Organoaluminio konposatu

Organoaluminio konposatu
Konposizioa	aluminio eta karbono
Mota	konposatu organometaliko eta aluminium compound (en)
Identifikatzaileak
Gmelin	51175

Kimika organikoan organoaluminio konposatuak aluminio- eta karbono-atomoen artean lotura kobalentea duten konposatuak dira. Trimeltilaluminioa [Al₂(CH₃)₆] eta triisobutilaluminoa {Al[CH₂CH(CH₃)₂]₃} dira adibide tipikoak. Katalizatzaile gisa baliatzen dira olefinen polimerizazioan^[1].

Historia aldatu

Lehen organoaluminio konposatua, (C₂H₅)₃Al₂I₃, 1859an sintetizatu zen^[2]. Dena dela, 1950eko hamarkada arte ez zuten interes handirik piztu. Izan ere, garai horretan Karl Ziegler eta bere lankideek trilalkilaluminio konposatuen sintesi zuzena lortu zuten eta olefinen polimerizazioan aplikatze hasi ziren, emaitza oso egokiekin.

Aurkikuntza horri esker lortu zuen Zieglerrek Nobel saria 1963an.

Sintesia^[3] aldatu

Industrian alkilaluminio sinpleenak, Al₂R₆ (R = Me, Et), alkilo-kloruroak aluminio-hautsarekin erreakzionaraziz prestatzen dira bi urratsetan.

2 Al + 3 CH₃CH₂Cl → (CH₃CH₂)₃Al₂Cl₃

eta segidan kloruroa erreduzitu egiten da sodioa baliatuz.

(CH₃CH₂)₃Al₂Cl₃ + 6 Na → (CH₃CH₂)₆Al₂ + 2 Al + 6 NaCl

Allkenoek, lotura bikoitza mutur batean dutenek, aluminio-hautsarekin erreakzionatzen dute zuzenean hidrogenoaren presentzian organoaluminio konposatua emanez.

6 Al + 3 H₂ + 12 CH₂=CHR → 2 [HAl(CH₂CHR)₂]₃

Erabilera aldatu

Organoaluminio konposatuak katalizatzaile gisa usatzen dira olefinen polimerizazioan, polietilenoaren sintesian esaterako^[3].

Erreferentziak aldatu

↑ (Ingelesez) Witt, M. & Roesky, H. W.. (2000). Organoaluminum chemistry at the forefront of research and development. Curr. Sci. 78 (4), 410 or..
↑ (Alemanez) Hallwachs, W.; Schafarik, A.. (1859). «Ueber die Verbindungen der Erdmetalle mit organischen Radicalen» Annalen der Chemie und Pharmacie 109 (2): 206–209. doi:10.1002/jlac.18591090214. (Noiz kontsultatua: 2023-02-27).
↑ ^a ^b (Ingelesez) Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. (1. argitaraldia) Wiley 2000-06-15 doi:10.1002/14356007.a01_543. ISBN 978-3-527-30385-4. (Noiz kontsultatua: 2023-02-27).

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q2176535
Multimedia: Organoaluminium compounds / Q2176535

[1] (Ingelesez) Witt, M. & Roesky, H. W.. (2000). Organoaluminum chemistry at the forefront of research and development. Curr. Sci. 78 (4), 410 or..

[2] (Alemanez) Hallwachs, W.; Schafarik, A.. (1859). «Ueber die Verbindungen der Erdmetalle mit organischen Radicalen» Annalen der Chemie und Pharmacie 109 (2): 206–209. doi:10.1002/jlac.18591090214. (Noiz kontsultatua: 2023-02-27).

[:0-3] (Ingelesez) Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. (1. argitaraldia) Wiley 2000-06-15 doi:10.1002/14356007.a01_543. ISBN 978-3-527-30385-4. (Noiz kontsultatua: 2023-02-27).

[1]

[2]

[3]