Polizzello
Polizzello edo Polizzello mendiko toki arkeologikoa, ziuraski, K.a. XI.-VI. mendeen artean bizi izan zen[1].
| Polizzello | |
|---|---|
| Fitxategi:File:Planimetria della montagna di Polizello.jpg | |
| Datuak | |
| Estatu burujabe |  Italia |
| Eskualdea |  Sizilia |
| Free municipal consortium | Free Municipal Consortium of Caltanissetta |
| Italiako udalerri | Mussomeli |
| Eskualdea | Caltanissettako probintzia |
| Koordenatuak | 37°36′27″N 13°49′34″E / 37.607601°N 13.826134°E |
 | |
| Historia | |
| Eraikitzailea(k) | Sikanoak, sikuloak, greko-siziliotak |
| Garaia | Brontze Aroan |
| Garaia(k) | 877 |
| Kultura | Sikano |
| Metropolia(k) | Mussomeli |
| Indusketa | |
| Indusketa datak | 2000-2006 |
| Zuzendariak | Dario Palermo |
Etimologia aldatu
Izena, dirudienez, Polizelo Dinomenidearen izenetik dator[2][3][4]. Beste tesi baten arabera, izena, grezieratik dator πολις Ειθηλος (Polizzello), grezierazko asentamendu bat adieraz dezakeena, ebidentzia arkeologikorik ez dagoen arren[5].
Geografia aldatu
Tokia, itsas mailatik 877 metroko muino batean dago, eta Mussomelitik gertu dago, Caltanissetta probintzian.
Lekua, geografikoki, giza kokaleku bat ezartzeko egokia da, oso erraz defenda daitekeelako eta ur-iturriak daudelako. Bi ordoki ditu, horietatik txikienean, akropoliaren egoitza eta lehen asentamendu protohistoriko eta arkaikoa dago. Tokiak ekialde-mendebalde orientazioa du, ekialdetik sarbide bakarrarekin[6].
Historia aldatu
Historikoki, guneak hiru une garrantzitsu izan ditu:
- Antzinako Brontze Aroa (K.a. XIX.-XVI. mendeak). Hortik geratzen dira Castelluccioren garaiko haitzulo-hilobi batzuk eta mendiaren ekialdeko aldean altzariak dituen etxola biribil bat.
- K.a. XI. mendetik IX. mendera arte, muinoaren tontorreko akropoli bat.
- K.a. VIII.-VI. mendeen artean, toki honetarako garapen goreneko garaia zen. Muinoaren ertz terrazatua zeharkatzen duen esparru monumental bat eta eraikin zirkular batzuk geratzen direlarik: kaperak, gurtzarako lekuak. Barnean, aparteko objektu historikoak aurkitu ziren: Polizzelloko kasket kretarra eta gerlari itifaliko baten buztinezko irudi bat (Polizzelloko gerlaria).
K.a. V. mendekoak dira Tenenoen etxearen hondarrak, zenbait logele dituen egoitza.
Iruditegia aldatu
-
Anfora indigena apaindua -
Pixide zilindriko indigena, azazkal-estalkiarekin eta grabatutako dekorazioarekin -
Indigenen katiluzko tapa, dekorazio margotutako dekorazioarekin
Erreferentziak aldatu
- ↑ PALERMO, Dario: L'Acropoli di Polizzello fra l'Età del Bronzo e il VI secolo a.C.: problemi e prospettive-, Academia.edu, 310 orr. 2020.08.2718an kontsultaturik.
- ↑ Polizello 2020.08.28an kontsultaturik.
- ↑ Storici in Sicilia: Tucidide, Diodoro, Erodoto, Cicerone ..., 2020.08.28an kontsultaturik.
- ↑ CAPOZZO, Alielmo (1840): Memorie su la Sicilia: tratte dalle più celebri e accademie e da distinti libri di società letterarie e di valent'uomini nazionali e stranieri : con aggiunte e note., Virzi, 27 or.
- ↑ MAMBELLA, Raffaele: La problematica dei sacelli circolari del santuario sicano di Polizzello (Cl)
- ↑ PALERMO, Dario Palermo: Polizzello -, Academia.edu, 105 or.
Bibliografia aldatu
- CASTELLANA, Giuseppe: La Sicilia nel II millennio a.C., Palermo, Salvatore Sciascia Editore, ISBN 88-8241-130-3.
- HURÉ, Jean (2005): Storia della Sicilia dalle origini ai giorni nostri, Brugherio (MI), Brancato Editore, ISBN 88-8031-078-X.
- PANVINI, Rosalba; GUZZONE, Carla; PALERMO, Dario (2009): Polizzello: Scavi del 2004 nell'area del santuario arcaico dell'acropoli, Regione Siciliana - Assessorato dei Beni Culturali, Ambientali e della Pubblica Istruzione Dipartimento dei Beni Culturali, Ambientali, dell’Educazione Permanente, dell’Architettura e dell’Arte Contemporanea, 84 or., ISBN 978-88-6164-132-7.
- PICCOLO, Salvatore: Antiche Pietre. La cultura dei dolmen nella Preistoria della Sicilia sud-orientale, Morrone Editore, ISBN 978-88-902640-7-8.
- STOPO, Salvatore (2002): Sicilia antica, Erroma, Newton Compton Ed., ISBN 88-8289-750-8.
- TUSA, Sebastiano: La Sicilia nella preistoria, Palermo, Sellerio Editore, ISBN 88-389-1440-0.
- VOZA, Giuseppe Voza: Nel segno dell'antico, Arnaldo Lombardi Editore, ISBN 88-317-2606-4.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
