Urbeltz argal
Urbeltz argal edo urritxgorria (Coprinus plicatilis edo Parasola plicatilis) Psathyrellaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Sukaldaritzarako baliorik gabea, haragi eskasa, hutsala eta funsgabea. Coprinus espezie txiki eta mehe bat da, ia ez du haragirik kapelan, ia koloreztatutako azal mintzezko batez eta orriez osatuta dago bakarrik.
| Urbeltz argala | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Fungi |
| Klasea | Agaricomycetes |
| Ordena | Agaricales |
| Familia | Psathyrellaceae |
| Generoa | Parasola |
| Espeziea | Parasola plicatilis |
Deskribapena aldatu
Kapela: 2 eta 4 cm arteko diametrokoa, kanpai itxurakoa, gero ganbila, azkenik laua, erdian hori-okre kolorea du, nabarmen ikusten da, gainerakoa arre-grisaxka delako. Kapela guztia ildaskatua da, erdialdea izan ezik. Ertza oxkarratua du.
Orriak: Zabal, ez oso delikueszenteak, gris-beltzaxka kolorekoak, meheak, disko formako oin-ertzaren dilatazio baten gainean txertatuak.
Hanka: Kapelaren diametroa baino dezente luzeagoa, oso mehea, hauskorra, kolore zurbil eta distiratsua du,
Haragia: Kapelaren azalaren eta orrien artean dagoen haragia ia ia ez da existitzen.[2]
Etimologia: Coprinus terminoa grekotik dator eta simaurrari dagokio, simaurrean hazten dela. Plicatilis epitetoa latinetik dator, tolestura esan nahi duen "plicatus" hitzetik. Bere kapelaren tolesturengatik.
Jangarritasuna aldatu
Sukaldaritzarako baliorik gabea.[3]
Nahasketa arriskua aldatu
Tamaina txikiko beste coprinus askorekin: Coprinus cineratus, Coprinellus ephemerus, Coprinellus curtus, Coprinopsis extinctoria , Coprinellus hiascens, Parasola misera, etab.[4]
Sasoia eta lekua aldatu
Udaberrian eta udazkenean, oso ohikoa udazkenean, belar artean eta bidexken ondoan.[5]
Banaketa eremua aldatu
Europa, Ipar Amerika, Erdialdeko eta Hego Amerika, Ipar Afrika, Australia, Zeelanda Berria.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 379 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 63 or. ISBN 84-282-0540-X (T.2). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 334 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 272 or. ISBN 84-282-0865-4..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q2519015
Multimedia: Parasola plicatilis / Q2519015
