Ulsterko eskoziera

Ulsterko eskoziera
	2011ko Ipar Irlandako erroldaren datuak hartu ezkero Ulsterko eskozieraz mintzatzeko gai diren biztanleen arabera koloreztatutako mapa, urdin ilunez Ulsterko eskozieraz gehien mintzatzen diren lurraldeak adierazita daude.
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Irlanda; Ipar Irlanda
Hiztunak	10.000 eta 100.000 bitartean.
Rankinga	Ez 100 mintzatuenen artean
Ofizialtasuna	"Hizkuntza tradizionala" da 1999ko Ipar eta Hego Irlandaren arteko Kooperazio Hitzarmenaren arabera.
Eskualdea	Ulster
Araugilea	Ez du
Hizkuntza sailkapena
	giza hizkuntza; indoeuropar hizkuntzak; germaniar hizkuntzak; mendebaldeko germaniar hizkuntzak; anglo-frisiar hizkuntzak; angliar hizkuntzak; eskoziera
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	hizkuntza azentuala
Hizkuntza kodeak
Glottolog	ulst1239
Linguist List	sco-uls
IETF	sco-ulster

Ulsterko eskoziera (hizkuntza hartan, Ulster Scots, Ullans, Hiberno-Scots edo Scotch-Irish) eskoziera hizkuntza zaharretik datorren hizkuntza da. Gaur egun Ulster probintzian hitz egiten da, Ipar Irlandan eta Irlandako Errepublikan. Lehenengoan, Antrim, Down eta Derryn mintzatzen da, eta Errepublikako lurraldeari dagokionez, Donegalgo konderrian.

Hiztun kopuruaz den bezainbatean, ez dago datu fidagarririk. Ehnologuen 10.000 hiztun aipatzen dira;^[1] 1999an egindako Ipar Irlandako Bizitzaren eta Denboren Inkestari erantzunez, Ipar Irlandako herritarren % 2k Ulsterko eskozieraz bazekitela adierazi zuten, eta horrek eskualde horretan 30.000 hiztun direla emango luke;^[4] Ipar Irlandako Kultura, Arte eta Aisialdi Sailak dioenez, eskualde horretan 35.000 hiztun dira;^[5] eta kalkulu «baikorra» 100.000 hiztunekoa da.^[2]

Hizkuntza-izaera

Ulsterko eskoziera, egile gehienen iritziz, eskozieraren dialektoa da^[6], nahiz eta eskozieraren eta ingelesaren arteko aldaeratzat ere hartzen duten ikerlari batzuek^[7]; eta beste batzuentzat, berriz, hizkuntza beregaina da^[8]. Ostiral Santuko Akordioan hizkuntza hau babestea onartu zuten, eta Ulster-Scots Agency edo Tha Boord o Ulstèr-Scotch delakoak babestu eta arautzen du Ulsterko eskoziera.

Erreferentziak

↑ ^a ^b (Ingelesez) Eskoziera, Ethnologue webgunean (2010-07-28). Erreparatu Ulster dialektoaren kopuruari (Erresuma Batuan eta Irlandan eskozieraren dialekto guzti-guztietarako kopuru berberak emateak akatsa dirudi).
↑ ^a ^b (Ingelesez) «Ulster Scots», Irlandako Ingelesaren Baliabideen Zentroaren webgunea, Duisburg-Essengo Unibertsitatearen webgunean.
↑ Ez du araugilerik, nahiz eta Ulster-Scots Agency sortu den. Ostiral Santuko Akordioan hizkuntza hori sustatu eta zaindu beharrekoa dela xedatu da da.
↑ (Ingelesez) Northern Ireland Life and Times Survey, 1999.
↑ (Ingelesez) «What languages are spoken in Northern Ireland?», Ipar Irlandako Kultura, Arte eta Aisialdi Sailaren webgunea.
↑ (Ingelesez)Ulsterko eskozieraren azalpena, Ulster Scots Agencyren webgunean (2010-07-28)
↑ Hori da Raymond Hickey hizkuntzalariaren iritzia: Irish English: History and Present Day Forms, Cambridge University Press, 2007. 85-120. or.
↑ (Ingelesez)Ulster-Scots Language Society elkartearen azalpena: "Ulster-Scots is a sister language to Scots, which itself was brought into what we now call Scotland by settlers from Continental Europe in about the 6th century A.D"