Pipaon

Pipaon Arabako Mendialdeko herria da, Lagran udalerriaren barruan dagoena, Villaverde eta Lagran berarekin batera. 1977 arte berezko udalerria izan zuen.

Pipaon
Euskal Herria
Kokapena
Herrialdea	Araba
Udalerria	Lagran
Administrazioa
Posta kodea
Geografia
Koordenatuak	42°37′N 2°39′W
Garaiera	843 m
Demografia

36 biztanle ditu eta 856 metroko garaieran kokaturik dago.

Inguru naturala

Toloño mendilerroaren azpian dago kokatuta eta Errezilla, Cervera eta Palomares mendietara igotzeko ohiko abiapuntua da herria. Pipaonetik Jugalez ibaia igarotzen da.

Historia

XII. mendean sortu zen. Alfontso X.a Gaztelakoak 1254 urtean Trebiñuri foruak eman zizkion agirian Pipaon ere azaltzen da. XIV mendean Sarmiento familiaren jabegoa zen, beranduago Gatzagako kondeena eta ondoren Hijarreko dukeena. XVIII. mendeko ibilbideen gidatan ere aipatzen da.

Ondasun nabarmenak

Pipaongo eliza.

• Gurutzearen goratzearen eliza (XVIII mendekoa)

Garraioa

Eskualdeko Garraioa sareak 2 linea ditu herrian:

Eskualdeko Garraioa  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 20 Urizaharra Armentia T. Trebiñu Faidu • Pipaon • Lotza • Montoria • Pagoeta • Moraza • Baroja • Taravero • Sanmartinzar • Arana Urizaharra Armentia T. Trebiñu⁠ 21 Bernedo Armentia T. Trebiñu Pipaon • Lagran • Villaverde • Villafria • Durruma Kanpezu • Kinta • Urturi • Angostina • Navarrete • Obekuri • Baxauri • Albaita Bernedo Armentia T. Trebiñu

Kultura

• Usatxi Museo Etnografikoa dago, herriko XIX. mende bukaerako eta XX. mende hasierako ohiturak eta bizimoduak erakusten dituena. Plaza nagusian dago eta sarrera doakoa da.
• Irailaren 14an ospatzen dira jaiak Gurutzearen omenez, baita Villaverden ere.
• Jardunaldi etnografikoa: Abuztuaren azken larunbatean bizilagunek XX. mende hasierako bizimodua eta ohiturak erakusten dituzte. Garai horretako jantziak jarri, uzta moztu eta jo, harraskan arropa garbitu, ikatza egiteko ikaztegiak, ogia eta hestebeteak egin, kalamuzko zapatilak egin, koltxoiaren artilea hagaz jo eta abar.
• Egunsentiko kantuak: Urte berri egunean, Erregeen egunean, San Isidrorenean, Andre Mariaren Sortzez Garbiarenean eta Eguberri-egunean antolatzen dituzte batez ere.

Bibliografia

• Alava, pueblo a pueblo. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa

Ikus, gainera

• Arabako Mendialdea

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz) Pipaon Auñamendi entziklopedian

• Datuak: Q2744545
• Multimedia: Pipaon

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa