Silverpit kraterra
Silverpit kraterra Ipar itsasoan dagoen urpeko talka kraterra da, Britainia Handiko uhartearen kostaldean. 2002an aurkitu zen petrolioaren ustiapen arrunt baten harira bildutako datu sismikoak aztertzen, Britainia Handiko uharteetan lehen talka krater gisa katalogatuta. Ordutik beste jatorri posible batzuk proposatu dira.
| Silverpit kraterra | |
|---|---|
 | |
| Mota | Talka krater |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 54°14′N 1°51′E / 54.23°N 1.85°E |
| Leku geografikoa | Ipar itsasoa |
Bere adina 65 milioi urtekoa izan behar da eta, beraz, bere eraketa Chicxulub kraterra Yucatan penintsulan, Mexikon (dinosauroak desagertu ziren garaian) sortu zuen talkarekin bat dator. Silverpit talka krater bat bada, horrek Lurrak zenbait objekturen talka jaso zuela esan nahi du, litekeena da 1994an Shoemaker-Levy 9 kometak Jupiterrekin izandako talkaren antzeko gertakaria izatea. Talka anitzen teoria ezaguna den teoria hori, garai hartako beste talka krater batzuen existentzian ere oinarritzen da.
Aurkikuntza aldatu
Kraterra britainiar Petrolium-eko Simon Stewart-ek eta Philip Allen-ek Production Geoscience Ltd. enpresako petrolio geozientzialariek bildutako datu sismikoak aztertuta aurkitu zen Humber itsasadarreko 130 km- ra kokatutako gunean, erregai fosilen biltegien ohiko bilaketan. Allenek eraztun kontzentriko multzo bat nabaritu zuen, baina ez zuen fenomeno hori interpretatu eta argazki bat bere bulegoko horman zintzilikatu zuen, norbaitek bere existentziaren misterioa ulertzen lagunduko zion itxaropenarekin. Stewart-ek, loturarik ez zuen gai batengatik Production Geoscience bisitatzen zuenean, mapa ikusi zuen eta talka krater bat izan zitekeela proposatu zuen. Aurkikuntza eta talka kraterren hipotesia Nature aldizkarian argitaratu zen 2002an . [1] Silverpit izenak bertako arrantza basetan du jatorria.
Silverpit kraterraren aurkikuntzaren berri eman baino hiru urte lehenago, Ipar itsasotik zetozen datu sismikoek talka kraterraren frogak izan zitezkeela iradoki zuten: talka kraterren eraketa tasa Lurrean eta Ipar itsasoaren tamaina kontuan hartuta, espero zen talka krater kopurua batekoa zen.
Kraterra 1500 m sakonera inguruko sedimentu geruzaren azpian dago, Ipar itsasoaren oinarria osatzen duena 40 m inguruko sakoneran. Ikerketek iradokitzen dute kraterra eratzeko garaian, 50 eta 300 m-ren artean zegoen eremua itsas mailaren azpitik.
Jatorria aldatu
Komunikabide zientifikoetan onartzen da Silverpit-en jatorriaren inguruko azalpenik onena bolido bat dela . Hala ere, kraterrak eratzea sor dezaketen beste mekanismo batzuk daude eta Silverpit talka kraterra gisa sailkatzea zalantzan jarri da.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Stewart, S. A. y Allen, P. J., «A 20-km-diameter multi-ringed impact structure in the North Sea.» Nature 418, 520-523 (2002). PMID 12152076.
