala. Tokia, Salso ibaiaren haranaren erdian dago, itsas mailatik 704 metrora, San Cataldotik gertu, Caltanissettako probintzian, Siziliako hegoaldeko kostaldearen eta uhartearen iparraldeko zatiaren arteko komunikaziorako toki estrategiko batean.
| Vassallaggi | |
|---|---|
| Fitxategi:File:Vasallaggi.jpg Vassallaggi airetik ikusita | |
| Datuak | |
| Estatu burujabe |  Italia |
| Eskualdea |  Sizilia |
| Free municipal consortium | Free Municipal Consortium of Caltanissetta |
| Italiako udalerri | San Cataldo |
| Eskualdea | Caltanissettako probintzia |
| Koordenatuak | 37°28′14″N 13°56′51″E / 37.47043°N 13.947573°E |
 | |
| Azalera | 0.0070 km² |
| Altuera | 704 m. |
| Historia | |
| Garaia(k) | Brontze Aroa-Erromatar errepublika |
| Metropolia(k) | San Cataldo |
| Indusketa | |
| Indusketa datak | 1905-1960 |
| Bisitagarria | Bai |
| regione.sicilia.it… | |
IE-HM orientazioa du eta SS 122 San Cataldo-Serradifalcorekin paraleloan hedatzen da. Gune arkeologiko hau, denborarekin, elkarrengandik oso gertu zeuden bost muino txikitan garatu zen. Siziliako erdialdeko greziar finkapen baten adibide garrantzitsu bat da, dirudienez, greziar forma kultural gero eta gehiago bereganatu zituelako Rodastik eta Kretatik, Akragasen zehar, iritsi ziren greziarren ondorioz. Tokiaren kokapena funtsezkoa zen Salso ibaiaren erdiko harana kontrolatzeko[1].
Tokia, XIX. mendean jada ezaguna, 1905etik aurrera induskatu zen. Indusketek 1960ko hamarkadara arte jarraitu zuten, emaitza bikainak lortuz, Brontze Arotik K.a. I. mendera arte giza bizileku nabarmenak aurkitu ziren. Harresi, etxe, kale, hilobi eta toki erlijiosoen hondakinek komunitate oparo baten ebidentzia ematen dute. Artikulu asko, batzuk ondo kontserbatuak, Siziliako zenbait museotan erakusten dira orain.
Historia aldatu
Tokia, lehen aldiz, Brontze Aroan garatu zen (K.a. XVIII-XIV. mendeak). Bertan, Castelluccioko kulturako hilobi batzuk eta altzaridun etxola biribil bat daude, muinoan kokatua San Cataldo aldera begira. Jatorrizko toki hau, oso aldatua izan zen ondorengo finkapenengatik. Vassallaggiko biztanlerik antzinakoenak, ustez, Brontze Aro goiztiarreko sikanoak izan ziren. Hauen presentzia, bigarren milurteko hilobien motibo geometrikoekin gorriz margotutako zeramikak adierazten du. Aurkikuntza bakar bat ere ez da argitara atera Brontze Aro ertain eta berantiarretik, beraz, muino hauek, une horretan utziak izan zitezkeen. Arrazoia Brontze Aro ertainetik kostalderako emigrazioagatik izan liteke sikuloak etortzean toki defendagarriagoak hobesten zituztelako. Beraz, lekua hutsik egon zen 700 urtez, kokagune sikaniar bat garatu aurretik K.a. VIII. mendean. Etxebizitza berri honek, Burdin Aroan, greziar okupaziora arte jarraitu zuen K.a. V. mendean, herria, dirudienez, Akragasen esferan gotortua eta garatua izan zenean. Gelak, K.a. VII. mendean hiri hori fundatu ostean, (boteretsuena kolonia doriarren artean) greziar jatorriko herrien hedapen garaia hasi zen Siziliaren barnealdea kolonizatzen, Himera ibaiaren[oh 1] haranean zeharreko ibilbide naturala erabiliz. Siziliaren barnealderako hedapena, jatorrizko greziar komunitateen eta beste greziar kolonien gaineko presio demografikoaren ondorioz azal daiteke. Nekazaritzako ekoizpena handitzeko eta manufakturatutako produktuetarako merkatu berriak irekitzeko beharra ere faktore kausalak izan zitezkeen. Hala ere, Vassallaggiko kokalekua, ebidentzia arkeologikoaren arabera, Akragaseko greziarrek konkistatu eta kolonizatu zuten K.a. VI. mendean. Gelak, berriz, K.a. IV. mendean, gertu zeuden lekuak, hala nola, Sabucina, Capodarso eta Gibil Gabib kolonizatu zituen, han aurkitutako protokorintoar estiloko zeramikak erakusten duen bezala, baina Vassallaggin ez da sekula horrelako estilorik aurkitu[2]. Nekropoli aberatsaren aurkikuntzarik garrantzitsuenak, lortutako objektuen kantitateari zein kalitateari dagokionez, garai honetatik eratorriak dira. Zeramikazko sarkofagoak, horietako bat ondo kontserbatuta dago, tokian tokiko loreontziak, Greziako beste eremu batzuetako buztingintza, brontzezko aiztoak, lantzak eta estrigilak, baita txanponak ere. Une horretan, jainko femenino bat gurtzeko tenplu bat eraiki zen. Ebidentzia zehatzik ez dagoenez (adibidez, inskripzioak, gunean sortutako dirua), zaila da kokapenari antzinako lekuaren izen bat egoztea. Tokia Motion dela iradoki da, Akragantine eremuan gotortutako lehen zentroa. Hiria, esplizituki, K.a. 320 inguruan utzia izan zen, data horretatik aurrera objekturik ez direlako aurkitu. Erromatarren garaikoak, haranean eta inguruko lurraldean kokaleku txikien aztarnak daude, Akragaserako garrantzi bereziko ibilbideak barne. Historiaurreko haitzuloetatik gertu, K.o. V. mendeko hilobi kristauak aurkitu dira.
