Sichuan Panda Erraldoiaren santutegiak

Sichuan Panda Erraldoiaren santutegiak¹ UNESCOren gizateriaren ondarea
Panda handiak
Mota	Naturala
Irizpideak	x
Erreferentzia	1213
Kokalekua
Eskualdea²	Asia eta Ozeania
Koordenatuak	30°50′N 103°00′E / 30.833°N 103.000°E / 30.833; 103.000
Izen ematea	2006 (XXX. bilkura)
¹ UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) ² UNESCOren sailkapena

Sichuan Panda Erraldoiaren santutegiak (txinera sinplifikatuz: 四川大熊猫栖息地; pinyinez: Sìchuān Dàxióngmāo Qīxīdì), Txina barnealdeko Sichuan probintzian kokaturik dauden erreserba naturalen multzoa da.

Panda handiaren ugalketa eremu nagusia da. 1.600 aleko populazioa duela kalkulatzen da eta espeziearen %30a arriskuan dagoela kontutan izanik 2006 urtean UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituen^[1]^[2].

Deskribapena aldatu

Guztira 9.245 km²-ko azalera hartzen duten arren, zazpi erreserba natural eta bederatzi paisaia parkek osatzen dute eremua^[1]. Tartean daude Qionglai eta Jiajineko mendiak ere. Izaera anitzeko eremuak dira, haranak, basoak, ibaiak, harkaitzak, zelai zabalak eta mendi altuak, besteak beste^[1].

Erreserba naturalak aldatu

Wolong erreserba naturala^[3] (txinera sinplifikatuz: 卧龙自然保护区)
Fengtongzhai erreserba naturala (txinera sinplifikatuz: 蜂桶寨自然保护区)
Siguniang erreserba naturala (txinera sinplifikatuz: 四姑娘山自然保护区)
Laba ibaiaren erreserba naturala (txinera sinplifikatuz: 喇叭河自然保护区)
Heishui ibaiaren erreserba naturala (txinera sinplifikatuz: 黑水河自然保护区)
Jintang-Kongyu erreserba naturala (txinera sinplifikatuz: 金汤—孔玉自然保护区)
Caopo erreserba naturala (txinera sinplifikatuz: 草坡自然保护区)

Paisaia parkeak aldatu

Qingcheng mendiko eta Dujiangyan ureztatze sistemako paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 青城山—都江堰风景名胜区): 2000 urtean UNESCOk Gizateriaren Ondare kultural izendatu zituen.
Tiantai mendiko paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 天台山风景名胜区)
Siguniang mendiko paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 四姑娘山风景名胜区)
Xiling mendi elurtuko paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 西岭雪山风景名胜区)
Jiguan-Jiulonggou mendiko paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 鸡冠山—九龙沟风景名胜区)
Jiajin mendiko paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 夹金山风景名胜区)
Miyaluo paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 米亚罗风景名胜区)
Lingzhen eta Daxue mendietako paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 灵鹫山—大雪峰风景名胜区)
Erlang mendiko paisaia parkea (txinera sinplifikatuz: 二郎山风景名胜区)

Fauna eta flora aldatu

Eremu honetako animalia adierazgarriena panda handia den arriskuak dauden eta babesa behar duten beste espezie batzuk ere aurkitzen dira, hala nola, panda gorria, elur-lehoinabarra eta pantera lainotsua^[2]. Guztira 109 ugaztun espezie eta 365 hegazti espezie zerrendatu dira^[1].

Oihan tropikalen ondoren santutegi hauetan dago munduko landare biodibertsitate handiena, landareen 5.000 eta 6.000 arteko espezie kopurua aurkitzen baita bertan. 1.000 landare genero inguru daude guztira eta hauetatik 50 Txinako endemikoak dira^[1]. Sarritan Tertziario aroko baso paleotropikalekin konparatu izan da.

2008ko lurrikara aldatu

2008ko maiatzaren 12an lurrikara handia izan zen Sichuanen. 8.0 gradoko lurrikara izan zen^[4] eta 70.000 pertsona inguru hil ziren. Wolong parkeko bost langilek ere galdu zuten bizia. Ikerketa Zentruan zeuden itxiturak kaltetu ostean sei pandak ihes egin zuten eta beste bi panda zauritu ziren^[5]. Kalteak konpondu bitartean pandak Bifengxia Zentrura aldatu zituzten.