Txikipedia:Joko
Jokoak ondo pasatzeko eta entretenitzeko dira. Familian jolasteko, lagunarekin jolasteko edo ezagunekin jolasteko dira. Jolas mota asko daude, adibidez: Herri-jokoak, Mahai-jokoak, Karta jokoak, Haur jokoak eta Bideo jokoak.
Historia aldatu
Jolasen historia antzinako giza iraganetik dator 1. Jolasa kultura guztien parte da eta giza elkarrekintza sozialeko forma zaharrenetako bat da. Jolasak jolas-adierazpenak formalizatzen zituen eta horri esker, berehalako irudimenetik haratago joan zen eta jarduera fisiko zuzena egin zuen.Jokoa hitza 1837. urtean asmatu zen. Mio Cid eta en Gonzalo de Berceo sortu zuten jokoa hitza eta ez aspertzeko erabiltzen da.[1]
Herri-jokoak aldatu
Herri-jokoak oso lotuta daude herri xehearen jarduerekin, eta denboran zehar gurasoengandik seme-alabengana iritsi dira. Jolas horietan, gehienetan ez da jakiten non sortu ziren: gizakiak jolasteko duen beharretik baino ez ziren sortu, hau da, jarduera bat-batekoak, sortzaileak eta oso motibatzaileak dira.[2]
Mahai-jokoa aldatu
Mahai-joko asko daude, segidan batzuk dituzue: Partxisa, dominoa, xakea, hiru marra, cluedo, monopoli eta pyctionari. Tresna nagusi gisa taula bat erabiltzen da, eta bertan jokalarien egoera, baliabideak eta aurrerapena jarraitzen duten sinbolo fisikoak erabiltzen dira. Askotan dadoak edo kartak ere baliatzen dira, esate baterako, partxisean.[3]
Karta-jokoa aldatu
Karta jokoetan beti baraila bat erabiltzen da. Baraila bakoitza bere karta desberdinak edo antzekoak dituzte, Adibidez: Mus, Uno, Uno flip, Dos, Doble, Virus, Burro, Eskoba eta gehiago… asko dira baina bakoitzak bere arauekin.[4]
Haur-jokoak aldatu
Joko funtzionala edo ariketa jokoa 0-2 urte bitartean. Ekintzak errepikatzean, hau da, berehalako emaitza lortzearen atseginagatik. Hauek dira joko funtzionalaren gandik ateratzen diren emaitzak:
- Zentzumen garapena.
- Mugimenduak eta joan-etorriak koordinatzea.
- Oreka estatikoa eta dinamikoa garatzea.
- Haurtxoa inguratzen duen mundua ulertzea.
- Nork bere burua gainditzea.
- Erreferentziazko helduarekiko gizarte-elkarreragina.
- Begi-eskuzko koordinazioa.[5]
Bideo-jokoak aldatu
Esango genuke oso entretenigarriak direla bideo-jokoak. Oso txarrak ere badira, begiko mina jartzen duelako eta zegun ze jokoek oso agresibo jartzen dizute. Adibidez: Fortnite, fifa, brawl stars, roblox, pokemon, smash bross, gta, rocet league, minecraft, metroi dread, mario kart, super mario, call of duty eta splaton3.[6]
Erreferentziak aldatu
- ↑ «Google Académico» scholar.google.es (Noiz kontsultatua: 2023-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f, r01etpd158aa64558419b9ec5ed77644af02263cda. (2020-01-07). «C.Pr. HERRI AMETSA» www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2023-02-16).
- ↑ Mahai-joko. 2020-09-13 (Noiz kontsultatua: 2023-02-16).
- ↑ Eskoba (karta jokoa). 2020-09-06 (Noiz kontsultatua: 2023-02-16).
- ↑ Kategoria:Haur jolasak. 2020-07-08 (Noiz kontsultatua: 2023-02-16).
- ↑ Bideojoko. 2022-04-09 (Noiz kontsultatua: 2023-02-16).