Iruditegia aldatu
-
Intsentsu-ontzi akromatikoa, dekorazio fitomorfiko grabatuarekin -
Oturuntza baten buztinezko estatua -
Terrakotazko panpina, gorputz-adar mugikorrekin -
Enokoe indigena, dekorazio linealarekin
Oharrak aldatu
- ↑ Gaurko Salso ibaia
Erreferentziak aldatu
- ↑ LAURICELLA, Francesco (1990): Vassallaggi, Storia e archeologia di una città greca della Sicilia interna. Tip. Ed. Vaccaro a cura del Comune di San Cataldo, 5-9 or.
- ↑ LAURICELLA, Francesco (1990): Vassallaggi, Storia e archeologia di una città greca della Sicilia interna. Tip. Ed. Vaccaro a cura del Comune di San Cataldo, 29-31 or.
Bibliografia aldatu
- ALLEGRO, Nunzio (1976): Himera, II: campagne di scavo 1966-1973. L'Erma di Bretschneider.
- BONACASA CARRA, Rosa Maria; ARDIZZONE, Fabiola (1995): Agrigento: la necropoli paleocristiana sub divo, L'ERMA di BRETSCHNEIDER. 45 or. ISBN 978-88-7062-883-8.
- CARONNA, Elisa Lissi (1974): La necropoli meridionale, Accademia Nazionale dei Lincei.
- CASTOLDI, Marina (1998): Le antefisse dipinte di Gela.'' Comune di Milano.
- DOMÍNGUEZ, Adolfo J. (1989): La colonización griega en Sicilia (gaztelaniaz). B.A.R.
- FORTUNELLI, Simona; MASSERIA, Concetta (2009): Ceramica attica da santuari della Grecia, della Ionia e dell'Italia: atti convegno internazionale, Perugia 14-17 marzo 2007. Osanna.
- HELDRING, Barbara (1981): Sicilian Plastic Vases. B.H.M. Heldring.
- HERMANS, Marcus Heinrich (2004): Licht und Lampen im westgriechischen Alltag: Beleuchtungsgerät des 6.-3. Jhs. V. Chr. In Selinunt (alemanieraz). Leidorf. ISBN 978-3-89646-359-3.
- HOLLOWAY, Robert Ross (2000): The Archaeology of Ancient Sicily. P Routledge, London. 2000 ISBN 0-415-23791-2
- LANGLOTZ, Ernst (1963): Die Kunst der Westgriechen in Sizilien und Unteritalien. Hirmer.
- MANNING URQUART Lela (2010): Colonial Religion and Indigenous Society in the Archaic Western Mediterranean, 750-400 BCE. Stanford University. pp. 161–. STANFORD:FV818DT6086.
- MICCICHÈ, Calogero (1989): Mesogheia: archeologia e storia della Sicilia centro-meridionale dal VII al IV secolo a.C. Sciascia.
- PANVINA, Rosalba (2005): Le ceramiche attiche figurate del Museo Archeologico di Caltanissetta, Edipuglia. ISBN 978-88-7228-385-1.
- SHEFTON, Brian Benjamin; LOMAS, Kathryn (2004): Greek Identity in the Western Mediterranean: Papers in Honour of Brian Shefton. BRILL. ISBN 90-04-13300-3.
- TODISCO, Luigi (2003):'' La ceramica figurata a soggetto tragico in Magna Grecia e in Sicilia. G. Bretschneider. ISBN 978-88-7689-195-3.
- VERBRUGGHE, Gerald (1976): Sicilia. Kümmerly + Frey.
- WOODHEAD, A. G. (1992): The Greeks in the West. Praege New York. ISBN
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
- Scheda del sito di Vassallaggi - Regione Siciliana - Assessorato ai Beni Culturali, 2020.09.13an kontsultaturik
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Vassallaggi  |